Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ANARXİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Her cür dövlet hakimiyyetini ve siyasi mübarizeni inkar eden ve proletariatın inqilabi hakimiyyeti eleyhine çıxan xırda burjua ictimai-siyasi cereyanı. Anarxizmin əsas ideyası.
məc. Herc-merclik, qarışıqlıq, başlı-başınalıq.

ANÄRXO-SİNDİKALİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Anarxo-sindi-kalizm terefdarı.
ANäRXO-SİNDİKALfZM Beynelxalq hemkarlar ittifaqı herekatında ideoloji ve siyasi cehetden anarxizm tesiri altında olan cereyan. Anarxo-sindikalizmin mövqeləri zəiflədi.

ANASIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. Anası olmayan, ana terefden yetim. Anasızın gördüyü iş dan-laqsız bitməz. (Ata. sözü). [Ferhad:] Deyir-lər ki, atasız adam yetim olmaz, anasızyetim olar. Ə.Haqverdiyev.

ANASIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Anasız adamın halı.

ANAŞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Xaşxaşdan hasil olan çox zeherli narkotik madde.

ANAŞAÇƏKƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax anaşaçı
ci menada.

ANAŞAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan.
Anaşa çeken adam.
Anaşa hazırlayan ve ya satan adam.

ANÄTOM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Anatomiya mütexes-sisi, anatomiya ile meşğul olan alim.

ANATOMİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Anatomiyaya aid olan. Anatomik atlas. Bədənin anatomik quruluşu.

ANATÖMİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Canlı orqanizmin forma ve quruluşundan behs eden elm. Insan anatomiyası. Bitki anatomiyası. Anatomiya terminləri lüğəti.

ANAYOLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. etnoqr. Köhne meişetde: ere geden qızın er evinden anasına getirdiyi hediyye, sovqat.

ANBAAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Getdikce, tedricle; deqi-qebedeqiqe, arası kesilmeden, fasilesiz. Xəstənin qızdırması anbaan artır.
Boy artdıqca anbaan, divarlar qarış-qarış; Pal-çıqdan ətir qalxdı, a dostlar, gülab kimi. S.Rüstem.

ANBAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxıl, erzaq, mal ve s. saxlan-maq üçün xüsusi bina, tikili. Taxıl anbarı. Ərzaq anbarı. □ Anbara vurmaq
1) sax-lamaq üçün anbara yığmaq; 2) məc. sonra-dan baha qiymete satmaq üçün yığıb sax-lamaq. Bir anbar
anbar dolusu, çoxlu. [Molla:] Görmürsən, bir anbar pul gətirmi-şəm. "M.N.letif.".

ANBARÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Anbara baxan ve ya an-barda işleyen adam; anbardar.
köhn. Keçmişde anbarda külli miq-darda mal saxlayan iri tacir.

ANBARÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Anbarçı vezifesi, işi.

ANBARDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x anbarçı. Nə hesabdar yazır, nə anbardar buraxır, nə də fəhlə taya yaxın gəlirdi. Mir Celal.

ANBARDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x anbarçılıq.

ANBARGÜVƏSİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Taxıla düşen güve, taxılbiti.

ANBARLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Anbara yığmaq, anbara vurmaq, anbara yığıb saxlamaq.

ANCAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

bağl. Lakin, amma. Ancaq mən sevgilərin bu qədər aldadıcı
. olduğunu bilmirdim. M.S.Ordubadi. [Müdir:] Ancaq eşitdiyimə görə, sizin yoldaşınız Cəmili çox incidir. Mir Celal.
Zərf mənasında. çetinlikle, zorla, güc-bela ile. Tamaşanın üçüncü pərdəsinə ancaq çata bildim. Bu işi axşama ancaq qurtarmaq olar. Bu yerə ancaq beş adam yerləşə bilər. O, axırıncı sözü ancaq söyləyə bildi.
Görünüşündən [Almurada] 50 yaş ancaq vermək olardı. I.Əfendiyev.
Ədat kimi işlenir
mehz, sırf, yalnız, tek. Biz buraya ancaq iş üçün gəlmişik. Buna ancaq təəccüb etmək olar. Ancaq nağılla tərbiyə olunmuş beyin hər cür yeniliyə ürək-dən qol aça bilər.
Evin dolanacağı ancaq Cavadın qələminə bağlı idi. Ə.Haqverdiyev. [Şair:] Bunlar ancaq tərbiyə və istedadın nəticəsində incəsənətin bu qədər ali dərə-cəsinə çıxa bilmişlər. M.S.Ordubadi.
ancaq-ancaq zərf Azacıq, gücle, çetin-likle. Tozun və küləyin təsirindən fənərlərdə yanan lampaların işığı bulud dalğasında ulduz kimi ancaq-ancaq görünür(dü). S.M.Qenizade.

AND : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir şey haqqında verilen tente-neli ved, söz. // Sedaqete riayet etmek haq-qında resmi ve tenteneli ved. Əsgəri and.
- Andına inanıram, xoruzun da quyruğu görünür. (Ata. sözü). Bu and ilə xəbər verir bizə cəbhədən; Bizim zəfər toplarının o qadir səsi. S.Vurğun. □ And içdirmək
- and içmeye, söz vermeye mecbur etmek. And içmək
1) müqeddes, yaxud böyük ve eziz sayılan bir şexsin ve ya şeyin adını çekmekle öz sözüne, vedine, yaxud öhdesine aldığı vezifeni layiqince yerine yetireceyine inandırmaq. Mənim and içdi-yim o məhəbbətin; Ruhunda müqəddəs bir pəri yaşar. S.Vurğun. Musa dayının nə üçün and içmədiyi [Firidunun] fikrində anla-şılmaz bir sirr olub qalmışdı. M.Ibrahimov; 2) söz vermek. Camaatın vəziyyəti elə idi ki, guya hamı əlini bir işə vurmayacağına and içmişdi. Ə.Veliyev. And vermək
müqed-des, yaxud eziz sayılan bir şexsin, ya şeyin adını çekmekle xahiş etmek, yalvarmaq. And verib soruşdum bir-bir dedilər; Fəqir, səni şeyda qılan gəlməmiş. Q.Zakir. Əzizim binə gəlsin; Köç gəlsin, binə gəlsin; Sevdim tərsa qızını; And verin dinə gəlsin. (Bayatı). Andı(nı) pozmaq
verdiyi vede yalançı çıxmaq, andı yerine yetirmemek. Andından dönmək
b a x andı(nı) pozmaq. Qarda-şım! Dönmərəm öz andımdan! S.Rüstem.

AND-AMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

and-aman eləmək
bir şeyi inkar ve ya tesdiq etmek üçün and içmek, deliller ve sübutlar getirib inandır-mağa çalışmaq. Bir dəfə [Miraxur] arvadını öldürmək istəmiş, arvad and-aman eləyib, onu şübhədən daşındırmışdı. çemenzeminli.

ANDÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Keçmişde mehkemede ve s.-de başqasının yerine and içen inanıl-mış ve nüfuzlu adam.

ANDDAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müeyyen ehd, şert üçün andlaşıb bir-birine tenteneli ved veren adamların her biri.

ANDIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Əsil menası "sahibsiz, yiyesiz mal, ölen bir şexsin qohumlarına irs qoyub getdiyi mal, şey" olub indi, adeten, canlı dilde söyüş, qarğış yerinde (bezen "andıra qalmış" şeklinde işlenir) işlenir. Andıra qalmış nə yaman səslənir; Söz de-məyə vermir aman, səslənir. M.Ə.Sabir. Vaqif heyifsilənərək:
Məni də ki bu andır azar tərpənməyə qoymur,
dedi. çemenzeminli.