Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏDƏBİYYATŞÜNASLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ədebiyyat
tarixi ve nezeriyyesinden, habele edebi tenqidden behs eden elmlerin mecmusu. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı. Ədəbiyyat-şünaslıq elmi.
Azərbaycan
. ədəbiyyat-şünaslığı "Molla Nəsrəddin"in ədəbi irsinə daha dərindən yanaşmalıdır. M.İbrahimov.

ƏDƏBLƏNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ədeblendirmek"-
den f.is.

ƏDƏBLƏNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Ədeb öyretmek,
edeb vermek; terbiyelendirmek.

ƏDƏBLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ədeblenmek"den f.is.

ƏDƏBLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Ədebli olmaq, edeb
öyrenmek, edeb ve terbiye qazanmaq, ter-biyelenmek. Uşaq məktəbə gedəndən sonra ədəbləndi.

ƏDƏBLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif
Yaxşı terbiye görmüş, cemiyyetde özünü apara bilen, exlaqlı, terbiyeli. Ədəbli uşaq.
Mələkəxatın gördü Ibrahim çox ədəbli və ağıllı oğlandı. (Na-ğıl). Vaqiən Qasım əmi çox ədəbli və söz eşidən idi. C.Memmedquluzade.
Ədeb qayda-qanunlarına uyğun. Ədəb-li söz. Ədəbli hərəkət. Ədəbli (z.) danışmaq.

ƏDƏBLİCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Ədebli suretde,
nezaketli suretde, nezaketle. Ədəblicəsinə cavab vermək. Ədəblicəsinə salam vermək.

ƏDƏBLİ-ƏRKANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. bax ədəb-
ərkanlı. Ədəbli-ərkanlı oğlan.
[Qızın anası:] Bax, ədəbli-ərkanlı, saçlı-birçəkli, boylu-buxunlu, gözəl-göyçək qız bəslə-mişəm. H. Sarabski.
ƏDƏBLİLİK

ƏDƏBLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ədebli, terbiyeli adamın xassesi, edebli olma. Oğlan ədəbliliyindən başını aşağı saldı və cavab vermədi.

ƏDƏBSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Ədeb ve terbiyeden
mehrum, yaxşı terbiye görmemiş, cemiy-yetde özünü apara bilmeyen. Ədəbsiz adam. Ədəbsiz oğlan.
Ey üzü qarə, füzul, ədəbsiz; Heç bilmədiniz nədir ədəbsiz! Xetayi. // Zerf menasında. Ədəbsiz danış-maq. // İs. menasında. Arvad dəcəllərə acıqlandı:
Ədəbsizlər, qanacaqsızlar,
. yazıqla nə işiniz var? Ə.Abasov.
Ədeb qayda-qanunlarına uyğun gelme-yen, nalayiq. Ədəbsiz söz. Ədəbsiz hərəkət.
[Mürteceler]
.bu vaxta qədər heç bir kağıza sığmayan ədəbsiz küçə söyüşlərinə qədər
. yazırdılar. M.İbrahimov.

ƏDƏBSİZCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Ədeb normala-
rına zidd olaraq, utanmazcasına, heyasızca-sına, nezaketsizcesine, kobudcasına. Ədəb-sizcəsinə tələb etmək. Ədəbsizcəsinə vali-deynin üzünə qabarmaq. Ədəbsizcəsinə hərəkət etmək.

ƏDƏBSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ədeb ve terbiye nöq-sanı, terbiyesizlik, nezaketsizlik, qanacaq-sızlıq. Ədəbsizlikdən doğan kobudluq. // Ədebsiz hereket, söz. Ədəbsizlik etmək.
Molla başını qaldırıb Teymurun bu ədəbsiz-liyinə heyran-heyran baxır. "M.N.letif.". Zeynalın bu ədəbsizliyinə qarşı Dursun o qədər də susmayırdı. A.Şaiq. Bu zamanlar-da bəzi narəva hallar üz verib, bir taqım ədəbsizliklər olmuşdusa da, Mehriban onla-ra göz yumub qatlaşmışdı. S.Hüseyn.

ƏDƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Say, hesab. Ədədlərin dörd əməlindən bəhs edən elmə hesab elmi deyilir.
Daha sonralar say prosesində insan konkret cisimlərdən uzaqlaşır, onda ədəd anlayışı əmələ gəlir. Z.Xelilov. // Reqem. 5 ədədi ilə 3 ədədi 8 ədədinə bərabərdir.
Eyni cinsli şeylerden bir denesi; dene. Iki ədəd qələm. On ədəd yumurta. Beş ədəd karandaş aldım.
Var idi mənim bir ədəd gövhərim; Gülbəndi-mina və taci-zərim.
M.Ə.Sabir.

ƏDƏDİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [ər.] riyaz. Ədedlerle ifade olunan. Ədədi kəmiyyət. Ədəbi nisbət.
Diferensial tənlikləri təqribi həll etmək üçün müxtəlif qrafik və ədədi metodlar vardır. Z.Xelilov. // Ədede, miqdar, ya reqeme aid
olan. □ Ədədi mal(lar)
çeki ve ölçü ile deyil, ededle sayılan mal(lar). Ədədi mallar satılan mağaza. Papiros ədədi maldır.

ƏDƏDSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saysız-hesabsız, sayı-hesabı olmayan.

ƏDƏLLİ-BƏDƏLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif dan. Yaxşı, kamil, emelli-başlı, ciddi. [Meded] ədəlli-bədəlli oğlan, evli-eşikli kişidir. Ə.Veliyev.

ƏDƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Yoxluq. Yəni ki, "vücud dami-qəmdir; Azadələrin yeri ədəmdir". Füzuli. [Xeyyam:] Ofəzalar belə müzlim pərdə; Bir ədəm dalğası var hər yerdə. H.Cavid.

ƏDƏMGAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. edem ve fars.
..gah] tənt. Yoxluq alemi. [Şeyx Senan:] O da bir karivan, axıb gediyor; Bir ədəmgaha doğru əzm ediyor. H.Cavid.

ƏDƏSƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Mercimek denesi.
Gözlük, durbin, zerrebin ve s. optik ci-hazlarda işlenen, ortası qabarıq ve kenarları nazik şüşe; linza. [Eldar:] Bu, ədəsə ilə oxunacaq dərəcədə xırda, zərif bir xətlə cığara kağızına yazılmış bir məktub idi. M.Rzaquluzade.

ƏDƏSƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ədesesi olan, linzalı. Ədəsəli durbin.

ƏDƏVA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏDƏVİYYƏ bax ədviyyat.
Şahzadə gördü ki, yaxşı toyuqplov, bütün ədəviyyəsinən,
. yüz manat da pul. (Nağıl). Nanə xalanın özü də qoluçırmaqlı, əlində qaşıq xörəyə ədəva tökür, hərdən mətbəxin qapısından boylanırdı. Mir Celal.

ƏDİB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Yazıçı, nasir. Azərbay-can ədibləri.
Möhtərəm ədibimiz ingilis-lərin imlasının adını qoyur "əcib", amma bizim imlaya heç olmasa "bir az əcib" də demək istəmir. C.Memmedquluzade. Ziya-fətdə şair və ədiblərin, ordu ilə gedənlərin özləri və ailələri iştirak edirdi. M.S.Ordu-badi. // Ədebiyyatla meşğul olan adam, ede-biyyatşünas, edebiyyat mütexessisi. // Mü-herrir. Ədib Mirzə Melkum xan "Qanun" ruznaməsində başdan belə yazır ki: "Mən sözümü o kəslərə yazıram ki, adamdırlar". C. Memmedquluzade. Gəncədə bir ədibi-biəmsal; Bir qəzet açdı, adı "Istiqbal". Ə.Nezmi.
klas. Ədebli, terbiyeli. Məcnun dedi: Ey ədibi-kamil; Divaneyi-eşq olurmu aqil?
Füzuli. Necə kim bir ədibi-mümtazın; Dərsi-hikmət ədası tərbiyədir. M.Ə.Sabir.

ƏDİBANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. edib ve fars.
..ane] klas. Ədib kimi. // Ədebi dille, edebi terzde. Əlli sənə
. millətin keçəcək və istiqbalını, nicat və səadətini şairanə və ədibanə nəzmə çəkmək, əbnayi-millətin təlim və tərbiyəsi-nə, ruhani məişətinə qulluq eləmək, əlbəttə, böyük hünərdir. F.Köçerli.

ƏDİBCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Ədib kimi, edib terzinde. Ədibcəsinə danışmaq.

ƏDİBLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ədebi yaradıcılıq. Ədibliklə məşğul olmaq. Ədiblik etmək.
Qələmdani-məlahəti anlamaq üçün bəzən ədiblik kifayət etməz. Qantemir.