Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏKS-İDDİA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] hüq. İddiaya qarşı ireli sürülen iddia.

ƏKSİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əskik. Əksik olmaz Koroğ-lunun qovğası; Düşər paşalarla cəngi, da-vası. "Koroğlu". Şirvanda olan handa bir əksik gözəlin; Bir qəmzəsi yüz huriyü qıl-manə dəyər. S.Ə.Şirvani.

ƏKSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf.
Tersine, ziddine. Əksinə hərəkət etmək. Bəzən əksinə olur.
.Gün dağlara düşəndə, günün şəfəqi dağların gah bu tərəfini şölələndirib o tərəfinə qara kölgə salır, gah da əksinə. C.Memmedquluzade. Vəziyyəti büsbütün əksinə məna edirsiniz. M.S.Ordubadi. □ Əksinə getmək
zid-dine getmek (hereket etmek), düşmençilik etmek. Zavallı anacığım!.. Tamam da sənin əksinə gedir. S.S.Axundov.
Deyilenin ve ya nezerde tutulanın, göz-lenilenin ve s.-nin tam tersine; bileks (be-zen "olaraq" sözü ile). Qüvvələrimiz nəinki azalmadı, əksinə, daha da artdı. Maşının sü-rətini azaltmaqdansa, əksinə, daha da artırdı.
- Əksinə, Zeynəb qarı çox qoçaq bir qadın idi... S.S.Axundov. Əksinə, rəiyyətin "əlaltı və nankor" hərəkəti şeytan-şuğulun pıçıltısı ilə bəyin qulağına çatdı.. S.Rehimov. Tofiq isə əksinə, alçaq boylu sarışın, girdəsifət, ətli-canlı idi. M.Rzaquluzade.

ƏKSİNQİLAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] öz hakimiyyet-lerini saxlamaq, inqilabdan evvelki üsul ve qaydaları berpa etmek üçün istismarçı sinif-lerin inqilaba qarşı mübarizesi. Əksinqi-labla mübariz. Əksinqilab qüvvələrini dar-madağın etmək.

ƏKSİNQİLABÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Əksinqilaba xid-met eden, eksinqilab terefdarı. Əksinqilabçı partiyalar. Əksinqilabçı dəstələr. Əksinqi-labçı təşkilatlar.
is. Əksinqilabda iştirak eden, eksin-qilaba terefdar olan adam, eksinqilab işti-rakçısı. Siyahını yazan məşhur əksinqilabçı çar konsulxanası casuslarından Hacı Mir-məhəmməd idi. M.S.Ordubadi.

ƏKSİNQİLABÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əksinqilabçı ma-hiyyetde olma, eksinqilaba xidmet etme.

ƏKSİNQİLABİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif İnqilab eleyhine yö-neldilmiş, ona zidd, düşmen olan; eksinqi-labçı. Əksinqilabi çıxışlar. Əksinqilabi ci-nayət. Əksinqilabi qiyam hazırlamaq.

ƏKS-İSTİQAMƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] xüs. Her hansı bir istiqametin eksi, ziddi. Əks-istiqamətdə hərəkət etmək. Əks-istiqamətə yönəltmək.

ƏKS-KƏŞFİYYAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Düşmen agen-turasına qarşı durmaq, casusluq, texribat-çılıq ve s. ile mübarize aparmaq üçün teş-kilat.
.Alman və osmanlı əks-kəşfiyyatı da ciddi surətdə işləyir və Cənubi Azərbayca-nın hər tərəfində hörümçək kimi öz torunu hörürdü. M.S.Ordubadi.

ƏKS-KƏŞFİYYATÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düşmen agentu-rasına qarşı mübarize aparan keşfiyyatçı.

ƏKSLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Əks şeyin halı.
Ziddiyyet, uyğunsuzluq, mentiqsizlik. Fikirlər arasında əkslik.
fəls. Aralarında ziddiyyet olan eşya, hadise, ya proseslerden her biri. Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi. Inkişaf əksliklərin mübarizəsidir.

ƏKS-MANEVR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. eks ve fr. maneoeuvre] hərb. Düşmenin manevrine qarşı manevr.

ƏKS-SƏDA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Qayalara, bina tağlarına ve s.-ye toxunandan sonra tekrar qayıdan ve eşidilen ses. Musiqinin əks-sədası. Uğultunun əks-sədası.
Dağa der-səm, eşidir, sonra verir əks-səda; Daşa dön-müşlərə əks eyləmədi fəryadım. M.Hadi. Fə-qət qamışlıqdan gələn əks-sədadan başqa bir səs eşitmədi. H.Nezerli. [At] nə isə görüb bərkdən kişnəyir. Lakin bu kişnəmə heç bir əks-səda vermir. R.Rza. // məc. Ses, eks. Hadisələrin əks-sədası.
"Nicati-Iran" qəzeti
. işlərinizin əks-sədasıdır. M.İbrahi-mov. "Sevil" tamaşasının rayonlarda əks-sədası daha gurultulu oldu. S.Rehman.
məc. Tesir. Nədənsə bu vahiməli səsin uzaq əks-sədası beynimdən keçib məni üşütdü. R.Rza.

ƏKS-TƏDBİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir tedbire qarşı görülen tedbir.

ƏKS-TƏKLİF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Teklife qarşı teklif.

ƏKS-TƏSİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏKS-TƏSİR is. [ər.] Tesire eks olan
tesir. Təsir əks-təsirə bərabərdir.

ƏKS-TƏZYİQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Tezyiqe qarşı tezyiq.

ƏKS-ZƏRBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Zerbeye qarşı zerbe.

ƏQALİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "iqlim" söz. cemi] köhn. ölkeler, iqlimler, vilayetler. [Firengler]
. sənaye işlətməyə iqdam edib,
. əmtəə hazır edib Firəngistanda və sair əqalimdə hər şəhərin bazar və karvansaralarını
. doldurdular. M.F.Axundzade.

ƏQAYİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "eqide" söz. cemi] klas. Əqideler, inamlar. Əgər bu halət, yəni ittifaq sənə müyəssər olsaydı, özünə bir fikir çəkərdin və özünə puç əqayidin qeydindən və despotun zülmündən nicat verərdin. M.F.Axundzade.

ƏQD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] rəs. köhn.: əqd etmək
bağlamaq. Iki dövlət müqavilə əqd etmişdi. Əqd edilmək (olunmaq)
bağlanmaq. Dövlətlər arasında müahidə əqd olundu. Əqd olmaq ("nikah" sözü ile, ya bunsuz)
kebin kesilmek. Nikah (kəbin) əqd etmək
kebin kesmek. Qazı buradaca dönüb, qiraətlə ucadan oxuyub kəbini əqd etdi. S.Rehimov.

ƏQDƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər.] Qabaq, evvel, ireli. [Şair Hacı Nuru:]
.Avar ləzgisi altmış il bundan əqdəm Xanbutayın sərkərdəliyi ilə Nuxanı gəlib çapdığını nəzm etmişəm. M.F.Axundzade. Bir az əqdəm başlamış qar şiddətlə yağırdı. T.Ş.Simurq.

ƏQDƏS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [ər.] klas. Ən müqeddes, çox müqeddes. çeynənildi millətin, neylim, hüquqi-əqdəsi; Ya ki heç bir yerdə yoxdur hörməti, şəni, səsi. M.Ə.Sabir.

ƏQDXAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. eqd ve fars.
..xan] köhn. Dini qaydalar üzre kebin kesmek ixtiyarı olan, kebin kesen adam.

ƏQDXANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Kebinkesme, nikahoxuma.