Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ELEKTROMETRİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun. elektron ve metreo-dan] fiz. Elektrometriyaya aid olan.

ELEKTROMETRİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. elektron ve metreo] fiz. Elektrik vasitesile ölçme üsul ve metodları.

ELEKTROMONTÄJ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve montaj] tex.
Elektrik avadanlığının, elek-trik qurğularının montajı (quraşdırılması).
sif. Elektromontaja aid olan. Elek-tromontaj briqadası. Elektromontaj sexi.

ELEKTROMONTAJÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Elektromontaj
mütexessisi.

ELEKTROMONTYÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve montyor] Elektrik avadanlığına xidmet eden, bu avadanlığı yığma, qurma ve temir işleri ile meşğul olan ixtisaslı fehle.

ELEKTROMOTÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve motor] Elektrik müherriki.

ELEKTRÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Maddenin menfi elektrik yükü olan en kiçik zerreciyi.
sif. Elektronla, elektron tetbiqi ile bağlı olan. Elektron mikroskop. Elektron avtoma-tika. Elektron hesablama maşını.

ELEKTRON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
çox möhkem ve plastiklik xassesine malik olan alüminiumla maqnium erintisi.
sif. Elektrondan qayrılmış, elektronlu. Elektron bombası.

ELEKTRÖNİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Fizikanın, qazlar-da, boşluqlarda, berk cisimlerde elektron proseslerini tedqiq eden şöbesi. // Elm ve texnikanın müxtelif qurğularda ve s.-de elektron ve yarımkeçirici cihazlardan istifa-de nezeriyye ve üsullarında öyrenen sahesi.

ELEKTROÖPTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve op-tika] Fizikanın, elektrikin maddelerin optik xasselerine tesirinden behs eden şöbesi.

ELEKTROSKÖP : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. elektron ve skopeo
baxıram] Bir cisimde elektrik yükünün olub-olmadığını yoxlamaq üçün cihaz.

ELEKTROSTÄNSİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve
stansiya] Energiyanın başqa növlerinden elektrik enerjisi istehsal eden müessise. Atom elektrik stansiyası. Su-elektrik stansiyası.

ELEKTROSTÄTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve statika] Fizikanın elektrikin, elektrikleşmiş cisimlerin nisbeten hereketsiz halda xasse-lerini öyrenen şöbesi. Hərəkət etməyən elektrik yüklərinin qarşılıqlı elektrik təsirini və onların tarazlıq şərtlərini öyrənən elmə (bəhsə) elektrostatika deyilir. "Fizika".

ELEKTROTEXNİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve tex-nik] Elektrotexnika mütexessisi.

ELEKTROTEXNİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[bax elektro ve
texnika] Elektrik enerjisinin tetbiqi haqqın-da elm, hemçinin texnikanın elektrik ener-jisinden praktiki meqsedler üçün istifade eden şöbesi.

ELEKTROTEXNİKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun. elektron ve
technike-den] Elektrotexnikanın tetbiqi ve ya ondan istifade ile bağlı olan. Elektrotex-niki avadanlıq.

ELEKTROVÖZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] tex. Elektrik qüvvesi ile işleyen lokomotiv. Elektrovoz istehsalı.

ELEMENT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.]
kim. Adi kimyevi üsullarla öz terkib hisselerine ayrıla bilme-yen, diger mürekkeb maddelerin ise terkib hissesi olan besit madde. Mendeleyevin ele-mentlərin dövri sistemi.
Yerin təkində bəzi mədənlər bir-birindən ayrı halda yerləşmir. Məsələn, mis yatağı olan yerdə çox vaxt sink, qurğuşun, qalay, mərgümüş və s. bu kimi elementlərin də yataqları olur. M.Qaşqay.
fiz. Kimyevi enerji hesabına yaradılan zeif elektrik qüvvesi menbeyi olan cihaz. Qalvanik element. Quru element.
Tamın, bütövün terkib hissesi. Şeirdə
əsas istiqamət və üslubdan tutmuş ən xırda
elementlərə qədər hər bir şey həyati zərurət
nəticəsində əsas yaradıcı kadrların iş pro-
sesində qəbul və ya rədd edilir. M.Rzaqu-
luzade. // xüs. Her hansı bir maşının, qur-
ğunun, mexanizmin esas hissesi.
dan. Adam, şexs, ünsür.

