Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ETÄN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] kim. İşıq ve neft qazlarında olan rengsiz, yanar qaz.

ETDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Etdirilmek"den f.is.
ETDİRİLMƏK"Etmek"den məch.
.Kino-ların qabağına nümayiş etdirilən filmlərin şəkilləri vurulmuşdu. M.İbrahimov.

ETDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Etmeye mecbur etmek.

ETERNİT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] xüs. Asbest ve sement qa-rışığından hazırlanan süni şifer. Eternit və ya-xud asbest ilə sementdən hazırlanmış kirəmit
. xüsusi zavodlarda presləmək üsulu ilə nazik vərəqələr (4 mm) halında hazırlanır ki, bun-lar damları örtmək üçün işlədilir. S.Quliyev.

ETİBAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şexsin ixlasına, sedaqetine, semimiyyetine, doğruluğuna, düzgünlüyüne inam, etimad, emniyyet ve bunlara esaslanan münasibet. İnsan oğlu can verər pərvanə tək atəşlərə; Düz sözün, düz ilqarın, düz etibarın eşqinə. S.Vurğun. // məc. Vefa. Zakir, etibarı yoxdur dünya-nın; Aldanma xeyrinə, şərinə anın. Q.Zakir. Lakin günəşdə etibar görünmürdü; yerdən buğ qalxır, dağların başı dumanlanır, üfüqlər bulaşmağa başlayırdı. çemenze-minli. □ Etibar etmək (göstərmək qıl-maq)
inanmaq, etimad etmek, inam gös-termek. Mən böylə qılırdım etibarı; Kim bundan olur könül qərarı. Füzuli. Amma keyjiyyət bir mərtəbədə qərib idi ki, Yusij Sərrac onun doğru olmağına, bavücudi ki, gözü ilə görürdü, hərgiz etibar edə bilmirdi. M.F.Axundzade. [Süleyman:] Əsgər mənə etibar edib elçiliyə göndəribdir, özü də qıza bənddir. U.Hacıbeyov.
klas. Ad, san, şeref, hörmet, nüfuz. Getdi
şənimiz, etibarımız; Varmı rütbəmiz, iqtida-
rımız. M.Ə.Sabir. Keyfə sərf eylədim də mil-
yonlar; Yenə dövlətcə etibarım var. H.Cavid.
□ Etibardan düşmək etibarını itirmək,
etibarı qalmamaq
1) hörmetden düşmek,
nüfuzunu itirmek. Bundan sonra zəmanədə
mən mərəzə şaiqəm; çün düşmüşəm yanın-
da onun etibardən. S.Ə.Şirvani; 2) daha mö-
teber olmamaq, özüne olan inamdan meh-
rum olmaq; 3) qüvvesini, tesirini itirmek
(sened haqqında). Etibarı olmaq
1) ina-
nılmaq, başqasının yanında etimadı olmaq;
2) möhkem olmaq, davamlı olmaq.
klas. Əhemiyyet, mena. Görmüşəm ləlini, lazımdı tökülsün qanım; Etibar olmaz əgərçi görələr qan yuxuda. S.Ə.Şirvani.
"ile" qoşması ile: etibarı ilə
ferz ederek,
..nezere alaraq,
..esasen,
..göre,
..kimi. Bu dövrdə böyük yazıçının hekayə-ləri forma etibarı ilə ən çox novella xasiy-yəti daşıyır. M.İbrahimov.

ETİBARƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər.] Başlayaraq, sayıl-maq sureti ile. Martdan etibarən. O gündən etibarən.
Mollaxanadan qovulan gündən etibarən uşaq fikrini quşbazlıq, tazıbazlıq, xoruzbazlıq və bu kimi işlərə verərdi. H.Sarabski. Xəlil qət etdi ki, sabahdan eti-barən o da bekar dayanmasın, bir işin qul-pundan yapışsın. İ.Melikzade.

ETİBARLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Etibar edilmeye layiq olan, etibarı olan, inanılacaq, etimad edile-cek, sedaqetli, vefalı. // Şübhe doğurmayan, heqiqi, dürüst. Etibarlı mənbələrdən alınan məlumat.
Etibarı olan, hörmetli, nüfuzlu, adlı-sanlı. Etibarlı adam.
Qanunen qüvvesi, tesiri olan. Etibarlı sənəd.
Möhkem, davamlı, berk. Bu divar eti-barlıdır.

ETİBARLILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Sedaqetlilik, semi-milik, doğruluq, düzgünlük, inamlılıq.
Möhkemlik, davamlılıq. Kontakt bir-ləşmələri elektrik aparatlarının çox məsul hissələri sayılır və aparatların işdə etibarlı-lığı onların konstruksiya və vəziyyətlərindən xeyli dərəcədə asılıdır. P.Rüstemzade.

ETİBARNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. etibar ve fars.
..name] Bir şexsin ve ya idarenin adından iş görmek üçün verilen resmi kağız, sened. Etibarnamə ilə kassadan pul almaq.
Kör-püdə taxtanı buraxmaq üçün etibarnamə is-təyirdilər. Mir Celal.

ETİBARSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Etibarı olmayan. Eti-barsız yoldaş. Etibarsız dost.
Etibarı kə-sib, etibarsız yar; Əl qaldırıb, özgə yara yalvarar. "Letif şah". □ Etibarsız çıxmaq
verdiyi sözden, vededen qaçmaq, vefa-sızlıq göstermek.
Etibara, inanılmağa layiq olmayan; eti-barını itirmiş.
Sözü keçmeyen, nüfuzu, hörmeti ol-mayan; şeref ve heysiyyeti olmayan. Eti-barsız adam.
Qanuni qüvvesini, tesirini itirmiş, eti-barını itirmiş. Bu vəsiqə etibarsızdır.
Möhkem olmayan, davamlı olmayan.

ETİBARSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Etibar, etimad olma-
dığı hal, veziyyet. Kuyində bu etibarsızlıq; Bəsdir məni-mübtəlayi-zarə. Əmani.

ETİDAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Mötedillik, mülayim-lik, orta halda olma; tam lazım olduğu dere-cede, hedde olma.
Soyuqqanlılıq, sakitlik, temkin. Nizami və Fəxrəddinə göstərilən bu qədər səmimi münasibət Qətibənin əsəblərinə toxunsa belə, öz etidalını pozmayaraq yenə də Azərbay-can nümayəndələrinin rahatlığı üçün hər bir vasitənin hazır edilməsinə diqqət verdi. M.S.Ordubadi. Mehriban Zeynalın belə gecikməsinə əhəmiyyət verməyirdi. Etidalını pozmadan oturub çocuqlarına paltar tikirdi. S.Hüseyn.
"la" şekilçisi ile: etidalla yaxud kə-mali-etidalla zərf
soyuqqanlılıqla, sebir-le, temkinle, sakit suretde. [Selim] kəmali-etidalla gözləyirdi ki, [Mehriban] ağlayıb ürəyini boşaltsın. S.Hüseyn. Ramazan yenə də etidalla cavab verdi. M.Hüseyn.

ETİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. ethika, ethos
adet, xasiy-yet]
İctimai şüur formalarından biri kimi
exlaq, terbiye ve meneviyyat haqqında fel-sefi nezeriyye. Materialist etika. Hegel etikası.
Her hansı sinfin, cemiyyetin, ictimai teşkilatın exlaq qaydaları. Kapitalist cəmiy-yətinin etikası. Dvoryan etikası.
Əsil etika açıq danışmağı sevir. M.Hüseyn.

ETİKET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Malın, eksponatın ve s.-nin üstüne yapışdırılan, üzerinde onun adı, qiymeti ve s. olan; yarlıq.

ETİKETLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Etiketlemek"den f.is.

ETİKETLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Mala etiket vurmaq.

ETİKETLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Etiketlenmek"denf.is.

ETİKETLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Mala etiket vu-
rulmaq.

ETİQAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şeye qelben ve möhkem inanma, inam. [Dilarada] ədalətin, haqqın qələbə çalacağına möhkəm bir eti-qad vardı!.. M.İbrahimov. // Əqide, qenaet, fikir.
.Bizim camaatın arasında bu etiqad var idi ki, rus həkimləri müsəlman həkim-lərindən artıq təhsil görmüş və təcrübə hasil etməmişdilər. C.Memmedquluzade. [Mer-humun qardaşı:] çünki seyidin qulluğuna etiqadla getməmişdi. Əlbəttə, etiqad böyük şərtdir. Ə.Haqverdiyev. □ Etiqad etmək (eləmək bəsləmək)
qelben ve möhkem inanmaq, iman getirmek, ürekden tesdiq et-mek. Bir parça buludun yağış yağdırmasını güman etməsəm də, ancaq Nisə xala məndə elə bir təsir buraxmışdı ki, onun hər dedi-yinə etiqad edirdim. Qantemir. Hər hansı müalicə içərisində xəstənin özünün etiqad bəslədiyi müalicə ən birinci vasitədir. S.Rehimov.
din. Bir din ve mezhebe inanma, inam. Mən elə hacı tanıyıram ki, özünün heç bir zada etiqadı olmaya-olmaya Məkkəyə mü-şərrəf olur. Ə.Qemküsar. Kərbəlayı Məhəm-məd ustanın hekayəsi bitən kimi, dərin bir eti-qad ilə gözünü göyə çöndərdi. çemenzeminli.

ETİQADCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Etiqada göre, eqidece, meslekce, mezhebce.

ETİQADLA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Möhkem inamla. Fər-hadoğlu istəyirdi ki, dərin etiqadla işdən-gücdən yapışan gəncliyə qarışsın. S.Rehi-mov. İbrahim Məşədi bəyin sakit axan göz-lərində qığılcıma bənzər bir şey yandığını görəndə bu sözləri necə dərin bir etiqadla dediyini hiss edib təsəlli tapdı. M.Hüseyn.

ETİQADLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir şeye etiqadı olan, möhkem eqideli, meslekli. Etiqadlı adam.

ETİQADSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Etiqadı olmayan, heç bir şeye inanmayan. Etiqadsız adam.

ETİQADSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heç bir şeye inanma-ma, etiqadı olmama; inamsızlıq.

ETİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. aith(er)
hava ve hyle
mad-de] kim. Bir çox üzvi birleşmelerin terki-bine daxil olan karbon ve hidrogen atomları qrupu.