Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

FARSCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Fars dilinde. Farsca danışmaq. Farsca-azərbaycanca lüğət.
Məktubu farsca yazsan, xalqın başa düşmə-diyi şəkildə yazma, yaxşı deyil, xüsusilə, məlum olmayan söz işlətmə. "Qabusname".

FARSÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Fars dili ve medeniyye-tini zorla fars olmayanlara qebul etdirmeye çalrşmaqdan ibaret şovinist siyaset.

FARSİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Fars dili. Süheyli çörək yeyən qardaşlarına sarı getdi. Onlar nə isə pıçıldaşırdılar:- Farsini kamil bilirsənmi? M.İbrahimov.
FARSLAŞDIRMAf.is. İran şovinistlerimn qeyri-fars xalqlarr dil ve adetce zorla fars etmek siyaseti.

FARSLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Fars olmayan xalq-larr dil ve adetce zorla fars etmek.

FARSLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Farslaşmaq"danf.is.

FARSLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Fars dili, enene ve adetlerini qebul etmek; fars olmaq.

FASÄD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Binanrn çöle baxan esas qa-baq terefi; ön teref. [Fazilov:] Harası xoşa gəlmir? [Arxitektor:] Xüsusən qabağı, fasad tərəfi. Mir Celal. [Elçin Sevince:]
.Fasad ağ daşdan olacaq.. Z.Xelil. // Binanrn, her hansr bir tikilinin üz, bayrr terefi. Bir çox arxitektorlar işin zahiri tərəfinə uyaraq baş-lıca olaraq binaların fasadlarını bəzəməklə məşğul olurlar.. (Qezetlerden).

FASİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn.
Pozğun, pozulmuş. Deməm ki, fasidi vəsf et, sakın fəsadından! Yamanə yaxşı demək nasəza deyil də, nədir?
Ə.Vahid.
Fitne-fesadçr, araqarrşdrran.

FASİQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Günah işlerle meşğul olan adam; dinsiz. [Quşbazoğlunun] Allahı da, dini də pul, dövlət və zülm idi. Həm də çox hiyləgər və fasiq adam idi. "Qatrr Mem-med". [İbrahim:] Ayağıma dəmir çarıq geyib, əlimə dəmirdən əsa alıb, tamam Yer üzünü dolanıb deyəcəyəm:
Ağa adını müctəhid qoyub, amma yalançıdır, fasiqdir. Ə.Haqverdiyev.
Melun, böhtançr, fitneçi, araqarrşdrran. [Din alimlerinin xüsusiyyeti:] Yaxşı ad qa-zanmaqda şöhrət tapmalı, fasiq adamı gü-nah üstündə, xüsusilə, xalq içində danlama-malıdır. "Qabusname".

FASİLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
İşin, fealiyyetin mü-veqqeti dayandrrrlmasr; işin, fealiyyetin müveqqeti dayandrrrldrğr, ara verdiyi vaxt, müddet. Murad bir anlıq fasilədən sonra davam etdi. İ.Əfendiyev. Dilbər nahar fa-silələrində kolxozçulara qəzet oxuyur, icti-mai və siyasi mövzularda söhbətlər edirdi. Ə.Sadrq. // Bir işin qurtarmasr ve başqa işin başlanmasr arasrndakr qrsa vaxt, müddet. Bədii özfəaliyyət dərnəklərinin müsamirəsi başlanmazdan əvvəl fasilə elan edildi. S.Rehimov.
Teneffüs, araverme. "Marselyoza" və başqa mahnıları bilən yoldaşlarımız dərs-lərin arasındakı fasilələrdə sinfin qapısını bağlayıb, mahnı oxuyur, biz də onlarla xor təşkil edirdik. T.Ş.Simurq. □ Fasilə vermək
ara vermek, işi, fealiyyeti arada saxlamaq, dayandrrmaq; teneffüs vermek. İşə bir qədər fasilə vermək lazımdır.
Mesafe, ara. Amma "Həblülmətin" [qe-zeti] bunu görmür və bilmir, ondan ötrü ki, Osmanlı ilə Kəlkətənin fasiləsi çoxdur. C.Memmedquluzade.

FASİLƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Fasile ile olan, arasr kesilen, fasile verilen, ara verilen. Fasiləli dərs prosesi. Fasiləli iş günü.

FASİLƏSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Arada fasile ol-madan, fasile vermeden, ara vermeden, ara-srnr kesmeden, arasr kesilmeden. Fasiləsiz tamaşa. Fasiləsiz işləmək.
Fatı birdən ətini kəsirlərmiş kimi fasiləsiz qışqırdı. Ə.Abasov.

FASİLƏSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Arasrkesilmezlik, ara vermeden davam etme, aramsrzlrq.

FASÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.]
ülgü, biçim, model (pal-tarda, ayaqqabrda ve s.-de). Köhnə fasonda paltar.
[Şahnaz:] Elə nazik paltarlar tikdirmişəm ki, baxanda adamın ağlı gedir. Hamısı da təzə fason. İ.Şrxlr.
məc. Fors, eda, teşexxüs, şrq. Onun fa-sonuna bax!

FASONLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Müeyyen fason (ülgü, biçim, model) üzre hazrrlanmrş, tikilmiş, düzeldilmiş. Fasonlu saç. Fasonlu tufli.
məc. Ədabaz, teşexxüslü, edalr, be-zekli-düzekli, şrq.

FAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Meydana çrxan, zahir olan, üstü acrlan, ifşa olunan, büruze çrxan. □ Faş etmək
gizli işi, sirri başqalarrna demek, bildirmek, yaymaq, açmaq, üze çr-xarmaq, üstünü açmaq. Gizli xəbəri faş et-mək.
["Molla Nesreddin"] Yer üzündə Allah vəkillərinin çirkin əməllərini faş edirdi. M.İbrahimov. Saldın ayaqlara məhəbbətimi; Faş etdin aləmə hər söhbətimi. S.Rüstem. [Zeyd Nofele ve İbn Salama:] Qayıdın geri. Qeysin sirri var. Qoymaram onun sirrini faş edəsiniz. Ə.Memmedxanlr. Faş olmaq
üze çrxmaq, üstü açrlmaq, hamrya melum ol-maq, aşkar olmaq, yayrlmaq. Dildən-dilə düşdü bu fəsanə; Faş oldu bu macəra cəhanə. Füzuli.

FAŞİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] Faşizm terefdarr. Faşist-lərin törətdikləri cinayətlər.
Faşist adlı məxluqun yoxdur qəlbi, vicdanı. M.Rahim. Faşistlər [dustaqlarrn] güllələnəcəyi haq-qında kənddə divarlara elanlar yapışdır-mışdılar. Ə.Sadrq. // Sif. menasrnda. Faşist nişanı. Faşist rejimi.
İndi hücumçular hü-cuma keçir; Faşist soldatları ot kimi biçir. M.Rahim. Kamal təyyarəni döndərib faşist quzğunu ilə üz-üzə, göz-gözə gəlməyi qət etmişdi. M.Rzaquluzade.

FAŞİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital. fascismo
deste, bir-leşme]
İtaliyada
cü iller ara-srnda mövcud olan ve imperialist burjuazi-yanrn en tecavüzkar dairelerinin menafeyini ifade ederek dövlet serhedlerini genişlen-dirmeyi qarşrsrna meqsed qoyan, hakimiy-yetin tek bir partiyanrn elinde toplandrğr rejim, açrq terrorçuluq diktaturasr. Vuruşan xalq, qalib gələn xalq
. faşizm kabusunu Yer üzündən silib məhv etmədikcə öz tarixi vəzifəsini bitməmiş sayacaqdır. M.Hüseyn.
Demokratik azadlrqlara son qoyaraq yerine qatr şovinizm, irqçilik getiren ve av-toritar sistem yaratmaq meqsedi güden si-yasi cereyan.

FATA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Duvaq.

FATALİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. fatalis
tale, qismet] Qe-zavü-qedere, olacağa, taleye, qismete ina-nan adam.

FATALİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] Qezavü-qeder, taleye inanan. Fatalizm ideyası. Teoloji fatalizm.

FATEH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir memleketi, ölkeni tutan, ölkeler feth eden, işğal eden şexs. [İskender:] Ad-sanım dünyada bilinsin gə-rək! Fatehlər tarixdən silinsin gərək! A.Şaiq. Qılınc çalan min bir fateh ad qoymadı heç bu yerdə. N.Refibeyli.
məc. tənt. Mübarize, inad, böyük zeh-met ve s. yolu ile bir şeyi elde eden, bir şeye nail olan. Xam torpaq fatehləri.

FATİHƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Quranrn ilk suresi. Fatihə vermək.
..Fatihəsi oxunub məc.
Bir şeyden ümidin kesildiyi meqamda işlenir.

FATMANƏNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Fatmanənə qurşağı (xanası)
bax göy qurşağı ("göy"de).

FÄUNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Her hansr bir erazinin ve ya geoloji dövrün heyvanlar alemi, bütün heyvan növleri; heyvanat alemi. Səhra faunası. Abşeronun faunasını tədqiq etmək.
- Dənizlərin əmələ gəlməsi tarixi başqa-başqadır. Buna görə qonşu dənizlərin fau-nası çox vaxt müxtəlif olur. "Sualtr alem".