Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DÜZƏLDİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
Düz ve hamar edilmek.
Teşkil edilmek, emele getirilmek, ter-tib olunmaq, qurulmaq. Məclis düzəldilmək.
Qaydaya salınmaq, nizama salınmaq, yoluna qoyulmaq. // İslah edilmek, yaxşı-laşdırılmaq.

DÜZƏLDİLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Düzeldile bilme-yen, islah edile bilmeyen, islahedilmez.

DÜZƏLDİLMƏZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düzeldilmez
şeyin halı; islahedilmezlik.

DÜZƏLİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Düzelme, düzelişme, ra-zılaşma; saziş. Düzəliş baş tutmadı.
Düzeltme, düzeldilme; teshih etme, teshih edilme; teshih. Kitabın axırında dü-zəliş verilmişdir.

DÜZƏLİŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzelişdirmek"den
f.is.

DÜZƏLİŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Düzeltmek, qay-daya salmaq. Düzəlişdirdik işin hər yanını. Ə.Nezmi.
Sazişe getirmek, aralarında saziş dü-zeltmek, razılıq yaratmaq, razılaşdırmaq.

DÜZƏLİŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzelişmek"den f.is.
is. Saziş.

DÜZƏLİŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş.
Bir-biri ile sazişe gelmek, razılaşmaq, öz aralarında razılığa gelmek. Kəbin halı-halına görə idi. Bəzən qudalar bunun üstündə düzəlişməzdilər. H.Sarabski.
Düzelmek, tarazlaşmaq. Kosa tərəzini qaldırdı, bir növ tərəzi düzəlişdi. S.Rehimov.

DÜZƏLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzelmek"den f.is.

DÜZƏLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Düz ve hamar şekle düşmek; düzlenmek. çuxur düzəldi.
Teşkil olunmaq, emele gelmek, ibaret olmaq. Müqim bəy
. bir neçə nahiyədən dü-zələn qəzanın rəisi oldu. S.Rehimov. Həyə-tində yığıncaq düzəlmiş kəndli, Cavadı evinə dəvət etdi. Ə.Veliyev. // Tertib olun-maq, qurulmaq. Birinci meclis] vaqe olur Mərcan bəyin otağında, otaq Avropa qay-dasında düzəlmişdir. ü.Hacıbeyov.
Qaydaya düşmek, nizama düşmek, yolu-na düşmek, başa gelmek. Işim düzəldi.
Dü-zəlib işlərin əskik-gərəki; Millətin dərdinə
dərman oldu. M.Ə.Sabir. Biz belə qanırıq ki, xəyal, Jikir və əqidə düzəlməsə, fel heç vaxt düzəlməz. C.Memmedquluzade. // İslah olun-maq, yaxşılaşmaq. O, düzələn adam deyil.
.Mahirənin həsrəti get-gedə artsa da, oğ-lanın ailə vəziyyəti düzəlməyirdi. M.Hüseyn. Göyüş dayı:] Ozünü incitmə, düzələn deyil; Ağlını itirib, olub bir səfil. Z.Xelil.
Dikelmek, qalxmaq, şax durmaq, qed-
dini düzeltmek. Qadın diksinmiş kimi, dü-
zəlib şax durdu. Mir Celal.
Kökelmek, ete-cana gelmek. At
gündən-günə tükünü tüləyir, sağrısı düzə-
lirdi. Ə.Veliyev. // Sağalmaq, yaxşılaşmaq.
Xəstə idi, indi düzəlib.
Bir semte teref üz tutmaq, getmeye baş-lamaq, getmek (bu menada adeten "yola", "yoluna" ve s. sözlerle). Qasım əmi ulağı minib və Pərinisəni tərkinə alıb düzəldi yola və şam vaxtı yavuqlaşdı kəndinə. C.Mem-medquluzade. Mehriban kinli bir nəzərlə eynala] baxdı. Yenə bir söz demədən yoluna düzəldi. S.Hüseyn. Eldar doğrudan da beşcə dəqiqəyə çaqqalı soyub dərisini çantasına qoydu və biz yola düzəldik. M.Rzaquluzade.
məc. dan. İşe girmek, bir vezife daşı-mağa başlamaq. Işə düzəlmək. Haraya dü-zəldin?

DÜZƏLTDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzeltdirilmek"den
i.is.

DÜZƏLTDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzeltdirmek"-
den məch.

DÜZƏLTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzeltdirmek"den i.is.

DÜZƏLTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzeltmek"den icb.

DÜZƏLTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzeltmek"den i.is.
sii. Başqasından (başqa kemiyyetden,
sözden ve s.-den) düzeldilmiş. Düzəltmə
siiət (sözdüzeldici şekilçilerin sözlere bitiş-
dirilmesi ile düzelen sifet). Düzəltmə iel
(müeyyen nitq hisselerine sözdüzeldici şe-
kilçilerin artırılması ile emele gelen fel).
Düzəltmə zəri(sade zerfin ve ya başqa nitq
hissesine aid olan sözün üzerine müxtelif
sözdüzeldici şekilçilerin artırılması ile dü-
zelen zerf).
Uydurma, yalan.

DÜZƏLTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Düz, saz hala salmaq,
qaydaya salmaq, temir etmek. Fəhlələr xa¬rab olmuş yolu düzəltdilər. Montyor işıq xəttini düzəltdi. // Lazımi şekle salmaq, ter-tib ve nizama salmaq, qaydaya salmaq. Gü-lebetin] üst-başını da düzəldirdi. M.İbrahi-mov. öhre] duru suya baxaraq saçlarını düzəltdi. Ə.Veliyev. Qərəniil pəncərənin şü-şəsinə baxıb kəlağayısını düzəltdi. S.Rehman. // Nöqsanları ve s. çatışmazlığı aradan qal-dırmaq. Nöqsanları düzəltmək. Səhvini dü-zəltmək. // İslah etmek, yaxşılaşdırmaq. Xa-siyyətini düzəltmək. Adamlara qarşı müna-sibətini düzəltmək.
Qoy təşkilat onu inti-zam altına alıb düzəltsin. M.S.Ordubadi.
Vücuda getirmek, yaratmaq, qayırmaq, hazırlamaq, qurmaq. Quşlar özlərinə yuva düzəltdilər.
Telli dişi ilə, dırnağı ilə çalış-mış, axırda Islam üçün əməlli-başlı bir ev-eşik düzəltmişdir. S.Hüseyn.
Cürbecür vasitelerle, yollarla elde et-mek, tapmaq. Yol üçün pul düzəltmək. Ozü-nə təzə paltar düzəltmək. Teatra bilet dü-zəltdinmi? // Teşkil etmek, yaratmaq, heya-ta keçirmek (bir işi, tedbiri). Tamaşa dü-zəltmək. Sərgi düzəltmək. Ziyaiət düzəltmək. Şənlik düzəltmək. // Yaratmaq, vücuda ge-tirmek, teşkil etmek. Indi də diş həkimləri hazırlamaq üçün texnikum düzəldirlər. C.Memmedquluzade. // Qurmaq, fikirleşib hazırlamaq. Slavaçinski:] Elə hiylə düzəlt-mək lazımdır ki, Nəbi özü gəlib bizə təslim olsun. "Qaçaq Nebi".
Bir yere (işe, mektebe ve s.-ye) qebul olunmasına kömek etmek, vasite olmaq. Işə düzəltmək. Onu düzəlt, bizdə işləsin. Mək-təbə düzəltmək. Sanatoriyaya düzəltmək.

DÜZ-ƏMƏLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərive sii. Yaxşı, lazımi qaydada, layiqli suretde. Perzad:] Qızı] düz-əməlli saxlamırsınız,
. bu nədir, qız mum kimi əriyir. Mir Celal. Turac:] Ey, düz-əməlli danış, ha! İ.Əfendiyev.

DÜZƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düz yer, düz, çöl. Mal-qara düzəndə gəzir.
Bu Lökbatan bir düzəndi; üstü lehməli; Onu abad etdi azad insanın əli. R.Rza. Yaşıl düzəndə bir kənd... Kirə-mitli daxmalar... M.Rahim. Düzənlərdə gö-yərər; Yaşıl bağlar, meşələr. M.Seyidzade.

DÜZƏNGAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düz, düzen, düzenlik. Yo-
lun o tərəi-bu tərəii göz işlədiyi qədər dü-zəngahdır.
.çıxaq bir uca dağın başına;
baxıb görəcəgik ki, dörd bir ətraidan göy yapışıb yerə və baxıb görəcəgik ki, yerin üzü meydan kimi bir düzəngahdı. C.Memmed-quluzade. Binə kəndindən Saray bağlarının ətəyinədək uzanan düzəngaha Təmənnis deyərdilər. H.Sarabski.

DÜZƏNGAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düzengah yer, dü-
zenlik, düzen.

DÜZƏNLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düzen, düzengah. Mən indidən görürəm o büsatı, şənliyi; Görürəm çiçək açır Kür-Araz düzənliyi. Ə.Cemil.

DÜZƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Düzenmek"den i.is.

DÜZƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Bezenmek, geyinmek (çox vaxt "bezenib-düzenmek" şeklinde işlenir). Rövşən içəri otağa girdi, kişipalta-rını çıxartdı, bir dəst arvad paltarı geydi, bəzəndi, düzəndi, topuğuna qədər düşən saçlarını darayıb enişə tökdü. (Nağıl).

DÜZGÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düzme işi; düzme (düzülme) qaydası, üsulu; düzülüş, sıra, sıralanma.

DÜZGÜN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Düz, doğru. Düzgün söz. Düzgün hərəkət. Düzgün tələiiüz. // bax düz
ci menada. Düzgün adam. // zəriöz qaydasında, öz yerinde, lazımi qaydada. Hacı Nesir:] Hərgah mənim işlərim əvvəlki kimi düzgün olsaydı, sənə əl tutardım. S.S.Axundov.