Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DUALATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dualatmaq"dan f.is.

DUALATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. din. Dualama merasi-mi icra etdirmek (başqası vasitesile).

DUALIST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

lat.] Dualizm (
ci menada) terefdarı. // Sif. menasında. Dualist dünya-görüşü.

DUALIZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

lat.]
fəls. Varlığın esasını, bir-birini inkar eden ve bir-biri ile mübari-ze aparan iki esas sebeb (materializm ve idealizm) teşkil etdiyini iddia eden felsefi nezeriyye (monizm ziddi).
ümumiyyetle, ikilik.

DUA-SƏNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər.] bax dua
ci mena-da. □ Dua-səna etmək
bax dua etmək ("dua"da). Şəms padşaha dua-səna edib xəzinənin üstünə gəldi, açarları alıb işə ba-şladı. (Nağıl). Anası uşağı Cavadın qucağın-dan aldıqdan sonra dua-səna etməyə başladı. Ə.Veliyev.

DUAYAZAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. din. köhn. Dua yazmaqla meşğul olan adam. Servinaz xanım:]
.De-yiblər Irandan bir duayazan gəlib, getmi-şəm onun da yanına, beşcə manat ona ver-mişəm, genə bir əsər olmayıb. N.Vezirov.

DUBLET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fr.] kit. Her hansı bir şeyin ikinci nüsxesi; iki eyni şeyden biri. Kitabın dubleti. Heykəlin, qravürün dubleti. // Qoşa.

DUBLIKÄT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

lat.] Əsil senedi evez eden ikinci nüsxesi, sureti. Talonun dublikatı. // Sif. menasında. Dublikat nüsxə.

DUBLYÄJ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fr.] Sesli kinofilminin danışıq hissesinin yeni, başqa dilde danışıqla evez edilmesi, başqa dile çevrilmesi.

DUBLYONKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. us.] Aşılanmış deri-den astarı tük (yun) kürk ve gödekce.

DUBLYÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fr.]
Başqası ile yanaşı ola-raq eyni işi, yaxud benzer işi gören adam ve s.
Əsas rolu, yaxud oyunçunu evez eden aktyor, ya oyunçu. // Başqa dile çevrilmiş filmin metnini söyleyen kinoaktyoru.

DUBLYORLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dublyorun işi (bax dublyor). Dublyorluq etmək.

DUD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Əsil menası "tüstü" olub, klassik şeirde ve folklorda çox vaxt "dudi-ah", "dudi-dil" ve s. terkiblerinde "ah, fe-ğan" menasında işlenmişdir. Dudi-ahindir, Xətayi, gögdə buludlar sənin; Durmayıb tök göz yaşın, kim əbri-baran devridir. Xetayi. Başdan-ayağa nədir bu yanmaq; Dudi-dilə dəmbədəm boyanmaq? Füzuli. çəkdi dudi-ahimi ta çərxi çənbərbar tüfəng. M.P.Vaqif.
Zərrəcə gəlməzsən nəzarıma sən; Dudi-ahın mən dəhanə yetirrəm. Aşıq Peri.

DUDA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Neft, mazut, qaz ve s. yanmasından hasil olan his. Quru qazlardan əsas etibarilə yanacaq kimi, duda istehsa-lında isə xammal kimi istifadə olunur.

DUDALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hisli, hisle örtülmüş, his bas-mış. Dudalı boru.

DUDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax duda. Sübhi-əzəldən üzün etdikdə təcəlli; Məhv oldu cahanı bürüyən dudeyi-zülmat. M.Ə.Sabir.

DUDKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Tüstüçeken boru. Qəzənfər çıxıb qaynayan samovarın dud-keşini götürdükdə Şirzadı gördü. M.İbrahi-mov. Samovarın dudkeşindən gur alov qal-xanda Nazxanım bizə yanaşdı. İ.Əfendiyev.

DUDMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Adlı-sanlı, tanınmış aile, böyük aile, nesil. O mənim bu dudma-na nəvazişimi çox yaxşı bilir. S.Rehimov. // Ev, ocaq. Derviş:] Mən bu dudmanı hə-mişə abad və içində dilşadlıq görmüşəm. Ə.Haqverdiyev.

DUEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fr. esli lat.]
köhn. Qabaqcadan müeyyen edilmiş şertlerle iki neferin (teh-qir olunanla tehqir edenin) bir-biri ile vu-ruşması ve ya atışması. Duelə çağırmaq.
Hüseyn:] Gərək burada bu saat mənimlə duelə çıxasan. Ə.Haqverdiyev.
məc. Yarış, mübahise, mübarize. Göz-lədim, görüm, axırı necə olacaq bu duelin.
R.Rza.

DUELÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Duelde iştirak eden adam.

DUET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ital.] mus. Her biri müsteqil ol-maq üzre ikilikde oxunan ve ya çalınan mu-siqi eseri. Leyli ilə Məcnunun dueti.
Iştirak edənlərin sayından asılı olaraq hər bir belə ansamblın öz adı var. Iki nəfər oxuduqda buna duet, üç nəfər oxuduqda]
terset və ya trio, dörd nəfər oxuduqda]
kvartet və i.a. deyilir.] Ə.Bedelbeyli. Tahir ikinci dəfə gördüyü bu filmin ariya və duetlərini artıq əzbərdən bilirdi. M.Hüseyn.

DUXÖVKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

us.] Qızmış hava ile içinde yemek bişirmek üçün (adeten, metbex pli-tesi içerisinde yerleşen) demir qutu. Balıq duxovkada yaxşı bişir.

DUL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ərinin ölümünden sonra ere getmemiş (qadın); arvadının ölümünden sonra evlenmemiş (kişi). Dul arvad yetim saxlar; Naxırçıya minnət qoyar. (Ata. sözü). Qürbət içrə fəhləliklə saxlar idi öz başın; Həm vətəndə dul anasın, yetim bacı-qarda-şın. A.Sehhet. Mirsaqulu] aldığı maaşla iki ailəni; özünü, iki yetimlə dul bacısını saxla-yırdı. S.Hüseyn. □ Dul qalmaq
eri (ve ya arvadı) ölmek. Süleyman:]
.Xala daha bu qədər dul qaldın bəsdir. ü.Hacıbeyov. Ana tanıyıram iyirmi yaşından, dul qaldı; Bəlalar ötdü başından. B.Vahabzade. Dul qoymaq
birinin erini (ya arvadını) öldürmek.
is. Dul kişi, ya dul arvad. Meherrem:] Mən dünən də demişəm, Qurban üçün qız az deyil. Birini alıb ölüb. Indi bir dul alsın və ya dul istəmir, ayrı bir qız alsın. C.Cabbarlı.

DULCUĞAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. "Dul"dan oxş.

DULLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dullaşmaq"danf.is.