Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DUMANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Dumanla örtülü, duman bürümüş. Dumanlı hava. Dumanlı göy.
Pa-yızın dumanlı bir günü idi. A.Şaiq. Mən bir aşiqəm ki, bu çaldığım saz; Dumanlı dağ-lara səs salacaqdır. Ə.Cavad. Səsləyir yur-dumun şeri, zinəti; Zirvəsi dumanlı o dağlar məni. M.Dilbazi. // Tüstülü, tüstü ile dolmuş. çocuqlar]
.külbə önündə oynarkən birdən-birə havanın dumanlı bir alov ilə qızardığı-nı gördülər. A.Şaiq. Hüseyn göydə deyil, yığıncaqdadır; Dumanlı, tüstülü bir otaq-dadır. M.Rahim.
məc. Qarışıq, tutqun, aydın olmayan. Şeyx Hadi:] Tutsa afaqi şöleyi-hikmət; Onu duymaz dumanlı gözlər, əvət! H.Cavid. Bəşər qardaşlığı tərk etmiş, əfsus! Hər əməl dumanlı xülyaya bənzər. S.Vurğun. // məc. üstüörtülü, qeyri-müeyyen, anlaşılmaz. Dumanlı danışıq. Dumanlı fikir. Dumanlı məsələ.
məc. Kederli, tutqun. Dumanlı çöhrə.
Nümayəndələr sədrin buludlu və dumanlı üzünü gördükdə onun hələ də acıqlı olduğu-nu yəqin etdilər. M.İbrahimov.

DUMANLI-ÇISKINLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox tutqun, du-man ve çiskin qaplamış. Dumanlı-çiskinli hava.

DUMANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Duman içinde olan, du-man qaplamış yer. Qurd dumanlıq sevər. (Ata. sözü). // Duman, duman kütlesi. çul-ğamışdı hər tərəfi dumanlıq. A.Sehhet.
astr. Yerden çox-çox uzaqlarda olan ve işıqlı duman lekeleri şeklinde görünen ul-duz sistemleri. Ulduzların dumanlıqlar ad-lanan və Qalaktikada tez-tez təsadüf olunan xüsusi qaz və toz hissəciklərindən əmələ gəl-diyini fərz edənlər də vardır. R.Hüseynov.
məc. Qarışıqlıq; qaranlıq, aydın olma-yan veziyyet. Düzdür, insan yaranmadım, baxtım belə yazılmışdır; Bu səbəbdən bağrım başı bir dumanlıq, bir də qışdır. S.Vurğun.

DUMANLILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dumanlıq 1 ve
ci menalarda.

DUMANSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Aydın, saf, temiz. Duman-sız göy. Dumansız hava.
Bağçasız, barsız dağlar; Dumansız, qarsız dağlar; Mən sizə arxalandım; Siz olduz karsız, dağlar! (Bayatı).

DUMANSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Havada duman olma-dığı hal; temizlik, aydınlıq (havada).

DUMBUL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Biri böyük, biri kiçik ol-maqla ikiçanaqlı zerbli musiqi aleti. Dum-bul çalmaq.
Dumbul əvvəl ağır, sonra sü-rətli templə çalınardı. H.Sarabski.

DUMBULÇALAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

DUMBULçU is. Dum-bulda çalan çalğıçı. Dumbulçu həmin mah-nının tempi ilə dumbulu çalar, iştirak edən-lər də aşağıdakı mahnını oxuyardılar. H.Sarabski.

DUMBULÇULUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dumbulçunun işi, peşesi.

DUM-DUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

coğrafi addan]: Dum-dum gülləsi
ucu küt olub ağır suretde yarala-yan, qelpelenen gülle.

DUMDUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dumdum halvası dan.
real olmayan, heqiqetde tapılmayan, mümkün, yaxud asan olmayan şey haqqında.

DUMDUMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Fırfıra.

