Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DÜŞVAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. fiars.] klas. çetin, müşkül, ağır. Ey deyən: səbr qıl, ah eyləmə yarı gör¬cək; Mənə düşvardır ol, gər sənə asan gö-rünür. Füzuli. Müşküldü mən kənara düşüm kuyi-yardən; Düşvardır ki, əl üzüm ol gülü-zardən. X.Natevan. □ Düşvar olmaq
çe-tin olmaq. Nə təamü nə iərşü nə camə; Xəl-qə düşvar olub bu həngamə. M.Ə.Sabir.
.Insanın qədəri ilbəil artdığına, boş yerlər azaldığına görə, heyvanı saxlamaq gün-gündən düşvar olur. H.Zerdabi.

DÜTAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fiars.] Tara oxşar ikisimli mu-siqi aleti.

DÜVƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər. "dövlet" söz. cemi] köhn. kit. Dövletler. Düvəli-müəzzimə (keçmişdə böyük dövlətlərin ümumi adı).

DÜYDÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Balta küpünün arxası. Baltanın düydüsü.

DÜYDÜRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düydürmek"den i.is.

DÜYDÜRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düymek"den icb. Atın quyruğunu düydürmək.

DÜYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İneyin, camışın, ceyranın, ma-ralın hele kele ve ya tekeye gelmemiş, doğmamış balası. Maral düyəsi. Inək düyə-si.
Yelini dolmuş inəklər balasına çatmaq üçün mələyir, yazabuğalar, düyələr bir-birini buynuzlayıb qovurdular. İ.Şıxlı.

DÜYƏCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Balaca düye. Bizim düyəmiz böyümür, elə düyəcə kimi durur. S.Rehimov.

DÜYƏLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Hele deymemiş xır-da qarpız ve ya qovun. □ Düyələk kimi
yupyumru, gipgirde. Müqim bəyin qarnı qarpız kimi qalxıq, başı da aran yerinin dü-yələyi kimi yupyumru idi. S.Rehimov.

DÜYƏLƏKBAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. düyelek ve fiars.
..baz] dan.
Davakar, debbeçi.
Fırıldaqçı, kelekbaz; hoqqabaz.

DÜYƏLƏKBAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan.
Davakarlıq.
Fırıldaqçılıq, kelekbazlıq; hoqqabazlıq.

DÜYM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

holl.] 2,54 santimetre beraber uzunluq ölçüsü.

DÜYMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Paltarı ilmeklemek üçün (bezen de yaraşıq üçün) sümükden, metal-dan ve ya başqa materialdan qayrılan, ade-ten yuvarlaq şekilde olan şey. Yaxa düymə-si. Cib düyməsi. Şalvar düyməsi.
Əynində boz çuxa, belində kəmər; çuxanın üstündə gümüş düymələr. B.Vahabzade.
Qapının rezesi, ceftesi, hencamesi ke-çirilen başı deşik mıx. Cəitənin düyməsi çıxmışdır.
Mıxın yumru tepesi. Mıxın düyməsi sın-mışdır.
Qönçe, puçur, tumurcuq. Ağacın düy-mələri zoğ atıban yarpaq açır; Sonra əlvan çiçəyi xeyli zəriianə gəlir. R.Əfendiyev. □ Düymə bağlamaq
ağaclarda ilk düy-meler (tumurcuqlar) emele gelmek. Ağaclar düymə bağlayıb.
Təzə düymə bağlamışdı; Ağacların budaqları. M.Dilbazi.
Barmaqla basmaqla elektrik xettindeki cereyanı qapamaq, bağlamaq ve müxtelif mexanizmleri işe salmaq üçün müteherrik düymecik; knopka. Düyməni burursan; Eiirdə səslər... B.Vahabzade. Ağıllı maşın-lar yaranır; Düyməsini basırsan belə maşın müəllimin. R.Rza.

DÜYMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düym" sözünün canlı dilde işlenen forması. Həsən bəy əzbərdən quyu-ların hamısının dərinliyini ayrı-ayrı olaraq sajın və fiutla deyil, hətta düymənin dörddən birinə qədər belə bilirdi. B.Talıblı.

DÜYMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düymek"denfi.is.

DÜYMƏCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zəriDüyme qeder; az, azacıq. Dəvəcə boyun olunca, düyməcə ağlın olsun. (Ata. sözü).

DÜYMƏCİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kiçik düyme.
Kiçik tumurcuq.

DÜYMƏÇƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Puçur, açılmamış tu-murcuq. Yazda ağacların düyməçələri iri-lənməyə başlayır.
Nərgiz düyməçələri; Püstə kimi yarılıb ortasından neçələri. R.Rza. Məxmər otların arasından büllur sular sü-zülür, qönçələrə, düyməçələrə parlaq inci-lər düzülürdü. M.Rzaquluzade.
Kiçik düyme.
Elektrik zengini çaldırmaq ve elektrik işı-ğını yandırıb-söndürmek üçün barmaqla üs-tünden basılan müteherrik düyme; knopka. Ay dədə, işığı yandırsana,
deyib, Pərşan di-vardakı düyməçəni basdıqda stolun üstündə-ki böyük lampa hər tərəfii işıqlandırdı. M.İbra-himov. Həkim düyməçəni basdı. Mir Celal.
Kağızı ve s.-ni berk şeye bend etmek üçün tepesi enli ve yastı metal mıxcıq; knopka.

DÜYMƏÇƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düymeçelemek"den
i.is.

DÜYMƏÇƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Düymeçe (
cü
menada) ile bend etmek. Geldiyev] Vahi¬din layihəsini səliqə ilə düyməçələdi, başla-dı üzünü köçürməyə. Mir Celal.

DÜYMƏÇƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düymeçelen-
mek"den fi.is.

DÜYMƏÇƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Düymeçe ge-
tirmek, tumurcuqlanmaq, puçurlanmaq. Ağaclar düyməçələnir.
Yaşıl yarpaqların arasında düyməçələnmiş tüklü meyvəni seç-mək olurdu. M.İbrahimov.
Düymeçe (
cü menada) ile bend edilmek.

DÜYMƏÇƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Düymeçesi olan, tu-
murcuqlu. Göy düyməçəli ağac.
.Meşə yolunu kollar, qırmızı çiçəkli, göy düyməçəli maralotular, ağ, sarı və qırmızı göbələkli kötüklər tuturdu. S.Rehimov.

DÜYMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Kendirin, ipin ve s.-nin bir yerini ilmek halına salmaq; ilgeklemek, düyünlemek, düyün halına salmaq. Cahan-dar ağa] Yəhəri atın belinə qoydu. Qarınaltı qayışları möhkəm çəkdi, üzəngini, yüyəni yoxladı, dal tərəiə keçib atın quyruğunu düydü. İ.Şıxlı.
məc. Bağlamaq, calamaq. Bu sualları bir-birinin ucuna düyə-düyə (z.) Güldanə özünü kəndin girəcəyində gördü. Ə.Veliyev.
◊ Qaşlarını düymək
bax qaşlarını düyünləmək ("düyünləmək"de). Nəcəfi qaşlarını düyüb kluba getdi. M.İbrahimov. Yumruğunu düymək
bax yumruğunu düyünləmək ("düyünləmək"de).

DÜYMƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düymelemek"den i.is.