Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DÜRGƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Dürge halına salmaq.
Pulu dürgələmək.

DÜRGƏLƏNMİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.is. Dürge halına sa-
lınmış.

DÜRGƏLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Dürge halına sal-
dırmaq.

DÜRGƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Dürgelenmiş halda olan. Dürgəli kağız.

DÜRLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Cür, növ. Maşının keçdiyi yerlərdə, onun arxasınca, uçurulan evlərin yerində yeni binalar, başqa dürlü küçələr, meydançalar tikilir. S.Hüseyn. Behram:] Yox, mənim ürəyimdə başqa dürlü hisslər oyanır və get-gedə qüvvətlənir. C.Cabbarlı. □ Bir dürlü (inkar feillerle işlenir)
bir növ, bir qeder, heç de, heç cür. Buna bir dürlü yaxışmaz, belə, saqqal deyəməm; Iki yüz rəngə çalır; sürx, qara, al deyəməm. Ə.Nez-mi. Xalidə bir saat əvvəl yuxudan oyanmışdı. Ağlamaqdan həlak olurdu. Şərifə bir dürlü onu sakit edə bilməyirdi. S.Hüseyn. Sazını torbadan çıxardanda belə, gözünü şairdən çəkmir, maraqla onu dinləmək istəyən bu adamı bir dürlü anlaya bilmirdi. M.Hüseyn. Min dürlü
çox müxtelif, min cür, çoxlu. Qoy qonşular alsın hələ min dürlü fəvaid.
M.Ə.Sabir. Min dürlü fayidə yetirərdin cə-maətə. A.Sehhet. Heç bir dürlü
qetiyyen, esla, heç cür. Hər dürlü
her cür, müxte-lif. Ey milləti cəhalətə vadar edən axund; Hər dürlü fəqrü iczə giriftar edən axund. Ə.Qemküsar. Əyilməm bir daha
. bir həvəs məni; Hər dürlü matəmdən, qəmdən uçurdu; Xəstə xatirimdə bir həyat qurdu. S.Vurğun.
Cürbecür, çoxlu, növbenöv.
.Baxmaz-lar sənin sinəndə dürlü gühərin var. M.Ə.Sa-bir. Yaxşılığa yaxşı cəzalar olar; Pisliyə həm dürlü cəzalar olar. A.Sehhet.

DÜRLÜ-DÜRLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Cürbecür, növbe-növ, her cür, her növ, müxtelif. Dürlü-dür-lü yeməklər.
Cəmalından sənin hər gecə, ey şah; Düşər yüz min ziyalar dürlü-dürlü. Xetayi. Fələk saldı dürlü-dürlü odlara; Şan-şan olmuş, parələnmiş könlümü. M.V.Vidadi.

DÜRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bükülmüş, dürmelenmiş şey; bağlama.
İçine yağ, pendir ve s. qoyulub (ve ya bunlarsız) lüle şeklinde bükülmüş lavaş, yuxa. Yuxanın arasına pendir qoyub dür-mək düzəltmək. Yağ dürməyi. Pendir dür-məyi.
It yuxa yemək bilər, dürmək tutmaq bilməz. (Ata. sözü). Bir neçəsi kənarda otu-rub çörək dürməyi yeyir. C.Memmedqulu-zade. Səkinə həyətin ortasında Mayanı] saxladı, arasına yumurta və yağ bükdüyü dür-məyi meşin heybənin küncünə qoydu. M.İbrahimov. Kimisiyaxmac qayırır,
. kimisi yağla şorun qatışığından dürmək eləyib Qəm-ərin stəkanının yanına qoyurdu. Ə.Veliyev.
Əlle xörek yeyende birdefede ağıza qoyulan xörek. Bir-iki dürmək yedi, dayan-dı. □ Dürmək vurmaq
elle xöreyi dür-mekleyib yemek. Xörəyə dürmək vurmaq.

DÜRMƏKLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürmeklemek"den f.is.

DÜRMƏKLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
İçine pendir, yağ
ve s. qoyub dürmek halına salmaq (lavaşı, yuxanı); dürmek qayırmaq; yığıb yumrula-maq. Yuxanı dürməkləyib yedi.
Sadıqzadə bıçağı ağ şanın yanından çəkdi, onun bir parçasını götürüb təndirdə bişmiş ağ lava-şın üstünə qoyub dürməklədi, iştaha ilə ye-məyə başladı. S.Rehimov. Əbil pendirlə qı-jını lavaşın arasına qoyub dürməklədi və çox iştaha ilə yedi. Ə.Veliyev.
Paltarın eteyini büküb bele ilişdirmek.