ELEMENTÄR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
İbtidai, başlanğıc, bir
şeyin ancaq esaslarına aid olan. Elementar cəbr. Elementar riyaziyyat.
Ən sade, en besit, ibtidai. Elementar məsələ. Ən elementar şeyi bilmir.
Ən vacib, en lazımlı, esas. Elementar şərait.
kim. Bir şeyin elementlerinin terkib hissesinin ve aralarındakı nisbetin müey-yenleşdirilmesi ile elaqedar olan. Maddə-nin elementar tərkibi. Elementar təhlil.

ELEMENTARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Besitlik, sadelik,
ibtidailik.

ELEVÄTOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.]
Böyük taxıl teda-rükü menteqelerinde, demiryol stansiyala-rında, limanlarda ve s.-de tikilen, taxılı qaldırmaq, qurutmaq, saxlamaq üçün müva-fiq qurğuları olan çox böyük anbar. Taxılı saxlamaq üçün ən yararlı anbar elevatordur.
Yükü arası kesilmeden neql eden qaldı-rıcı mexanizm.
.İki gənc fəhlə rotora yaxın-laşıb elevatorları hazırlayır. M.İbrahimov.

ELƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

əvəz.
O cur, o teher, o sayaq. Elə söz deməkolmaz. Elə sözlər danışma.
.Şəxs gərək elə bir iş tutsun ki, onu bacarıb yerinə yetirməyə qabiliyyəti olsun. C.Memmedqu-luzade. Gəl elə kişnəmə, saqın, kəhərim! R.Rza. [Cuma] Maralın evində elə danış-dığına
. görə özünü məzəmmət edirdi. Ə.Əbülhesen. Aslan köntöy-köntöy cavab verdi:
Getmirəm. Hamı necə, mən də elə. M.Hüseyn. // O derecede, o şekilde. Bu it Qaraca qızla elə dost olmuşdu ki, yanından ayrılmaq istəmirdi. S.S.Axundov. Məsmə iki əli ilə dizlərinə elə çırpdı ki, səsini hamı eşitdi. Mir Celal.
Ancaq, tekce, yalnız, mehz menasında. Elə mən deyiləm hüsnünə mayil; Göz dikib-dir tamam Qarabağ sənə. Q.Zakir. Məsumə xanıma da elə bu söz lazım idi. P.Makulu.
dan. O terefe, o yana, o semte. Mən belə gəldim, o elə getdi.
[Qatırçı:] Hax-
çılar zınqırovlu jaytonlarda pırıltı ilə budu belə gəlirdi, odu elə gedirdi. Mir Celal.
Cem şeklinde: elələr(i)
o cür (ele) adamlar. Amma elələri də var ki, heç bir iş görməyib, övqati-əzizələrini mütləq bikar-çılıqda zaye edirlər. F.Köçerli. Elələrini şə-hərdən sürgün etsələr də azdır. M.Hüseyn.
Ədat kimi aid olduğu sözün menasını deqiqleşdirir. Elə bu saat çağırtdır. Elə özü də bu işi görmək istəyirdi.
Elə biri qonşun Qara Kərəmoğlu, müəllimlərə onotaqlı, ey-vanlı, bağçalı ev tikdirib. M.İbrahimov. [Uğur:] Məni
. dilə tutan elə Alxan özü ol-madımı? İ.Əfendiyev.
"de" edatı ile: 1) o cür de, o qaydada, o terzde. Pişik ilə nə tövr rəftar eyləyirsən, elə də arvad ilə lazımdır rəftar eləmək. C.Memmedquluzade; 2) o halda, bele olan suretde. Yaxşı, elə də sən get, mən də gə-lərəm; 3) olduğu kimi, o cür. Necə idisə, elə də qalıb.
