Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ƏZMLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. öz niyyet ve meqsedinde qeti, sabit, möhkem ve dönmez olan. Əzmli adam.
[Qadının] zahiri gözəlliyindən daha dərin təsir edən qəti, cürətli, əzmli danışığı idi. T.Ş.Simurq.

ƏZRAİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Dini etiqadlara göre, bütün insanların ölmek vaxtı çatanda onla-rın canını alan melek, ölüm meleyi. Əzrail
gələndə soruşmaz ki, oğul-uşağın necədir? (Ata. sözü). [Derviş:]
.Əzrail hərdənbir qanadı ilə məni çaldığını anlayıram.. A.Divanbeyoğlu.
məc. Amansız, qeddar, ezazil, qorxunc adam haqqında. [Qurban:] Amma [Hafizeni] çox əzrail arvad söyləyirlər. Ə.Haqverdi-yev. [Ağaxan:] Bəydadaş, unutma ki, biz belə [arvad kimi] əzraillərlə bir yerdə yaşayırıq. S.Rehimov. [Meşede] bizim xanım və onun oğlu kimi əzraillər yoxdur.. M.Ibrahimov.

ƏZVAY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
bot. Qalın etli ve xetvari yarpaqları olan, tebabetde işledilen çoxillik ot-bitki; aloe. Əzvay çoxillik tropik və ya subtropik bitkilərdən olub, yoğun, uzun və kənarı diş-diş (tikanlı) ətli yarpaqlara malikdir. R.Əliyev.
Bu bitkinin yarpaqlarından alınan acı dadlı, qara ve berk madde (xalq arasında derman kimi işledilir). Əzvay bitkisinin yarpaqlarından alınan şirəni qurutduqda yaşılımtraq-qonur kütlə alınır. Ona əzvay deyilir. M.Qasımov.
məc. dan. Acıdil, etiacı adam haqqında. // Söyüş yerinde işlenir. [Molla Ferec:] Ay
Nəsir bəy, bu əzvay oğlu əzvay haradan gəldi, kefimizə soğan doğradı? M.Əliyev.
məc. məh. Aciz, elinden heç bir iş gel-meyen adam haqqında. Əzvayın biridir.

ƏZVAYÇİÇƏKLİLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm bot. Əzvay ve s. ot ve ağacların daxil olduğu bitki ya-rımfesilesi. Əzvayçiçəklilər yarımfəsiləsi
. ot və ya ağaclardır. çoxunun yarpaqları göv-dəsinin uclarına toplanmışdır. M.Qasımov.

ƏZVAYİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Dolanacaq, yaşayış, ve-ziyyet. Əzvayişi yaxşıdır.
Ancaq əzvayişi qolay gördüm, öz-özümə dedim:
Kişinin bu günündə nə dən-düş, nə taxıl? S.Rehimov.

ƏZVAYLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan.
Diliacılıq, acıdillik.
Acizlik, maymaqlıq. Əzvaylığından bu iş başına gəldi.

ƏZZƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əzəl. Mən də görmüşdüm on bir il əzzəl; Olduqca görkəmli, olduqca gözəl. S.Vurğun.

ƏZZƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əzəlcə. Arxalığın badamı; Gün yandırar adamı; Əzzəli özüm qurban; Sonra da kənd adamı. (Bayatı).

ƏZZƏLKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əzəlki. [Hacı Mehdi:]
Birini qovub ayrısını tutursan, o, əzzəlkin-dən pis çıxır. Ə.Haqverdiyev.

F : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaycan elifbasrnrn sekkizinci herfi. bax fe.

FA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] Musiqi qammasrnrn "do"dan başlayan dördüncü sesi; bu sesi ifade eden not.

FABRİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. fabrica
emalatxana] Xam-maldan maşrnla müxtelif memulat hazrrlanan senaye müessisesi. Tikiş fabriki. Fabrikin istehsalatplanı.
Pambıq çoxaldıqca fabrik canlanır; Kollektiv güclənir, birlik canlanır. M.Müşfiq. Ehtiyat xala
. ipək fabrikində, boyaq-naxış sexində çalışırdı. Mir Celal.

FABRİKÄNT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] Fabrik sahibi olan fabrikçi.

FABRİKÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax fabrikant [Mirağa:]
Mülkədar, fabrikçi və tacir zəhmət çəkmir.
Mir Celal.