DÜRMƏNC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. bax dürmək
ci menada. Araz:] Doktor, istini soyuğa, soyuğu istiyə qatıb dürmənc kimi yeyən bir fəhləyəm. A.Şaiq.

DÜRR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər.]
İnci, mirvari. // məc. Şairane teşbehlerde gözelin dişlerine işare. Ləli-ləbi bənzər gövhər kanına; Düzülüb gövhərtək dür dəhanına. M.V.Vidadi. Sə-mən iyli, səhabi zülf, ay qabaq; Qönçə də-han, dür diş, ərğəvan dodaq. M.P.Vaqif. Sədəf dəhanında sərasər dişi; Dürri-bihəm-tadır mədən içində. Q.Zakir.
məc. Saf ve temiz şey menasında (ümumiyyetle, saflıq, temizlik remzi kimi işlenir).
..Insan erqeleme] baxarkən, qə-dim şairlərin dediyi kimi, palçığa düşmüş bir dürr və ya gövhər gördüyünü zənn edir-di. Ə.Sadıq. □ Dürr kimi məc.
berraq, parlaq şey haqqında. Bitir çəməndə lalələr, əlində al piyalələr; Səhər zamanı dürr kimi, düşər ot üstə jalələr. A.Sehhet.
0 Ağzından dürr tökmək (tökülmək)
çox gözel menalı ve revan danışmaq, gözel ve deyerli sözler söylemek (bezen temte-raqla, lakin mezmunsuz danışmaq menasında istehza meqamında işlenir). Yeriyəndə kətan köynək dizindən; Danışanda dürr tökülür sözündən. "Əsli ve Kerem". Ağzından dürr tökür zalımın qızı; Bizdən yaxşı bilir dolan-mamızı. S.Vurğun. Tahir:] Kişinin oğlu danı-şanda ağzından dürr tökülür. M.Hüseyn.

DÜRTƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dürtmək.

DÜRTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtmek"den f.is.
is. Əlini yumruq halına getirerek bar-maqlarının qatlanmış yeri ile vurma. Onun qoluna bir dürtmə vurdu.
Arvad onun ürə-yinə bir dürtmə vurdu. Mir Celal. Ərknazın gözləri yerə dikildi. Əlyarov ona yavaşca-dan dürtmə vurdu. M.Hüseyn. // ümumiy-yetle, bir şeyin ucu ile vurmaq, itelemek. Buzovlar analarının yelininə burunları ilə dürtmə vura-vura əmirdilər.
Şaban arva-dını, uşağını görən tək qollarını açıb istədi balasını bağrına bassın, amma soldat mane olub daldan bir tüfəng dürtməsi vurdu. Ə.Haqverdiyev.

DÜRTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Zorla soxmaq (salmaq, keçirmek, yerleşdirmek). Pası mırıldana-mırıldana əyildi, açılmış kağızı qatlayıb onun qoynuna dürtdü. S.Rehimov. Ağazal ayağını birtəhər lak çəkməsinə dürtməyə çalışırdı. Ə.Əbülhesen. □ özünü dürtmək
özünü zorla soxmaq. Göstərməsin Allah o günü kim, gecə-gündüz; Dürtərdi özün hər yerə, hər yanə pristav. Ə.Qemküsar.
B a x dürtmələmək.

DÜRTMƏKLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtmeklemek"den
f.is.

DÜRTMƏKLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dürtmələmək.

DÜRTMƏKLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtmeklenmek"-
den f.is.

DÜRTMƏKLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Dürtmekle
vurulmaq.

DÜRTMƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtmelemek"den f.is.

DÜRTMƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Dürtmekle vurmaq.
Birdən molla məni öz adımla çağırdı. Ya-nımdakı şagirdlər məni dürtmələdilər. T.Ş.Simurq. Bu dəmdə Süleyman beyi] kimsə dürtmələyib ayıltdı. B.Talıblı. Tap-dıq] bir şey çıxmadığını görüncə özünü anasının böyrünə verdi. Onu dürtmələməyə başladı. Ə.Veliyev.

DÜRTMƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtmelenmek"den
f.is.

DÜRTMƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Dürtmekle
vurulmaq.

DÜRTÜLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dürtülmek"den f.is.

DÜRTÜLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. özünü zorla soxmaq, zorla soxulmaq (bir yere). Asta qaçıb dürtü-lərik xəlvətə; Kim nə deyər bizdə olan qey-rətə? M.Ə.Sabir. Qabaq səflər bizim top, pulemyot və silah atəşindən seyrəldisə də, daldakılar buna baxmayaraq, irəli dürtül-məyə çalışırdılar. Ə.Əbülhesen.

DÜRTÜNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dürtülmək.