Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

GEDİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getmek"den məch. Sura-xanıyadək Sabunçu dəmir yolu xətti ilə, on-dan o yana faytonla gedilirdi. S.Hüseyn.

GEDİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Getme işi; getme. Gəlişin istər aşiq; Heç istəməz gedişin. Sarı Aşıq. [Uluq bey:] Gedişi köksümə çəkir odlu dağ; Görüşü qəlbimdə yandırır çırağ. A.Şaiq. Kazım fə-qət xəbərsizdi bu işdən; Xəbərsizdi bu uğur-lu gedişdən. M.Müşfiq. // Getme (yerime) terzi. Bu gedişlə axşama ancaq çata bilər.
məc. Bir işin, hadisenin inkişafı, cere-yanı. Hadisələrin gedişi. Xəstəliyin gedişi. Mübarizənin gedişi.
Lakin həyatın gedişi Fərmanın düşündüyü kimi olmadı. Ə.Sadıq. Kimsədə yoxdur günah, dünyanın gedişi bu; Mənim də ilk eşqimin fırtınalı qışı bu.. A.İldırım.
idm. Kart, şahmat, dama ve s. oyunlar-da oyunçunun növbeti çıxışı. Növbəti gediş. Bir neçə gedişdən sonra oyun təxirə salındı. Ikinci gedişdə oyunu uduzdu.

GEDİŞ-GƏLİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Müxtelif istiqametde
hereket etme, gedib-gelme. Gediş-gəliş azal-mışdı.
Gediş-gəliş çox az idi. S.Hüseyn. Artıq qaş qaralırdı. Küçələrdə gediş-gəliş azalırdı. S.Veliyev. Dumana görə yolda gediş-gəliş də kəsilmişdi. B.Bayramov.
məc. Münasibet, elaqe. Qonşu ilə gediş-
gəlişi kəsmək.
.Müsəlman içində əgər bi-
rinin bir böyük ilə münasibəti, gediş-gəlişi və
dostluğu olmadı, onu saymırlar.. C.Memmed-
quluzade.
məc. Canlanma, ses-küy, hereket.
[çopo:] Həyətdə bir gediş-gəliş vardı.
çemenzeminli.

GEN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Geniş, enli. Gen otaq. Gen paltar.
Sıra dağlar, gen dərələr; Urək açan mənzərələr. S.Vurğun. Ağca qarı, başını oğ-lunun gen sinəsinə söykəyib mürgüləyirdi. Ə.Əbülhesen.
zərf Uzaq, kenar, aralı. Gen qaçmaq. Gen gəzmək.
Dost dost ilə tən gərək; Tən olmasa, gen gərək. (Ata. sözü). Bəhanə qu-ruban bizdən gen gəzmə; Bir sözün yadlara deyən deyiləm. M.P.Vaqif. // Eyni menada bezen gendən şeklinde. Nə üz ilə əl çək-məyəm vətəndən; Biganələr kimi baxıram gendən. Q.Zakir. Ovçu gendən yayındı; Oxu məndən yayındı; Bir dəfə kirpik çaldım; Gözüm səndən yayındı. (Bayatı).
sif. ve zərf Olduqca enli, gen-bol, dar olmayan, bedeni sıxmayan. Gen köynək. Gen corab.
[Hacı Saleh:] Amma, ağa, mintənə-nin ölçüsü məlum olsa idi, çox yaxşı olardı. Orda tikdirrəm, bəlkə dar oldu.. M.F.Axund-zade. [Tahirin] pencəyi təzə dəbdə, uzun və gen tikilmişdi. M.Hüseyn. Rüstəm kişiyə elə gəldi ki, Qoşatxanın əynindəki kostyum gendir.. M.İbrahimov.
is. dan. Küsülü olma, arası olmama, ara-sı soyuq olma. Biz genik. Aramız gendir.
0 Gen dünya
böyük, geniş, ucsuz-bu-caqsız yer ve s. haqqında. Ey nazənin, bu gen, geniş dünyada; Namusu əğyarə satmaq nədəndir? Qurbani. [Aslan:] Ay ata, bu gen dünyada məgər yer qəhət idi ki, bizim ba-balar gəlib, bu çılpaq qayaların arasında kənd salıb? M.Rzaquluzade. Gen dünya (başına) dar olmaq
bax dünya. Gen dün-ya başıma dar gəlir mənim; Sanki baharıma qar gəlir mənim. M.Müşfiq. Gen gün
rahat, sakit, yaxşı gün, heyat. Dedi:
Əsirgəməm bir qaşıq qanı; Vəli laf vuranlar gen gündə hanı? Q.Zakir. Gen gündə dost deyər, dar gündə qaçar. Axtarar girməyə, aya, dam indi. Aşıq Şemşir. Gen yerini dar etmək
bax yerini dar eləmək (etmək) ("yer"de). Gendən-genə
uzaqdan-uzağa. Həmid gendən-genə sevmiş olduğu bu qızın gülüş-lərindən çox mütəəssir olurdu. Ə.Memmed-xanlı. ürəyini gen saxlamaq
bax ürək.