DUMDURU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Lap duru, büllur kimi
şeffaf. Dumduru su.
Araz gəlir daşınnan;
Suyu qalxır başınnan; Əzəli dumduruydu; Bulandı göz yaşınnan. (Bayatı). Bu səssiz dərədəsə sular axır dumduru; Mürgüləyən qayalar sanki geyib zərxara. Ə.Cemil. Kü-çənin hər iki tərəfindən dumduru su axırdı. Ə.Veliyev. // Tertemiz, saf, aydın. Göy üzü dumduru, hava çox saf; Parlayır mavi asi-man şəffaf. A.Sehhet. Arxın dumduru suyu sır-sır buzları yığışdırıb apardıqca, onlar çiliklənmiş şüşə kimi cingildəyirdi. İ.Şıxlı.
Lap axıcı, çox sıyıq. Dumduru bəkməz. Dumduru bal.

DUMDURULUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dumduru şeyin hal ve keyfiyyeti.

DUMRUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh.
Bax tumurcuq.
Açılmayıb düyme halında olan qönçe, çiçek qönçesi. Alça ağacı dumruq göstərir, daha yazdır.
Deride qabarcıqlı sepgi. üzü dumruqla doludur.

DUMRUQLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dumruqlanmaq"dan f.is.

DUMRUQLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Tumurcuqlanmaq, tumurcuq emele gelmek.

DUMURCUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Damcı.
dumurcuq-dumurcuq zərf Damcı-damcı.

DUPDURU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dumduru.

DUPLET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fr.] Bilyard oyununda: şar vur-ma üsullarından biri.

DUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf fars.] klas. Uzaq, uzaq mesafede olan. □ Dur etmək (eyləmək)
uzaqlaş-dırmaq. Cənnəti-vəslindən, ey canım, məni dur eyləmə. Xetayi. Dur olmaq
uzaqlaş-maq. Məzur tut, ey əziz, məzur! Mən qəsd ilə səndən olmadım dur. Füzuli. Qalxız başını, fikrü-xəyalatdan ol dur. C.Cabbarlı.

DURACAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Neqliyyat vasitelerinin dayanacaq yeri; duraq. Biz gəlib duracağa çatdıq. Avtobus duracağı.
Yol üzərində bulunan duracaqların birində bir qədər din-cəlmək lazım gəldi. S.Hüseyn. Bir qədərdən qatar duracağa çatdı. S.Rehimov. Tramva-yın duracağındakı adamlar nə isə deyib-gülürdülər. M.Hüseyn.
Son, nehayet, axırıncı. Duracaq qiymət.
Uşağın ayaq üste durub yerimeyi öy-
renmesi üçün diyircekli çerçive şeklinde
arabacıq. Uşaq gəzməyə başlayır, ona bir
duracaq alınmalıdır.

DURAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Duracaq, dayanacaq yer, menzil, düşerge. çarvadarların duraqları karvansaralar olardı.
çənlibel durağım, Qırat oynağım; At minməkdə arzumanım qal-madı. "Koroğlu". Deyirlər, qaçağın olmaz durağı... M.Rahim. // bax duracaq
ci me-nada.

DURBIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fars.]
is. Uzaq şeyleri gör-mek üçün iki paralel müşahide borucuğun-dan ibaret, elde tutulan optik cihaz; binokl. Bir də gördüm,
. səyahətçi libasında bir şəxs durbin ilə qayanın döşündəki köhnə imarətə baxır. S.S.Axundov. Qaçaqlar durbini tutub gözünə; Baxırdı Turqutun geniş düzünə. H.K.Sanılı. Ondəki zabit durbinlə sahildə-kilərə, o tayda, yarğanın qaşında oturub köçü gözləyənlərə baxdı. İ.Şıxlı.
sif. klas. Uzaqgören. Doğrusu, Inmirə məhəlləsinin camaatı durbin camaat idi. N.Nerimanov. Ozünüz, şükür, durbin adam-sınız. Mir Celal. Dəsturov katib təyin olun-muşdu. Bu adam çox durbin olduğundan, bəy zümrəsinə düşənlərin hamısının xüsusi bir siyahısını tutub özündə saxlayırdı. Ə.Haqverdiyev.

DURBINLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Durbini (binoklu) olan, elinde durbin (binokl) tutmuş. Pəncərədən baxıb qaçır ağ durbinli xanımlar. S.Vurğun.