Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

GƏRNƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir veziyyetde qalmaq-dan yorulmuş, keyimiş ezeleleri normal veziyyete getirmek üçün qollarını qaldıraraq gövdesini sağa-sola qarıb beden ezelelerini herekete getirmek. Xudayar bəy durdu aya-ğa, bir gərnəşdi, əsnədi.. C.Memmedqulu-zade. [Gülbadam] heç bir şey söyləməyib bir az gərnəşdi. N.Nerimanov. Mübaşir Məm-məd həyətə çıxdı. Sərin havada qollarını açıb gərnəşdi.. M.İbrahimov.

GƏRNUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.]: gərnuş etmək (eləmək) köhn.
tezim etmek, baş eymek, baş en-dirmek. [Elçi]
.yeddi yerdə gərnuş eləyib, naməni Şah Abbasa təqdim elədi. (Nağıl).

GƏŞT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Gezme, dolanma, seyr, seyahet. □ Gəşt etmək (eləmək qılmaq)
gezmek, seyr etmek, dolaşmaq. Durdular iki qardaş, atları yəhərləyib dedilər:
Gedək bir qədər gəşt eyləyək, tainki bəlkə bir fik-rimiz dağıla. (Nağıl). Əcəlgəşt eyləyib göy-dən enəndə; Heyif, cavanları salı kəməndə.. Aşıq Əlesger. Gəştə çıxmaq
bax gəşt etmək. Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Gəştə çıxıb dərər tazə bənövşə. M.P.Vaqif. Yeddi gündür xanım çıxıbdır gəştə; Qapılar gəzməkdən macal da yoxdur. Aşıq Hüseyn.

GƏTİRİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Malını dükanda de-yil, gezdirerek satan, ayaq üste alver eden adam; küçe alverçisi. Bir gün gətiricidən bir baş pendirə ancaq bir manat 30 qəpik ver-dim. C.Memmedquluzade.
Sif. xüs. Axıdıb getiren, çatdıran, neql eden. Gətirici kanal.

GƏTİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getirilmek"den f.is.

GƏTİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getirmek"den məch.
Axşam satılan oğurluq maldan pristavın payı gətirilib qumar oynadığı yerdə özünə verildi. Ə.Haqverdiyev. Neçə gün idi ki, bazara ət gətirilməmişdi. S.Hüseyn. Mollayev təzəcə gətirilmiş (f.sif.) çaya limon saldı. M.Hüseyn.

GƏTİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getirmek"den f.is.
sif. mənasında. Başqa yerden getirilen, alınan. Gətirmə mal. Qaz çəkilməsi dövlət üçün hər il yüz milyonlarla manat vəsaitə, milyonlarla ton gətirmə kömürə qənaət et-mək deməkdir.

GƏTİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir şeyi eline götürerek, yaxud dalına yükleyerek olduğu yerden baş-qa yere köçürtmek, çatdırmaq (aparmaq ziddi). Nənəxanım suyu gətirib, aftafada kün-cə qoydu və palazları geri qatladı. çemenze-minli. Günorta üstü poçtalyon Bahadura təcili bir məktub gətirdi. S.Rehimov. // Eyni menada neqliyyat haqqında. Trolleybus adamları gətirdi. Təyyarə çoxlu yük gətirdi. // çatdırmaq. Məlumatı vaxtında gətirdilər.
Birinin hereketini yöneltmek, özü ile beraber bir yere gelmesine kömek, yaxud özü ile beraber gelmeye mecbur etmek. Uşağı evə gətirmək. Məktəbliləri gəzməyə gətirmək.
[Şah:] Bu saat fərraş göndər, münəccimbaşını mənim hüzuruma gətirsin. M.F.Axundzade. [Əsger:] Bəyim, yaxalanan məhbusu gətirdi. H.Nezerli.
özü ile beraber götürüb getirmek, qo-vub getirmek. Sel çoxlu kötük gətirdi. Yel özü ilə yağmur gətirdi.
çay bəzən dağ boy-da böyüyür, köklü ağacları qoparıb gətirir. Ə.Veliyev.
Bar vermek, meyve vermek, mehsul vermek. Ağac yaxşı alma gətirib.
Gətirdi-yin yumurtadan nəticə, cücə gözləmə! M.Ə.Sabir. // Mec. menada.
.çünki orda bar gətirir ən müqəddəs arzular; çünki orda həqiqət var, səadət var, həyat var. Ə.Cemil.
məc. Her hansı bir işde müveffeqiyyet qazanmaq, müveffeqiyyet elde etmek, uğurlu olmaq. Əli gətirmək. Bəxti gətirmək.
Leyləyin işi bircə məsələdə gətirmirdi. S.Rehimov. Budaq indi-indi gümrahlaşırdı ki, birdən yenə də onunku gətirmədi. Ə.Veliyev. Deyəsən, bu gün Tamaşanınkı gətirmirdi. Mir Celal.
Telqin ederek, inandıraraq ve yaxud dile tutaraq birini öz eqidesinden, fikrinden döndermeye, bir şeyle razı salmağa nail ol-maq (adeten isimlere qoşularaq işledilir). Razılığa gətirmək. Insafa gətirmək. Imana gətirmək.
İfade etmek, davam etdirmek, çatdır-maq, başa çıxmaq. Sözün dalını gətirə bil-mədi.
[Oğlan] tez-tez danışır, dili də şi-rindir, "r" səsini gətirə bilmir. "Yarım"a "yağım" deyir. Mir Celal.
Bir şeyin neticesi olmaq, töretmek, se-beb olmaq, vermek. Fərəh gətirmək. Sevinc gətirmək. Istilik gətirmək.
Dənizdən əsən xəfif meh
. xoş bir sərinlik gətirirdi. M.Hüseyn. Yabançı bir adam kimi büzüşüb oturan Qulu furqona bir soyuqluq gətirdi. M.İbrahimov. Bəndalı həmişə evə gələndə bir şənlik, xoşluq gətirərdi. Mir Celal.
Bir sıra isimlere qoşularaq, müxtelif ifadeler ve mürekkeb sözler emele getirir, mes.: üzr getirmek, penah getirmek, tab getirmek, behane getirmek, şekk getirmek, dünyaya getirmek.

GƏTİRTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getirtdirmek"den f.is.

GƏTİRTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax gətirtmək.

GƏTİRTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getirtmek"den f.is.

GƏTİRTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Mecburiyyet altında
getirmek, zorla getirmek, başqası vasitesile getirmek. Kitabları gətirtmək.
Əlbəttə, Veys həbsə almaq üçün gətirtdiyi adamlarla elə belə fənərin altında da durub danışa bilərdi. Ə.Əbülhesen. Müəllim Mayisi göndərib ma-şını gətirtdi. Ə.Veliyev.

GƏTİZDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Getizdirmek"den f.is.

GƏTİZDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax gətirtmək.

GƏVƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gevelemek"den f.is.

GƏVƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Könülsüz, iştahasız, ağ-
zından töküle-töküle yemek; çeynemek. Kazımın oğlu yavan çörəyi gəvələyərək qaş-qabağını salladı. çemenzeminli. [Xalıq-verdi]
.çarıqlarını soyunub corablarını qurutdu, axırda da çörəyi isidib gəvələməyə başladı. Ə.Veliyev. [Merdan] əlində iri bir alma tutaraq gəvələyir və gözlərini süzərək Nəcəfə baxırdı. Q.İlkin.

GƏVƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Quraqlıq yerlerde biten, alçaqboylu, kitreli, çox vaxt tikancıqlı yar-paqları zeif inkişaf etmiş ot ve ya kol bitkisi.
Gəvəni ancaq dəvə yeyər.
Gəvən kolu nədir ki, kölgəsi də nə olsun. (Ata. sözü). Bu dərə-nin gəvəni; Oğlan, qaytar dəvəni; Get ba-bana degilən; Versin bizə nəvəni. (Bayatı).

GƏVƏNNƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gevenneşmek"den f.is.

GƏVƏNNƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Sallanmaq, aşağı
eyilmek (ağac ve budaqları haqqında).

GƏVƏŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Raxit xesteliyinin xalq arasında işlenen adı.

GƏVƏZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxdanışan, lağlağı, boşbo-ğaz, yanşaq, naqqal. Sən demə bu yanşaq gə-vəzənin biri imiş. "Koroğlu". // Sif. menasında. Gəvəzə adam.
Nə pisdi, bu səsə qatıb səsini; Gəvəzə qarğalar tərif yazsalar. M.Araz.

GƏVƏZƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gevezelemek"den f.is.

GƏVƏZƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. çox danışmaq, naq-
qallıq etmek, yanşaqlıq etmek, boşboğazlıq etmek. Bu gün çox gəvəzələdin.

GƏVƏZƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Naqqallıq, yanşaqlıq, lağlağılıq, boşboğazlıq, çox danışma xasiy-yeti. Zeynalın gəvəzəliyi bitməyirdi. A.Şaiq. □ Gəvəzəlik etmək
çox danışmaq, boş-boğazlıq etmek, naqqallıq etmek.

GƏYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. məh.
Yarıqaranlıq, tam ay-dın, işıq olmayan. Gəyan gecə.
İkireng, iki rengde olan. Gəyan at.