Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ARAMGAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] tənt.
Istirahet yeri, dayanılan yer; mesken, menzil. Bu, bəzmi-xasi-ünsdür, aramgahi qüdsdür. Nebati.
məc. Qebir menasında. Bura hündür, qübbəli divarları və qübbəsi başdan-başa kaşılarla örtülmüş bir otaqdır, bura böyük şairin aramgahıdır. Ə.Sadıq.

ARAMLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii.
Sebirli, dözümlü.
Ağır, yavaş.

ARAMSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Aramı olmayan, qerar tapmayan, qerarsız, narahat; sebirsiz, dözüm-süz. Həsən tramvay duracağında
. aramsız bir ürək çırpıntısı ilə Dilaranı gözləyirdi. M.Ibrahimov.
zəri Sebirsizlikle. Havva qonağı aram-
sız gözləyirdi. Mir Celal. Mustaia kişi isə
sobaya aramsız odun atırdı. I.Şıxlı.
zəri Arası kesilmeden, durmadan.
Əhmədin tərəiindən isə göndərilən elçilər
və minnətçilər aramsız gəlib-getməkdə idi.
B.Talıblı. Mən gecələri yatmayıb dərsimi
hazırlayır, hisli çırağın işığında aramsız
çalışırdım. M.Hüseyn.

ARAMSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qerarsızlıq, rahatsızlıq; sebirsizlik.

ARAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Azerbaycanda: yaylaq yerlere nisbeten alçaq ve iqlimce isti olan yerler. Azərbaycanın əsas aran yerləri Muğan, Qarabağ, Şirvan və Mil düzləri hesab olu-nur. Yayda aran çox isti olur.
Əziziyəm bağ ilən; Bağça ilən, bağ ilən; Dedin aranda gözlə; Yolun saldın dağ ilən. (Bayatı). Arandan qaçıb gələn köç, yolları və şəhərin ətraiındakı dağ və təpələri doldurmuşdu. çemenzeminli. // Düzenlik (dağ müqabili). [Kerim bey] təpənin ortasındakı taladan, həm arana seyr etməyə, həm də buradakı rəsədxanaya baxmağa gəlmişdi. Mir Celal. Fəcrin soyuq tonqalı buludlarda yananda; Mən də tonqal qalardım gah dağda, gah aranda. Ə.Cemil.

ARANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. köhn.
Yayda yaylağa köçmeyib, öz teserrüfatında qalıb işleyen kendli. // Aran yerlerde yaşayan adam.
Arançılar damların üstündə, talvarlarda özlərinə yer salmışdılar. Qazma daxmalar-da oturmaq mümkün deyildi. I.Şıxlı.
Keçmişde arandan dağa (yaylağa) şey daşıyan, mal getirib satan ve oradan ağa-rantı alıb aparan adam.

ARANÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Arançının işi, peşesi.

ARANJIMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus.
Bestelenme, ter-tib etme.
Uyğunlaşdırma.

ARANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Hemişe aranda yaşayan adam.

ARANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Aran yerler.

ARANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aranmaq"danfi.is.

ARANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Axtarılmaq. Orda hər şey alın təri və zəhmətdən yaranardı; Yaşa-maqçın ən müqəddəs, təmizyollar aranardı.
M.Dilbazi.

ARASIKƏSILMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Arası kesilmeyen, bir an bele dayanmayan, sürekli, fasilesiz. Arasıkəsilməz həmlə. Arasıkəsilməz yağış.
çöldə çaqqalların ulaşması və cırcırama-nın arasıkəsilməz nəğməsindən başqa, heç bir şey çayxananın sükutunu pozmurdu. M.Ibrahimov.

ARA-SIRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zəri Arabir, bezen, herden-bir, bezi vaxt, bezi hallarda, vaxtdan-vaxta. Səhərlərə məxsus olan nəsimdən ara-sıra yarpaqlar qımıldanır.. Yarpaqlar arasına sığınmış quşcuğazlar səs-səsə verib ötüşürdü. A.Şaiq. Kənddə həmişəki kimi sakitlik aram idi. Ancaq ara-sıra kəndin kənarında bir-iki köpəyin hürməsi eşidilirdi. B.Talıblı. Ara-sıra bu işıq sütunu sanki dairəvi bir şüşəyə rast gələrək sınırdı. M.Ibrahimov.

ARAŞDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Axtarıcı, yoxlayıcı. // Tedqiqatçı. Araşdırıcı məsələyə sistemli yanaşmalıdır.

ARAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Araşdırılmaq"dan i.is.

ARAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Axtarılmaq, yox-lanılmaq. // Tedqiq edilmek.

ARAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Araşdırmaq"dan i.is.
is. Tedqiqat. Elmi araşdırmalar. Azər-baycan şiiahi xalq ədəbiyyatına dair son araşdırmalar.

ARAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Axtarmaq, yoxlamaq. [Xefiyyeler] küçədə gedən arvadların bağ-lamalarını belə açıb araşdırırlar. M.S.Ordu-badi. Kərim bəy əlini cibinə salıb araşdırdı. Mir Celal. // Tedqiq etmek, tehlil etmek. [Qehreman] uşaqda olan bu aləmi öz iik-rində araşdıra-araşdıra (z.) yuxuya getdi. S.Rehimov.

ARAŞQIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x araqçın. Araşqını dəstə qoy; Endirib göz üstə qoy; Gətir bütün dərdləri; Dərdimin düz üstə qoy. (Bayatı).

ARAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. məh. Axtarmaq, aramaq; soraqlaşmaq, xeber almaq. Kimin kim eşq bağlar əl-ayağın, dəxi açılmaz; Bu müşkül mənini çox kimsədən Qövsi araşıbdır. Qövsi.

ARAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. k.t. Şumlanıb sulanmış, toxum sepilmiş yer. // Toxum sepmeden evvel şumun sulanması. Arat torpağın iiziki xassə-sini yaxşılaşdırır.
Arat olunmuş torpaq yaxşı qurumayıb, havalar mane olur. M.Hüseyn. □ Arat(a) qoymaq, arat elə-mək
toxum sepmeden evvel şumu suvarmaq. Aratı çıxmaq
müeyyen dere-cede quruyaraq, toxum sepilmek üçün mü-nasib hala gelmek (arat olunmuş yer). Aratı qaçmaq
çox qurumaq, lazımi dereceni keçmek (arat olunmuş şum).

ARATLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aratlamaq"danfi.is.

ARATLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

fi. məh. Arata qoymaq (bax arat).

ARAVURAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ARAVURUŞDURAN bax araqarışdıran.