"ki" bağlayıcısı ile: o zaman ki, nece ki, onda ki menalarında zaman anlayışı verir. Elə ki, qəti qərara gəldi, fikrindən dönməzdi. M.İbrahimov. Elə ki, bu çalsaq-qal kişi göy örtüklü stolun dalına keçdi, daha üzünü görmə! Mir Celal. Elə ki, boz inək soyulub qurtardı, maraq daha da artdı. Ə.Veliyev.
◊ Elə-belə
1) havayı, müfte.
Bunu mənə neçəyə verirsən?
Elə-belə.; 2) meqsedsiz, qerezsiz, ümumiyyetle. Maya uzaqlara getdiyini duyaraq tez əlavə etdi:
Bunu elə-belə, yadıma düşdü, dedim. M.İbrahimov. Bu sözləri o, bəlkə də elə-belə, zarafatla demişdi. M.Rzaquluzade; 3) ne yaxşı, ne pis, babat. Elə-belə bir ev tikdirdi. Elə-beləcə
terpenmeden, veziyyetini deyiş-meden, nece var ele. [Firidun] elə-beləcə uzanaraq nəhayətsiz göylərə tamaşa eləmək istəyirdi. M.İbrahimov. Elə bil (ki)
sanki, guya ki. Hamı tərtəmiz geyinib, elə bil ki, toya gedəcəkdir. C. Cabbarlı. Bəndalı gələn-də elə bil daş-divar da dilə gəlir.. Mir Celal. Adamlar elə bil ümumi komanda ilə Tahirə sarı baxdılar. M.Hüseyn. Elə bilmək
zenn etmek, güman elemek, sanmaq. Tar gör-düm, tələ bildim; çağırdın, gələ bildim; Bir yatmış ceyran gördüm; Yar yatıb elə bildim.
(Bayatı). Elə bilsin ki, padşahi-zamandır; Hər kim iraq olur, müxtəsər, səndən. Q.Zakir. Elə gəldi ki elə gəlir ki
zenn etmek, düşünmek, güman etmek menasında. Ona elə gəldi ki, qızı harada isə görüb. Mənə elə gəlir ki, bu kitabı oxumuşam.
Fikrim, hissim, xəyalım o qədər yüksəldi ki, mənə elə gəldi ki; Bizlərdən əvvəl nə yer, nə göy, nə həyat olmuş... M.Müşfiq. Kişiyə elə gəlirdi ki, onun ümid və arzu ilə bərkiyən qəlbi dərd ilə əriyir, qan olub tökülür. Mir Celal. Elə isə
onda, bele olduqda, bele ise, bele şeraitde. Elə isə mən də getdim!
deyə Tahir nəfəsini çəkmədən səbirsizliklə dostundan cavab gözlədi. M.Hüseyn.

ELƏCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Olduğu kimi, deyişmeden, nece varsa, ele. Zeynal bayaqdan bəri qa-bağındakı nimçədə doğramaq istədiyi bir parça əti eləcə qoyub əlindəki
. bıçağı yerə buraxdı. S.Hüseyn. // "de" edatı ile bağ-layıcı menasında işlenir.

ELƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Hal, veziyyet, xasiyyet bil-dirir. [Kosaoğlu:] Eləliyinə baxma, şuluq uşaqdır. İ.Şıxlı.

ELƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Etmek" felinin üslubi variantı. Məclisi alud elər; Zülflərinin hər burması. Molla Cüme. Elə, Heyran, bu şükri nə qədər ömrün var. Heyran xanım.
..Atam heç şə-hərli də deyil idi ki, bəylərə bazarlıq eləyə-eləyə (z.) axırda bir yalançıq bəylik qazana idi. C.Memmedquluzade.