Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ALIŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

si/. Alışmış, verdiş olmuş, öyreşmiş.

ALIŞQAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tez alışan, tez yanan, tez alovlanan. Alışqan maddələr. E/ir alış-qan maddədir.
is. dan. Kibrit. // Papiros yandırmaq üçün alet. Xəlil
. əlini cibinə salıb papiros çıxartdı. Tü/əng patronundan qayrılmış alışqanla yandırdı. M.Hüseyn.

ALIŞQAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir şeye verdiş etmiş; adetkerde, verdişli.

ALIŞQANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tez alışan, tez yanan, tez alovlanan şeyin xassesi.

ALIŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alışmaq^&#
dan f.is.

ALIŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Alışmaq2"dan f.is.

ALIŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Bir neçe adamın şerikli qoyun ve ya mal kesmesi. [Bexti:] Ay balam, mənim öz ətim ola-ola, niyə qoca inəyə alışma olum. S.Rehimov.

ALIŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Odlanmaq, alovlanmaq, od tutub yanmaq. Ocaq alışdı. Benzin qabı bir-dən alışdı. Taya ildırımdan alışdı. // mec. menada. Alışıb, şölə çəkib suz ilə yandım, gördüm; Hicrini atəşi-suzan dedilər, gerçək imiş. S.Ə.Şirvani. Canım üzülür əldəki qal-xanına baxcaq; Qəlbim alışır beldəki pat-ronunu görcək. M.Ə.Sabir. Arvad, ürəyim od tutub alışır, məni daha artıq yandırma. Ə.Haqverdiyev. □ Alışıb yanmaq
1) od tutub yanmaq, şiddetle yanmaq, alovlan-maq. Küləş alışıb yandı.
Belə bir isti tor-pağa saldı; Alışıb yanmağa çöl az qaldı. A.Sehhet; // mec. menada. [Ağca xanımın] gözü Izzətin yatağına sataşanda ürəyi alışıb yanırdı. Mir Celal; 2) alov renginde parla-maq, alov kimi al-qırmızı renge çalıb parıl-damaq. Qızlar bütün bəzəklərini taxmışlar, üst-başları rəngdən-rəngə girərək, alışıb yanır. S.Rüstem; 3) məc. qızarmaq. Yanaqları çiçək kimi alışıb yanır.

ALIŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
öyreşmek, verdiş etmek, adet etmek. Soyuğa alışmaq. Papirosa alışmaq. Zəhmətə alışmaq.
Ata hər gün gedər işə, çalışar; Nə qədər zəhmət olsa da alışar. M.Ə.Sabir. [Əzim dayının] daima qapalı və incə dodaqları ancaq ən mühüm fikirlərini anlatmaq üçün açılmağa alış-mışdı. A.Şaiq. [Isfendiyar] əlini alnına dayadı və bir neçə saniyə dayanıb qaranlığa alışmaq istədi. M.Hüseyn. // məc. ünsiyyet bağlamaq, isinişmek, öyreşmek.
Dadanmaq, öyreşmek. çaqqal toyuq damına alışıb, hər gecə bir toyuq aparır. It qonşu həyətə alışıbdır.
Əhlileşmek, ele öyrenmek, isinişmek. Nə qədər əlləşdilərsə də, tülkünün balası evə alışmadı.

ALIŞMALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. məh. Alışma üçün qoyu-lan, ayrılan (b a x alışma3). Alışmalıq qoyun.

ALIŞ-VERİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Alver, ticaret, alğı-satqı. Alış-verişlə məşğul olmaq.
Hər bazar günü bu meydanda iyirmi-otuz min manat-lıq alış-veriş olur. Ə.Haqverdiyev. [Hacı Saleh:] Alış-veriş belədir ki, beşinə sən borclu olursan, beşi də sənə. S.S.Axundov. Pəh, pəh, pəh!.. Aiərin belə qazanca, aiərin belə alış-verişə! C.Memmedquluzade.
məc. Iş. Mənim anam ölsün, tamam vilayətin alış-verişi mənimlədir. N.Vezirov.

ALIŞ-VERİŞÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Alış-verişle meşğul olan adam, alverçi. [Allahqulu:] Gəlib bir yerə çıxdıq; alış-verişçilər həndəvərimizi aldı. çemenzeminli. On beş il bundan əvvəl bu kəndə şəhərdən bir nəiər alış-verişçi gəldi. M.S.Ordubadi.

ALİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. [ər.]
Ən yüksek, en baş, en yuxarı. Ali məhkəmə. Ali baş komandan. Ali idarələr. Ali məktəb. Ali təhsil.
[Nizami:] Bunlar ancaq tərbiyə və istedadın nəticə-sində incəsənətin bu qədər ali dərəcəsinə çıxa bilmişlər. M.S.Ordubadi. [Qasım:] Işə iki dəiə Ali məhkəmədə baxıblar. Yenə də əl çəkən deyiləm. S.Rehman.
Uca, hündür, yüksek. Hülaku xan paytaxtı Təbriz şəhərində ali bir imarət tik-dirdi. A.Bakıxanov. Bakının ali imarətlərinə sərfiedilən ağdaş Puta, Badamdar, Şağanbaz, Alaçıq deyilən yerlərdən gətirilir. H.Sarabski.
Xüsusi terminologiyada: en inkişaf etmiş, en mükemmel, en mürekkeb. Ali sinir iəaliyyəti. Ali orqanizmlər.
[Spirtin] orta nümayəndələri kəskin iyli, ali spirtlər isə iysizdir. Mövsümzade.

ALİCAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Yüksek rütbeli, uca mensebli adam.

ALİCƏNAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Başqalarının xatirine öz şexsi menafeyinden keçen; namuslu, sexavetli, necib, necabetli. Alicə-nab adam. Alicənab hərəkət. Alicənab xasiyyət.
[Ibrahim xan] özünü alicənab (z.) göstərmək üçün, bu iürsətdən istiiadə edərək, arvadların buraxılmasını tapşırdı. çemenzeminli.
köhn. Keçmişde böyük menseb ve rütbe sahiblerine verilen ünvan. [Cefer:] Alicənab xan həzrətlərinin xidmətində and içirəm əzizlərimin canına ki, Moskvadakı uşağınızdan yana mən bir söz eşitməmişəm. C.Memmedquluzade.

ALİCƏNABLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Neciblik, necabet, merdlik, safqelblilik, sexavet; alicenab hereket. Alicənablıq göstərmək.
Nazimə-nin qarşısında minnətdarlıqla göz yaşları tökən ana, indi alicənablıqla (z.) oğlunu ilk dəiə ona təqdim edir.. Mir Celal. [Şeyda:] Ah, bu nəvazişə, bu alicənablığa qarşı sıxıl-mamaq qabil deyil. H.Cavid.

ALİGÖVHƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. ali ve fiars. güher] klas. Yüksek nesilden olan, esilli, esil-nesebli, esilzade.

ALİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]
is. Her hansı bir elm sahe-sinde mütexessis olan adam. Azərbaycan alimləri. Dünyada tanınmış alim. Alimin adını iikir tarixində ölməzləşdirən onun elə bir az da şairliyidir.
siY. Elmli, bilikli, melumatlı, çox oxumuş. Alim adam yüksək əxlaqi keyiiy-yətləri ilə seçilən iəzilət sahibidir.
0 Alimi-biəməl zar.
lazım olan bir şeyi başqalarına tövsiye edib, özü buna emel etmeyen adam haqqında. [Sefer bey:] A kişi, Mirzə Turab, sənə kişi kimi söz deyi-rəm, siz iki qardaşsınız, ikiniz də alimvü-cudsunuz, hərçənd sən alimi-biəməlsən, bunun mətləbə dəxli yoxdur. B.Talıblı.

ALİMANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. alim ve fiars.
..ane] b a x alimcəsinə.

ALİMCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfi Alime yaraşan bir terzde, bir alim kimi.

ALİMENT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] hüq. övlad ve ya qo-humluq elaqesine göre verilmeli olan meb-leğ, dolanışıq haqqı, xerci (mes.: uşaqla-rına, ata-anasına, arvadına ve i.a.). Ali-mentlər haqqında qanun. Aliment vermək.
[Mindilli:] Qəmər burdadır! Yaxşı ki, məni görmədi. Papağımı da satsam, dörd ilin alimentini verib qurtara bilməyəcəyəm. S.Rehman.

ALİMƏKAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi [ər.] klas. bax aliməqam.

ALİMƏQAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. [ər.] klas. Yüksek rütbeli, yüksek vezifeli, yüksek mövqe tutmuş.

ALİMƏNSƏB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. [ər.] klas. Yüksek men-seb (vezife) sahibi olan.

ALİMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Her hansı bir elm sahe-sinde böyük bilik, derin melumat. Onun alimliyinə şübhə yoxdur.
Alimin peşesi, seneti. Onun peşəsi alimlikdir.
Alime, elme mexsus; elmi. Alimlik dərəcəsi. Filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi.