Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ALICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müşteri, mal alan, şey alan. Bu malın alıcısı yoxdur. Alıcılara mədəni xidmət. Alıcıların tələbatını nəzərdə tutmaq.
Satıcılar təri/ləyir, alıcılar müştəri gözü ilə bir çox nöqsanlar tapır və pisləyirdilər. S.Rehimov.
si/. ve is. Tehvil verilen mehsulu, malı ve s.-ni qebul edib, evezinde pul ve kağız (qebz) veren. [Zerbeçi qadınlar] pambığın qurusunu alıcı məntəqəsinə təhvil verir-dilər. Mir Celal.

ALICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Yırtıcı, ovçu (quşlar haq-qında). Yolun ortasına bir nal qırığı düş-müşdü. Kiçikbəyim uzaqdan bunu gördü, çapa-çapa yaxınlaşdıqda, alıcı quş sürəti ilə enib, nalı qaldırdı. çemenzeminli. Onun baxışları alıcı tərlan baxışları kimi kəs-kindir. S.Vurğun.
məc. İtigören, celd, sayıq. [Qayıqçı] arabir alıcı gözlərini sahilə dikib bir şey axtarırmış kimi baxırdı. A.Şaiq. Silahlı qar¬daşım, sərhəd boyunca; Alıcı gözlərin qızıl-quş olsun! S.Vurğun.

ALICILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. iqt. Satınalma imkanı, qa-biliyyeti. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti. Ma-natın alıcılıq qüvvəsi.

ALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. öküz, kel ve başqa yük heyvanlarının beline palan evezine qoyulan çul, keçe ve s. yumşaq şey. Sən ki alığa da möhtac olursan; Əbəs yerə neçin zəhmət elərsən. M.V.Vidadi. Sahibləri çulun, alığın soydu. Q.Zakir.
0 Alığını aşırmaq
öhdesinden gelmek, devirmek. Bəyi
. yola salmışıq, lap bizim hökuməti quran günlər bəylərin alığını aşırdıq. S.Rehimov. çox belələrinin alığını aşırmışam. M.Hüseyn.

ALIQ-ALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zər/ dan. Heyran-heyran, mat-mat, teeccüble. [Veys] birdən-birə kar olmuş kimi alıq-alıq tanımadığı adama baxdı. Ə.Əbülhesen.

ALIQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alıqlamaq"dan f.is.

ALIQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Heyvanın beline alıq qoymaq, çullamaq.

ALIM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn.
Alacaq, teleb. Altıda alımı yox, beşdə verimi. (Mesel).
Bir götürüm, bir tutum.

ALIM-SATIM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan. bax alğı-satqı. Bən-dalının zamanında alım-satım hər şeyin ha-kimi idi. Mir Celal.

ALIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
üzün saç ile qaş arasında olan ön hissesi. Geniş alın. Dar alın.
Süleyman bəy əyləşir yerdə, papağını çıxarıb qoyur yanına və dəsmalı ilə alnının tərini silir. Ə.Haqverdiyev. [Gülbadam] ağ kisəyi köy-nəyinin enli qolları ilə uşağın alnındakı təri sildi. N.Nerimanov.
məc. Bir şeyin ön terefi. Alnından vurmaq.
0 Alın təri
zehmet, emek. Alın təri ilə qazanmaq
öz zehmeti ile qazanmaq, öz emeyi ile elde etmek. Alın təri tökmək

çox zehmet çekmek, emek serf etmek. Alın yazısı din.
tale, qismet, qeder. Alnı pak
vicdanı temiz, lekesiz, namuslu. Alnında yazılmaq din.
taleyi qabaqcadan müey-yen olmaq.

ALINLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Keçmişde qadınların alınlarına bağladıqları qızıl, gümüş ve s. bezek.

ALINMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alınmaq"dan /.is.
is. Satın alınmış şey.
si/. Başqa dillerden alınmış. Dilin lüğət
tərkibindəki alınma sözlər.

ALINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Almaq"dan məch. Əmr alındı ki, hamı yola hazır olsun. Kitabxana üçün çoxlu kitab alınmışdır. Yeni məlumat alınmışdır. Mövzu xalq ə/sanələrindən alın-mışdır. Düşməndən çoxlu əsir alınmışdır. Daş kömürdən maye yanacaq alınır. Ne/tdən benzin alınır. Tədqiqatdan maraqlı nəticə-lər alınmışdır.
Nə üçün susdu natiqlər; Alındı həbsə sadiqlər? M.Ə.Sabir.
ALINMAQ2/. məh. Söylenilen bir sözü öz hesabına götürüb tez pert olmaq, incimek, sınmaq, müteessir olmaq. Alı kişi əhvalatı oğlanlarına xəbər verdi. Bu xəbərdən Nəbi-nin qardaşları çox alındı. "Qaçaq Nebi". Mahmudov xeyli inciyib alındı. S.Rehimov. Əlyarovun zəhmli səsindən zərrə qədər də alınmayan traktorçu saymazyana cavab verdi. M.Hüseyn.

ALINMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

si/. Alınması, ele keçirilmesi mümkün olmayan; yenilmez. Alınmaz qala. // Mec. menada. Dağlarda laləm sənsən; Alınmaz qalam sənsən; Kimim yox, kimsə-nəm yox; Bir şirin balam sənsən. (Bayatı). Sənin ulduzlu alnında müzə//ər, şanlı bir ordu; Bütün aləm qoşun çəksə, alınmazdır sözün yurdu! S.Vurğun.

ALINMAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Alınması, ele keçiril-mesi mümkün olmama; yenilmezlik.

ALIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Almaq işi, alma, qebul etme, qebul.

ALIŞDIMYANDIM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. dan. Zerle
ipekden toxunmuş parlaq parça; xara. Səttar kişinin arvadı alışdımyandımdan özünə libas tikib. N.Vezirov. Salon. Qabaq sırada əyləşib bir nazənin; Əynindəki paltarı alış-dımyandımdandı. R.Rza.

ALIŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alışdırılmaq"dan /.is.

ALIŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Yandırılmaq.
Mağazanın içindəki lampalar alışdırıl-dıqdan sonra çəkilib hamı qapı içində dayandı. Ə.Əbülhesen. // Alovlandırılmaq.

ALIŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
öyredilmek, öyrendirilmek, verdiş olmasına sebeb olmaq. // Dadandırılmaq.
Əhlileşdirilmek, ele öyredilmek.

ALIŞQAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ALIŞDIRMA1 "Alışdırmaq1"dan /.is.

ALIŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alışdırmaq2"danf.is.

ALIŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Yandırmaq, yaxud yanan şeyi daha da qızışdırmaq, alovlandır-maq. Ocağı alışdırmaq. Tonqalı alışdırmaq. Külək yanğını daha da alışdırıb gücləndirdi.
- [Ilyas:] Işdən qayıtdımmı, beş dəqiqənin içində görürsən, pilətəni alışdırdım. Mir Celal.
məc. dan. Berk hirslendirmek, acıqlan-dırmaq, hiddetlendirmek, qızışdırmaq.

ALIŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

öyretmek, öyreşdir-
mek, verdiş etmesine sebeb olmaq. Zəh-mətə alışdırmaq. özünü soyuğa alışdırmaq. Uşaqları kiçik yaşlarından başlayaraq sağ-lamlıq qaydalarına alışdırmaq lazımdır.
- Mən Şümşad xanımın onu [Miss Hannanı] dua yazdırmaq və /al açdırmağa alışdır-dığını bilirdim. M.S.Ordubadi. Güldü Bənna:
- Bəli,
dedi,
gərək tələsək; Cəld olmağa alışdıraq hər bir naşını. Ə.Cemil.
Əhlileşdirmek, ele öyretmek, telim
etmek, isinişdirmek. [Ovçular qızılquş bala-
larını] iki-üç gün ac saxlar və yavaş-yavaş
ət verib özlərinə alışdırdıqdan sonra, göz
qapaqlarını açarlar. A.Şaiq.
Canına salmaq. Səlim bəy Nəbinin başı
üçün çoxlu maya verməyi öhdəsinə aldı.
Hampaları alışdırdı kəndlərə. "Qaçaq Nebi".
ALIŞIB-VERIŞMƏKf. dan. öz aralarında kesdirmek, qet etmek, qerara almaq, söz-leşmek. [Anam:] Zəhmət çəkib qız böyütmü-şük. Sənin nə haqqın var alışıb-verişəsən, ay ərkansız! Mir Celal.

ALIŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ocağı alışdırmaq üçün gözüne, yaxud samovarın odluğuna qoyulan yonqu ve s. A mollalar, niyə məni döyürsünüz?
.Olmaya qorxursunuz ki, məcmuənin vərə-qələrini nökərlər samovar alışığı edə-edə və şəkillərini uşaqlar oynada-oynada axır-da camaat gözünü açıb bəzi işlərdən xəbər-dar ola. C.Memmedquluzade.