Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏLİAÇIQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əliaçıq adamın hal ve sifeti; sexavetlilik, comerdlik, sexavet. Əliaçıqlıq yaxşı sifətdir.
Nəbinin igidliyi, əliaçıqlığı dillərdə dastan olur. "Qaçaq Nebi".

ƏLİAĞIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Qüvvetli, güclü, zorlu. Əliağır adam.
məc. Bir işe uğursuzluq getiren (əli-yüngül ziddi). Əliağır adam.

ƏLİAĞIRLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Əliağır"dan mücər.

ƏLİALLAHI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müselman teriqetle-rinden birinin adı ve bu teriqete mensub adam.

ƏLİALLAHILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əliallahı teriqeti (bax əliallahı).

ƏLİAŞAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Yoxsullaşmış, maddi ce-hetden çetinlik çeken. Əliaşağı (z.) olmaq.

ƏLİAŞAĞILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əli aşağı düşmüş adamın hal ve keyfiyyeti; yoxsulluq.

ƏLİBAĞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Əlleri bağlanmış halda olan. Əlibağlı dustaq.
məc. Her cür hereket ve teşebbüs im-kanından mehrum. Əlibağlı (z.) olmaq.

ƏLİBOŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Yoxsul, heç bir şeyi olma-yan; feqir. Əliboş adam. // Əlinde heç bir şey olmayan, heç bir şeysiz. Əliboş Cəmil indi xəstə nənəsinin yanına hansı üzlə dönə-cək, ona necə cavab verəcəkdi? S.Rehimov.
zərf Əlinde heç bir şey olmadan, özü
ile heç bir şey götürmeden. Əliboş evə gedə
bilmərəm. Xəstənin yanına əliboş getmək
yaxşı deyil.
Allahverdi Nəbinin yanına
əliboş getmir. "Qaçaq Nebi". Züleyxanın
əliboş olduğunu görcək anası anladı ki,
qonşularda da yeməli bir şey tapılmamışdır.
T.Ş.Simurq. // məc. bax əliyalın. Cana-
varlara qarşı əliboş çıxmaq. // Heç bir ov
ele keçirmeden. Ovdan əliboş qayıtmaq.
zərf Işsiz, bikar. Əliboş qalmaq.
□ Əliboş gəzmək
boş-boş gezmek,
avara-avara gezmek; veyillenmek.

ƏLİBOŞLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yoxsulluq, feqirlik,
heç bir şeyi olmama.
İşsizlik, bekarlıq. // Veyillik, avaralıq.

ƏLİDOLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf
Əlleri bollu şeyle dolu halda. Əlidolu evə gəldi.
Lakin mən onun evinə əliboş gəlib əlidolu gedən, əlidolu gə-lib əliboş gedən adamların kim olduqları ilə əsla maraqlanmıram. S.Rüstem.
məc. Müveffeqiyyetle, varlanmış halda. Gedin, gedin, uğurunuz xeyir olsun, əlidolu qayıdasınız! M.F.Axundzade.

ƏLİƏYRİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Düz olmayan, temiz ol-mayan, fürset düşende oğurluq eden; oğru. Əliəyri adam. // Is. menasında. Ticarət sisteminin əliəyrilərdən təmizlənməsi.
[Salman] əliəyrilərə hiss etdirirdi ki, bax, nə yuvanın quşu olduğunu bilirəm ha, yavaş ye. M.Ibrahimov.
ƏLİƏYRİLİK

ƏLİƏYRİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Temiz, düzgün olmayan adamın hal ve keyfiyyeti; oğurluq, oğurluğa meyil. Sambalovun özünü əliəyrilik üstə işdən çıxartdılar. S.Rehman.

ƏLİF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is [ər. esli qəd. yəh.]
Əreb elif-basının I şeklinde yazılan birinci herfinin adı. Əlifi dirək sayır, cimi çəngəl. (Mesel). Bilmək nə gərək kim, bu əlifdir, bu da bey-dir? Həvvəz, sora hütti, bu nə heydir, o nə heydir? M.Ə.Sabir. Mirzə Həsən:
Necə ki Avropa, habelə Asiya millətlərinin hürufa-tının əvvəlincisi "a" sövtünün əlamətidir ki, biz ona "əlif" deyirik. C.Memmedquluzade.
məc. Düz, şax, şaquli menasında. Həs-rətindən əlif qəddim büküldü; Cismim bəndi yerbəyerdən söküldü. M.V.Vidadi. □ Əlif qəddi dal (yay nun) olmaq əlif qəddi dala (yaya nuna) dönmək klas.
beli bükülmek. Hicran gecələri qayğu çəkməkdən; Əlif qəd-dim əyri yayə dönübdü. "Qurbani". Həsrə-tindən əlif qəddi dal olub; Mat qalıbdır, şirin dili lal olub. M.P.Vaqif. Əlifdən başlamaq
lap evvelden, lap başdan başlamaq.

ƏLİF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Yağlı boya hazırlamaq üçün bişmiş ketan, ya çetene yağı, yaxud süni suretde hazırlanmış yağ. Əlifyağı.
Əlif yağları tünd və açıq rəngli, şəffaf olur. "Əmteeşünaslıq".

ƏLİFBA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir dilde işlenen ve müeyyen qaydada sıralanan herflerin mec-musu. Azərbaycan əlifbası. Ərəb əlifbası. Latın əlifbası.
Biz buna təəccüb etmirik ki, Hüseynzadə cənabları əlifbamızın bilmərrə dəyişilməsinə fitva vermir. C.Memmedqu-luzade. Köhnə ərəb əlifbasının çətinliyi geniş xalq kütləsinin savadlanmasına imkan vermirdi. S.S.Axundov. □ Əlifba sırası
elifbada olan herflerin müeyyen sistem üzre düzülüş sırası.
Əlifbanı öyreden kitab. Əlifba kitabı.
məc. Ən besit, en sade, hamıya melum
olan şey. Bu, cəbrin əlifbasıdır.
0 Morze əlifbası
teleqrafda işlenen şerti işareler sistemi. Not əlifbası
musiqi notlarında işlenen işareler sistemi.

ƏLİFBEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əlifba. Əlifbey də bilmir (heç savadı yoxdur).
Hər əlibey oxuyan gər ola peyğəmbəri-həqq; Mən də peyğəm-
bərəm, amma kim edir küfranı. S.Ə.Şirvani. [Hemze:] Xeyr a!.. Yenə [axund] başladı əlifbeydən.. C.Cabbarlı. On yaşında ikən o da həmin zavodda işləməyə başlamış və orada da qoca fəhlələrdən əlifbeyi öyrən-mişdi. M.Ibrahimov.

ƏLİF-ƏLBƏT(TƏ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf dan. köhn. Müt-
leq, yeqin, şübhesiz. Bəs nə səbəbə bu iş, əlbəttə, əlif-əlbəttə gərək sənin, mənim və şahidlərimin arasında qala, vəssalam! C.Memmedquluzade. Əlbəttə, əlif-əlbəttə əl əli yuyar, əl də üzü. S.Rehimov.

ƏLİGƏTİRƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qumar ve s. oyunlarda daim bexti getiren, hemişe udan.

ƏLİGÖDƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif dan. Əline pul keçme-yen; yoxsul, feqir.

ƏLİİSTİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mahir atıcı, atıcılıqda celd olan. Əliisti adamın əlindən ov qurtara bilməz.

ƏLİİTİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Əlden çapıq; zirek, celd. Əliiti adam.
Bu iki işin ikisində də Leylək əliiti idi. S.Rehimov.

ƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Vehşi keçi; keyik. Davanın şiddətli vaxtında dağın döşündə bir sürü əlik göründü. "Qaçaq Nebi". Görürsənmi bu guruldayan dağları, indi orada əliklər hür-küşür, dəstələnib dağları aşır, qalın meşələrə girirlər. S.Rehimov. Əlik qayadan atılıb düzənlikdə ox kimi süzür. M.Ibrahimov.

ƏLİKASAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Yoxsul, pulsuz.

ƏLİKASADLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Yoxsulluq, pul-suzluq.