Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

GÜLŞƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Güllük, çiçeklik. Bu gülşənin yasəməni, sünbülü; Nə bir bağa, nə bostanə düşübdür. M.V.Vidadi. Gülşəndə bənövşələr açıldı; Səhralara lalələr saçıldı. A.Şaiq.

GULU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Açıq gül rengli, çehrayı.
Gül şeklinde naxışları olan. Gülü parça.

GULUMSƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gülümsemek"den f.is.

GULUMSƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Güler kimi olmaq, tebessüm etmek, qımışmaq, dodaqaltı gül-mek, öz memnunluğunu, ya istehzasını te-bessümle ifade etmek. Mənasını anlamadığı bu sözə Aydəmir sadəcə gülümsəyərək ku-peyə girdi. A.Şaiq. Şəmsiyyə kədərli və fikirli olsa da [Serhengle] danışarkən gülümsəmə-yə, şadgörünməyə çalışırdı. M.İbrahimov.
məc. Adamın üzüne gülmek, fereh oyat-maq. Bahar gülümsəyir. Hər yer gülüm-səyirdi.

GULUMSƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Gülümseyen, gülen, te-bessümlü. Gülümsər göz.
Bir gün acı bir səs o gülümsər üzü sardı. H.Cavid. Qızın solğun rəngi, xurmayı saçları, gülümsər qo-nur gözləri var idi. Ə.Memmedxanlı.

GULUMSƏRCƏSINƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Gülümseyerek, tebessümle. Gülümsərcəsinə cavab vermək.
Qız qara gözləri, uzun kirpikləri arasın-dan gülümsərcəsinə [dedi].. T.Ş.Simurq.

GULUMSUNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gülümsünmek"den f.is.

GULÜMSÜNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax gülümsəmək. [Buğac] ananın munis çöhrəsini görəndə gülümsündü. M.Rzaquluzade.

GÜLUNC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf
Gülmeye sebeb olan, gülmeli, gülüş doğuran. // məc. Mena-sız, qeyri-ciddi. Ceyrana malik olmaq fikri və hissi mənə çox qəribə, bəlkə gülünc gö-rünürdü. S.Hüseyn. ölüm fikri [Melekden] uzaqlaşdı, ona gülünc və mənasız göründü. M.İbrahimov.
İstehzaya, masqaraya sebeb olan, is-tehza doğuran. Gülünc hərəkət. // Gülmek obyekti; hamının gülmesi üçün hedef. Də-hanın sədəfdir, dişlərin inci; Sən məni ey-lədin ellər gülüncü. M.P.Vaqif. [Koxa:] Mən kənardan uşaq tutub, Cavanşirlər arasında gülünc ola bilmərəm! S.Rehimov.

GÜLUNCLUK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gülünc olan adam ve ya şeyin halı; gülüş doğurma, gülünc olma. Dəlillərin gülünclüyü. Təklifin gülünclüyü.

GULUSTAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Güllük, çiçeklik, gülzar; qızıl güllük. Ol güli-xəndanı görmək mümkün olsaydı mənə; Səntək, ey bülbül, gülüstanə güzar etməzmidim? Füzuli. Zeynəb bu gülüstanı, bu çarqat kimi sərilmiş lalələ-ri və çiçəkləri görcək yorulmağını unudub
. gül yığmağa qaçdı. S.S.Axundov.

GULUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Şadlıq, sevinc, memnunluq ve s. xarakter hisslerin ifadesi olaraq ağız-dan çıxan qırıq-qırıq sesler. Acı gülüş. Şən gülüş.
Əvvəl [Ceyranın] üzündə, danışı-ğında istehzanı andıran bir gülüş vardı. S.Hüseyn. Gülün, elə gülün ki; çatsın qu-laqlarıma; Sizin gülüşləriniz. B.Vahabzade. // İstehza. "Molla Nəsrəddin"in gülüşü kəs-kin bir gülüş, öldürücü bir satira idi. M.İbrahimov. Mərdan güldü. Onun gülüşü quru, qeyri-təbii çıxdı. H.Seyidbeyli.
Gülme, şenlenme, zarafat. Qədim
vaxtlar komediyanı yunanilər gülüş üçün
çıxardırlardı. N.Nerimanov.
məc. Sevinc, şadlıq, şenlik. Uca ağac-
lardakı yarpaqlar büzüşdü, onların gülüşü
matəmə döndü. M.İbrahimov.

GULUŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gülüşmek"den f.is. Məclis-də bir gülüşmə başladı. S.Hüseyn. Camaat arasına gülüşmə və qarışma düşdü. Qan-temir.

GULUŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qarşılıqlı ve ya birlikde
gülmek (çoxları haqqında). Adamlar gülüş-dülər.
Uşaqlar içinə düşər gülüşmək; Sənin də acığın tutar, ağlarsan. M.V.Vidadi. Qo-naqlar gülüşdülər və sonra Kəblə Namazla zarafatlaşmağa başladılar. çemenzeminli.

GULUZAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars. gül ve ər. üzar] klas. bax gülüzlü. Seyri-gülşən et sən, ey gülü-zarım. M.V.Vidadi. Gər sənin mətləbin gü-lüzardısa; Artıq sevin gülüzarı görəndə. Q.Zakir. Ey könül! Min namə yaz bir gülü-zarın eşqinə; Can evindən seyrə çıx bir xoş güzarın eşqinə! S.Vurğun.

GULUZLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Gözelin epitetlerinden (sifetlerinden) biri. Göy üzünü bəzərparlaq ulduzlar; Yer üzünü bəzər gülüzlü qızlar.
H.Cavid.

GULYANAQ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. şair. Gözelin epitetlerinden (sifetlerinden) biri. Gülya-naq qız.
Hər aşiqin ki, sən kimi bir gülya-nağı var; Lalə kimi əyandı ki, köksündə dağı var. S.Ə.Şirvani.

GÜLZAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] şair. çoxlu gül olan yer; gülüstan, çiçeklik, güllük. Bülbül sə-bəbsiz olmadı gülzarə aşina. S.Ə.Şirvani. çöllər yuxudan olunca bidar; Min rəng çi-çəklə dolur gülzar. A.Şaiq. Darıxıb gülzara çıxdığım zaman; Ətrini duyuram güldən-çi-çəkdən. M.Rahim.

GULZARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax gülzar. Gülzarlıqla alov arasında uca sədd çəkilmişdi, onu keç-mək qabil deyildi. çemenzeminli.

GÜMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Lazımınca esaslan-mamış fikir, zenn, ehtimal. O, gümanının düz çıxmadığını görüb iri, qonur gözlərini geniş açaraq Tərlana baxdı. M.Hüseyn. □ Güman var ki güman ki
ola biler, mümkündür, ehtimal ki. Güman var ki, onun biri xəyaldır; Göydən gələn lənətdən bir timsaldır. A.Sehhet. Güman etmək (elə-mək)
fikirde olmaq, ehtimal etmek, zenn etmek. Bəziləri belə güman eləyirlər ki, mü-səlmanların yekə papaqlara məhəbbəti o vədədən başlanıb ki, uşaqlar başlayıblar Quran oxumağa. C.Memmedquluzade. Nə¬riman bunun keşikçi olduğunu güman etdi.
Mir Celal.
Şübhe, şekk. Zərrə qədər iman; Dünya qədər güman. (Ata. sözü). Mərd igid, könlünə gəlməsin güman; Düşmənlər əlindən çəkərlər aman! "Koroğlu". □ Gümana düşmək
şübheye düşmek, şeklenmek, şübhe etmek. Bu yol ilə bütün xəbərlər yayılar, hamını hid-dətləndirər, müşavirədə olanlar bir-birindən gümana düşərdilər. S.Rehimov. Kabinetdəki yeniliklərə diqqət yetirən bəzi adamlar cür-bəcür gümana düşürdülər. B.Bayramov. Gümanı getmək
şübhelenmek (birin-den). Hacı Kamyab
. o gecə sübhədək şə-həri dolanıb, güman gedən evlərin hamısına toxunub nə Gövhərtacdan, nə Fərmandan bir xəbər tuta bilmədi. Ə.Haqverdiyev.
ümid, istek, arzu. Gümanım budur ki, ola ziyadə; Günbəgündən etibarım yanında. Q.Zakir. Hamınız dərdi-dilinizi ərz edəsiniz və, inşallah, gümanım bunadır, bu qapıdan naümid qayıtmayasınız. C.Memmedqulu-zade. □ Gümanı gəlmək
inanmaq, emin olmaq, ümid etmek, arxayın olmaq. [Heyder bey:] Yaxşı, əgər özünə gümanın gəlirsə, mən razıyam. M.F.Axundzade. [Reyhan:] Amma çarəm yoxdur, gümanım sənə gəlir.. Ə.Memmedxanlı.

GÜMRAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qıvraq, möhkem, sağlam, qüvvetli. Yaşına baxmayaraq, çox gümrah-dır.
Odun götür, yaxşı yar; Yaxşı doğra, yaxşı yar; Iyidi gümrah eylər; Qədirbilən yaxşı yar. (Bayatı). // çevik, celd, diribaş. Gümrah gənc.
Almurad cəld və gümrah hərəkətlə qalxıb ata mindi. İ.Əfendiyev.

GUMRAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] köhn. Yolunu az-mış, doğru yoldan sapmış. [Əjder:] Düşərək çöllərə, Allaha pənah; Biz də qaçaqlartək olarıq gümrah! H.K.Sanılı.
.[İnsanlar] di-nəmi yavıq gələcəklər, ya gümrah olacaq-lar. C.Memmedquluzade.

GUMRAHLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gümrahlanmaq"dan f.is.

GUMRAHLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qayıd. Sağlamlaş-
maq, qüvvetlenmek, sağlam olmaq, qüvvete gelmek. Xəstə getdikcə gümrahlanır. Din-cəldikdən sonra gümrahlanmaq.
[Hacı Ferec:]
.Indi günü-gündən gümrahlanıb dönürəm bir cavan oğlana.. N.Vezirov.

GUMRAHLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Gümrahlaşmaq"dan
f.is.