Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DOPDOLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tamam dolu, ağzınacan dolu. Dopdolu qab.
Inci təki dişlər dəhə-nində nəyə bənzər; Bir qönçeyi-xəndanə, içi dopdolu jalə. Kişveri. Sısqa, çalışqan Ca-mal; Arxada bir zor çuval; Şeylər ilə dop-dolu; çox da uzaqdı yolu. Ə.Nezmi. Tamaşa salonu ağzına kimi dopdoludur. C.Cabbarlı.

DOPU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Ağzı ve dibi dar, qarnı ise gen, kiçik küpe şeklinde saxsı qab. Dopuda yağ, qatıq, süzmə, bəkməz saxlanır.
.Har-dasa yaxındakı yastı bir dam üstündə dopu çalıb rəqs eləyən kiçik qızların gülüşləri, aşağıda sağ tərəfdəki "Təzəpir" məscidinin minarəsindən ucalan axşam əzanının səsi gəlirdi].. Ə.Memmedxanlı.

DOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

DORAĞACI is. Müxtelif meqsed-ler üçün gemilerin ortasında dikeldilen uzun direk.
.çıxasan dorağacına, baxasan dəryayə; Açasan bad əsən canibə yelkan, Yusif! S.Ə.Şirvani. Ki, nagah bir qara bay-raq açıldı dorağacında; Yazılmış onda bir xətti-müsibətzayi-hürriyyət. M.Ə.Sabir. De-yəsən, batmış bir gəmini çətinliklə dənizdən çıxarırdılar, dorağacı yavaş-yavaş görün-məyə başlayırdı. Mir Celal.
0 Dor dibindən qaçan vulq.
her cür pis işden çıxmış adam haqqında.

DOSDOĞRU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. bax dopdoğru
ci menada. Zahirdən batinə dosdoğru yoldur. Xetayi. Peleng] qalxdığı yerdən iki dəfə üstümə atıldı, üçüncü atılışda dosdoğru üs-tümə düşəcəkdi. A.Şaiq.

DOSENT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. lat.] Ali mekteb müelliminin professordan aşağı, assissentden yuxarı elmi derecesi ve adı, hemçinin hemin adı almış ali mekteb müellimi. Aynadan beş-altı yaş böyük olan qardaşı tibb institutunda dosent idi.. I.Əfendiyev.

DOSENTLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dosent vezifesi, dosent
elmi adı. Dosentliyə təqdim etmək. Dosent-lik elmi adı almaq. Dosentlik etmək.

DOSENTÜRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

lat.]
Dosent vezifesi, dosent adı.
top. Dosentler.

DOST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.]
Birisi ile dostluq müna-sibeti olan adam, yaxın yoldaş, arxadaş. Köh-nə dost. Uşaqlıq dostu.
Hər şeyin təzəsi, dostun köhnəsi. (Ata. sözü). // Birinin yax-şılığını, xoşbextliyini isteyen, onu ürekden seven (düşmən ziddi). Yusif:] Heç bundan yaxşı şey olarmı ki, qəlbdən istədiyin dost-dan məktub alasan! N.Nerimanov. Neçə yüz ildən sonra biz də o məqama çata bilərik ki, gözümüzü açıb dostumuzu və düşmənimizi tanıyaq? C.Memmedquluzade. □ Dost ol-maq
aralarında dostluq münasibeti olmaq, ya yaratmaq, dostlaşmaq, arxadaş olmaq, ya-xınlaşmaq. Mirzağa, gəncliyinə baxmaya-raq, bu vaxtadək bir qız və ya qadınla dost və arxadaş olmamışdı. S.Hüseyn. Dürre:] Mən tanış olmağı və dost olmağı, qəriblərlə oturub-durmağı sevən bir qadınam.
M.S.Ordubadi. Nuriyye:] Son kursda oxu-yan Ayna adlı bakılı bir qızla dost olmuş-duq. I.Əfendiyev. Dost tutmaq
özüne dost saymaq, sevmek, çox xoşlamaq.
.Şair-lər bahar fəslini hamıdan artıq dost tutur-lar. C.Memmedquluzade. Telie:] Vəliəhd, mənə inan, mən şeri də sevirəm, hətta şeri layiqi ilə oxuyanları da dost tuturam.
M.S.Ordubadi.
sif. mənasında. Dostluğa esaslanan,
bir-birine qarşı xeyirxah olan. Dost ölkələr.
Dost xalqlar. // Terefdar, müdafieçi, hava-
dar.
Sən həyat dostusan, ellər zinəti! In-
sanlıq eşqidir köksündə yanan. S.Vurğun.
// sif. Seven, isteyen, eziz tutan.
Adeten dosta, yaxın adama müraciet

dost! Əziz dost!
Gəlin, dostlar! Qələm-
daşlar! Fərhad kimi külüng vuraq; Biz ya-
radaq dünyamızın qəhrəmanlıq dastanını!
S.Vurğun. Əhmed:]
Xoş gördük, köhnə
dost, sənsən, gecə vaxtı haradan gəlirsən?
I.Şıxlı. Bir azdan sonra Lütfəli özü üçün bir
rumka da araq töküb:
Sağ ol, dostum!
- deyə içdi. I.Musabeyov.

DOSTANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf fars.] Dost kimi, mehri-bancasına, dostcasına. Dostanə yaşamaq. Dostanə əlaqə saxlamaq.
Əlaqəmiz dosta-nədir. Bunu daha da möhkəm etmək lazım-dır. M.S.Ordubadi. Cəlil ağa da dostanə, çox az qiymətə var-yoxunu Lütfəli bəyə ica-rəyə verib
. Avropaya səyahətə getdi. I.Musabeyov.

DOST-AŞNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Dostlar, yaxın adamlar, yaxın yoldaşlar. Rüstem bey:] Bir neçə nə-fər dost-aşna çağırmışam, indi bu saat gə-lərlər, oturub söhbət edərik. U.Hacıbeyov. Gəmi yükün yan çəkər; Zəli sorar, qan çə-kər; Yaxşı gündə dost-aşna; Yaman gündə can çəkər. (Bayatı). Ceyran xala:]
.Yəqin yoldaşları yaxşı deyil. Dost-aşna adamı düzəldər də, korlayar da. S.Rehman.

DOST-AŞNALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dostluq, yaxınlıq, dostluq münasibeti.

DOSTBAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Umumi işin zererin-e olaraq, xidmetde ve s.-de öz dostlarına üstünlük veren, onları himaye eden adam.

DOSTBAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Umumi işin zererine olaraq xidmetde ve s.-de öz dostlarına ve yaxın adamlarına üstünlük verme, onları hi¬maye etme. Dostbazlıq etmək.
Təəssüf ki, bəzən tənqiddən xoşa gəlməyən
. tərəfgir-lik, dostbazlıq baş verir ki, baxanda quru-yub qalırsan. S.Rehimov. Orxan:] Dost-bazlığın, qohumbazlığın, yerlibazlığın kökü kəsilərdi. Kim nəyə layiqdirsə, o haqqı da alardı. I.Melikzade.

DOSTCA(SINA) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif. Dost kimi, mehribancasına, dost yaraşan bir terzde. Dostcasına hərəkət etmək. Dostcasına yaşa-maq. Dostcasına ayrılmaq. Dostcasına rəftar.

DOST-DOĞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax doğma
ci mena-
da. Indi adlı-sanlı bir həkim onların dəmir sobasının yanında oturub. Ozü də Xəlilin dost-doğma əmisi oğlu! I.Melikzade.

DOST-DÜŞMƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. fars.] Hem xe-yirxah olanlar, hem de olmayanlar; hem dost olanlar, hem de dost olmayanlar. Tur-xan bey oğlu Cemile acıqlı:] Daha nə ola-caq!.. Daha nə olsun ki, dost-düşmən içində bizi yerlərə soxdun. H.Cavid. Yalnız teatr sevgisi onları dost-düşmən yanında xar elə-yir, ata-ana yanında başıaşağı edirdi. S.Rehman.

DOSTLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dostlaşdırılmaq"-
dan f.is.

DOSTLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Bir-biri ile dost edilmek, bir-biri ile yaxınlaşdırılmaq, aralarında dostluq elaqesi yaradılmaq.

DOSTLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dostlaşdırmaq"dan f.is.

DOSTLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir-biri ile dost et-mek, aralarında dostluq elaqesi yaratmaq, bir-biri ile yaxınlaşdırmaq.

DOSTLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dostlaşmaq"dan f.is.

DOSTLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir-biri ile dost olmaq, aralarında dostluq münasibeti yaratmaq. Nəbi qaraçılarla yaxından dostlaşır. "Qa-çaq Nebi". Fərman da Qədir kişi ilə dost-laşmışdı. Ə.Sadıq.

DOSTLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qarşılıqlı etimad, ruhen yaxınlıq, menafe birliyi ve s. esasında eme-le gelen yaxın münasibet. Ortülü bazar dost-luğu pozar. (Ata. sözü). Süleyman:] Adam gərəkdir dostluqda düz ola. U.Hacıbeyov. Dostluq var ki, tufanlar, fırtınalar onu yıxa bilmir. R.Rza. □ Dostluq qatmaq
dost ol-maq, dostluq etmek, dost olmağa çalışmaq.

DOSTPƏRƏST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. fars.]
Dostunu se-ven, dostluğu qiymetlendiren, dostluqda
sadiq olan. Azərbaycanlıların dostpərəst ol-duqlarını bugünkü hadisələrlə təyin edə bi-ləcəksən. M.S.Ordubadi.
B a x dostbaz.

DOSTPƏRƏSTLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Dostu sevme,
qiymetlendirme; dostluqda sedaqet.
B a x dostbazlıq.