GEN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. genos
menşe] İrsiyyetin, orqanizmin bu ve ya başqa elametinin ne-sillere keçmesini temin eden maddi esası.

GENBALAQ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Balaqları gen, enli olan. Genbalaq şalvar.
[Molla Qasımın] ayağında genbalaqlı ağ kətandan lifəli yalın-qat tumanı var idi. H.Sarabski.

GEN-BOL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
çox geniş, çox böyük, rahat. Gen-bol yer. Gen-bol ev.
Ağalıq evi təzə qayda ilə tikilmiş, iki mərtəbə gen-bol bir imarət idi. S.S.Axundov. Otaq çox gen-boldu, həyətə və balkona açılan qapıları vardır. Ə.Veliyev.
B a x gen
ci menada. Gen-bol pal-tar.
Dursun
. gen-bol çit donunu geydi. Ə.Əbülhesen.
məc. Yaxşı, firavan, ehtiyacsız, rifah içinde. Gen-bol (z.)yaşamaq. Gen-bol həyat.

GEN-BOLLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Firavanlıq, rifah,
bolluq. Gen-bolluq içində yaşamaq.

GENDƏDUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Parıltılı ve şax par-ça növü. // Hemin parçadan tikilmiş. Gen-dədur tuman.

GENDÖŞLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Döşü, sinesi enli, gen olan; geniş sineli. Gendöşlü at.

GENDÖŞLÜLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Döşün, sinenin gen-liyi.

GENEALÖGİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. genealogia
şe-cere]
Şecerenin, neslin tarixini öyrenen kömekçi tarix elmi.
Şecere, nesil tarixi.

GENEALOJİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Genealogiyaya aid olan, genealogiya ile elaqedar olan. Genea-loji tədqiqat. Dillərin genealoji təsnifatı.

GENERÄL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. generalis
ümumi, baş] Yüksek komanda heyeti üçün herbi rütbe, habele bu cür rütbesi olan şexs. □ General-mayor
rütbece birinci general adı. Gene-ral-leytenant
rütbece ikinci general adı. General-polkovnik
rütbece üçüncü gene-ral adı. Ordu generalı
en yüksek general adı.

GENERÄLİSSİMUS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. generalissimus
en baş] Ən yüksek herbi rütbe, habele hemin rütbeni daşıyan şexs.

GENERALİTET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm. esli lat.] Ordunun ali komanda heyeti; generallar.

GENERÄL-QUBERNÄTOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.]
ci il inqilabından evvel Rusiyada ve bezi öl-kelerde: bir ve ya bir neçe quberniyanın yüksek herbi-inzibati hüquqlara malik reisi. [Nebi:] Min atlı göndərib dağlara sarı; Tif-lisin general-qubernatoru. S.Rüstem. Biz Iran əyalətlərindən birisində general-qubernator-la söhbət edərkən o, əyalət haqqında bizim təəssüratımızı soruşdu. M.İbrahimov.

GENERAL-QUBERNATORLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ge-
neral-qubernator vezifesi. Camaat ona [Xu-dadat beye] Gəncə general-qubernatorlu-ğunu təklif edəndə uzun müddət razı olma-mış, "mən həkiməm"
demişdi. İ.Şıxlı.

ci il inqilabından evvel Rusiyada: general-qubernatorun idare etdiyi inzibati-erazi vahidi.

GENERALLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. General rütbesi, adı.

GENERÄSİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. generatio
töreme] xüs.
Heyvanların, bitkilerin, mineralların bütün üzvleri; nesil.
Töreniş, törenme, yeniden yaranma. Elektrik enerjisinin generasiyası.

GENERÄTOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] xüs.
Mexaniki enerjini elektrik enerjisine çeviren maşın.
Generasiya (
ci menada) hasil etmek
üçün işledilen müxtelif cihazların, qurğu-
ların adı. Siqnal generatoru.
B ax qaz(o)generator.
0 Generator qazı
berk yanacağı qaz-laşdırmaq yolu ile alınan qaz.

GENERATORLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Generatoru olan.
Generatorlu lampa.

GENETİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [lat.]
Genezise aid olan, bir şeyin menşeyini, inkişafını öyrenen. Genetik üsul. Genetik əlaqə.
Genetikaya aid olan, genetika ile ela-qedar olan.

GENETİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Genetika mütexessisi, genetika alimi.

GENETİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Biologiyanın, orqa-nizmlerin irsiyyetini ve deyişkenliyini öy-renen behsi.