FABRİK-MƏTBƏX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. fabrica ve ər. metbex] Mexaniki üsulla çoxlu yemek hazrrlanan iri ictimai iaşe müessisesi. Qabaqcıl fabrik-mətbəx. Bakıda ilk fabrik-mətbəx
cu ildə işə salınmışdır.

FÄBULA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. fabula
temsil, nağrl]
ədəb. Bedii eserin qrsa mezmunu, hadi-selerin ardrcrl ifadesi. Romanın fabulası çox mürəkkəbdir.
hüq. Cinayet hadisesinin mezmunu.

FACİƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Dehşetli, ağrr neticeli hadise, felaket, müsibet, bedbextlik. Başına faciə gəlmək. Alkoqolizm faciə ilə nəticələ-nir.
Mirzağanın faciəsi ictimai bir faciə idi. S.Hüseyn. [Şende:] İnamı itirməkfəlakətdir və bir çox faciə də ondan doğur. B.Bayramov.
ədəb. Heyatdakr barrşmaz ziddiyyet-lerden, xarakterlerin, ehtiraslarrn keskin toqquşmasrndan ve çox vaxt qehremanrn ölümü ile neticelenen ehvalatlardan behs eden dramatik eser; tragediya. N.Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" faciəsi. Hüseyn Cavid faciənin kamil nümunələrini yarat-mışdır. "Nadirşah" faciəsindəN.Nərimanov feodalizm quruluşunda saray intriqalarının ən dəhşətli səhnələrini təsvir edir. M.Arif.

FACİƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Facie ile dolu; müsibetli, facieye sebeb olan, facie ile neticelenen;
dehşetli, feci. Alagöz öz daxili aləmi ilə bir cəzirə kimi yaşayan evdən qaçmış, həyatın faciəli səhnəsinə düşmüşdü. S.Rehimov. Uşaq vəziyyətin ağır və faciəli olduğunu duyduğundan, böyük adam ciddiyyətilə səy edir, anası və bacısı ilə ayaqlaşmağa çalışır, onlara əlavə yük olmaq istəmirdi. M.İbrahimov. // Adamr dehşete getiren, dehşetli, müdhiş, sarsrdrcr, çox ağrr. Faciəli ölüm. Müharibə faciəli epizodlarla doludur.

FAGIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [ər.]
Aciz, yazrq, mezlum; dinc, sakit. Fağır kişi.
[Nebi pristav Mehdi beyi görcek deyinir:] Ə, bu fağırı niyə qəhr edirsən? "Qaçaq Nebi". [Hacr Qara:]
.Mən bir fağır adamam, peşəm sövdəgərlikdir. M.F.Axundzade.
Kasrb, yoxsul, tavanasrz, miskin. Fağıra kömək etmək.
Dağıdın fağırlara; Dövlətin, malın keşişin! Aşrq Əlesger. [Qulu:] Adam fağıra pul verər, yetimə paltar alıb qarnını doydurar. S.S.Axundov.
fağır-fağır zərf Yazrq-yazrq, mezlum-mezlum; fağrrcasrna. Fağır-fağır oturmaq.
Mehriban fağır-fağır kişinin dalınca ba-xıb bir müddət qapını örtmədi. H.Seyidbeyli.

FAĞIRLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Fağrrlaşmaq"dan f.is.

FAĞIRLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Acizleşmek, aciz ol-maq, yazrqlaşmaq, evvelki ötkemliyini, teşexxüsünü itirmek, sakitleşmek. Gəlin fağırlaşmışdı. O, bədnam olduğunu başa düşmüşdü. B.Bayramov. // Yoxsullaşmaq, kasrblaşmaq, eli aşağr düşmek.

FAĞIRLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Acizlik, yazrqlrq, mez-lumluq.
Yoxsulluq, kasrblrq.

FAĞIR-FÜQƏRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. [ər.] Cemiyyetin aşağr, yoxsul tebeqeleri, varr olmayanlar, kasrblar, yoxsullar. Qoçular, quldurlar qa-tar taxırlar; Fağır-füqəraya yan-yan baxır-lar. Aşrq Əlesger. [Hacr:] Fağır-füqəraya əl tutmuşam. Mir Celal.

FAHİŞƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] özünü pula satan, fa-hişelikle meşğul olan qadrn. // məc. Son de-rece alçaq, prinsipsiz, satqrn adam haqqrnda.

FAHİŞƏXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. fahişe ve fars.
..xane] Fahişelerin yaşadrqlarr ve gelenleri qebul etdikleri ev, menzil.