Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

HAÇAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax havaxt. Haçaqyola düşür-sən? Qatar haçaq gəlir?
Əlimdən bıçaq düşdü; Bilmədim haçaq düşdü; Viran qalsın qəriblik; Yar məndən qaçaq düşdü. (Bayatr).

HAÇAQUYRUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. çoxillik sünbüllü ot. b ax kornet.

HAÇAQUYRUQ(LU) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Quyruğu haça
şeklinde olan. Nə üçtelli durna, nə də; haça-quyruq qaranquşam; Bütün qışı cikkildəyib; Yem axtaran hansı quşam? M.Dilbazi.

HAÇALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Haçalamaq"dan f.is.

HAÇALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Haça kimi iki yere ayrr-maq.
.Sözünü qurtarıb yenə saqqalını haça-ladı. S.M.Qenizade.

HAÇALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Iki yere ayrrl-maq, bucaq şeklinde iki istiqametde uzan-maq (yol, çay ve s. haqqrnda). Kəndə ça-tanda yol haçalandı.
t-siz. Haça şeklinde olmaq, iki terefe ayrrlmaq, haça emele getirmek. [Rza:] Qa-yanın haçalandığı və ağaclarla örtüldüyü xəlvət guşəyə sığındım, Ulduz gəldi. M.Ibra-himov.

HAÇALAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Haçalaşmaq"dan f.is.

HAÇALAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax haçalanmaq. Şid-dətli küləklərin nəticəsində qayalar get-gedə sivriləşir, haçalaşırdı. S.Veliyev. Yol haça-laşanda Muxtar əlini sağ tərəfə tuşlayıb 0a-hinə göstəriş verdi.. B.Bayramov.

HAÇALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Haça şeklinde olan, haçasr olan. Haçalı yol.
[Uşaq] qarşıdakı zirvəsi haçalı qayalar başında qara qanadlarını açıb yüksəlmək istəyər.. buludu görərkən cəld nə-nəsinin qolundan tutdu.. Ə.Memmedxanlr. Mövzularım tükənəndə darıxır masam; Onun dərdi yüz haçalı, onun dərdi min!.. M.Araz.

HAÇAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Haçaq"rn deyiliş formasr. [Rza bey:] Söylə görüm, toy haçandır? U.Hacr-beyov. Nur zülmətsiz haçan oldu? Zülmətdən nur içən oldu! M.Araz.

HAÇANDAN-HAÇANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Nehayet,
axrrda, çox vaxt keçenden sonra. Haçandan-haçana gəlib çıxdı.
[Gülnaz] haçandan-haçana xatırladı ki, bu gəncə parkda iki-üç dəfə rast gəlmişdir. Ilkin. Həsrət haçandan-haçana gözlərini kağızdan ayırıb dilləndi. B.Bayramov.

HAÇASAQQAL(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saqqalr haça şek-linde olan. Haçasaqqal qoca.
Haçasaqqal bir kişi üçüncü zəngi çalan kimi salondakı neft lampalarının işığını azaltdı, zal qaran-lıqlaşdı. S.Rehman.

HADİSƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Ictimai ve ya şexsi heyatda vaqe olan, baş veren hal; ehvalat, vaqie, veqe. Bütün bu hadisələr yanaşı otu-ran adamların təsəvvürlərində canlanır.. S.Rehimov. Kənddə olmuş hər bir hadi-sənin, salınan hər bağın, əkilən hər ağacın, tikilən hər evin tarixçəsini [Xoşqedem ne-neden] soruşardılar. S.M.Qedirzade.
Heyatrn adi qaydasrnr, normal gedişini pozan iş, qeziyye. Beynəlxalq hadisə.
Bu altı ilin içərisində bir çox hadisələr baş ver-mişdi. S.Hüseyn. [Idris] dərhal polk koman-diri qarşısında hərbi salama durub, hadisə haqqında qısa raport verdi. Ə.Memmedxanlr.
Əhvalat, vaqie, macera. Başıma belə bir hadisə gəlib.
Danabaşlar kəndinin xarakter hadisə və tipləri seçilmiş, ümumiləşdirilmiş-dir. M.Ibrahimov. Mehman
. maraqlı ha-disələr söylər, gülməli nağıllar danışar, ötüb-keçənlərdən söhbət salar, kənddəki bəzi arvadların qoçaqlığından ürəkdolusu deyər-di. Ə.Veliyev.

HAF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Geceler çox iti uçan, işrğa gelen uzunxortumlu kepenek.
0 Haf kimi
gözlenilmeden, celd, özünü birden çarparaq. Qasid gəldi haf kimi; In-cəlmişdi sap kimi; Gözlə, yarın qəlbini; Qırma çini qab kimi. (Bayatr).

HAİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Deyişmiş, deyişil-miş, deyişdirilmiş.
Manee.
çeper, hasar.
məc. Əngel.

HAİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn.
Qorxunc.
Azman, neheng.

HAİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn.
Sahib, yiye.
Əhate eden.

HAFİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Qoruyan, sax-layan, mühafize eden.
Quranr ezber bilen adam.

HAFİZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir şeyi zehninde, ya-drnda saxlama ve yeniden tesevvüründe canlandrrma qabiliyyeti; yaddaş. [Yusif:] O günlər hamısı bir-bir mənim hafizəmdədir. S.Rehman. [Qedirin] çox qəribə hafizəsi var idi. Ə.Sadrq.

HAFİZƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Yaxşr hafizesi, yaddaşr olan; yaddaşlr. Salmanın verdiyi məlumat-lardan Maya onun gözəl hafizəli və ayıq fi-kirli adam olduğunu görürdü. M.Ibrahimov.

HAFİZƏSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hafizesi, yaddaşr olma-yan ve ya zeif olan; yaddaşsrz, unutqan, huş-suz. Hafizəsiz qoca.

HAFİZƏSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Hafizesi, yaddaşr
olmayan ve ya zeif olan adamrn halr; yad-daşsrzlrq, unutqanlrq, huşsuzluq. [Cinaye-tov:] Bay sənin...
deyə donquldandı. öz hafizəsizliyini söydü. Mir Celal.

HAKƏZA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər.] köhn. Belece, bu su-retde.

HAKİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
hüq. Mehkeme orqan-larrnda baxrlan iş haqqrnda hökm ve ya qe-rar çrxaran vezifeli şexs. Xalq hakimi.
Elə bil Zeynal çox xətrini istədiyi bir adamın yox, hakimin suallarına cavab verirdi. B.Bayra-mov.
idm. Oyunda, yarrşda hakimlik eden şexs. Futbol hakimi. Hakimin qərarı. Bey-nəlxalq dərəcəli hakim.
Hakimlər əllərin¬dəki [saniyeölçenleri] hazır tutub, diqqətlə gözləyirdilər. H.Seyidbeyli.
tar. Bir ölkenin başrnda duran, onu idare eden şexs (padşah, hökmdar, xan ve s.). Gəncənin hakimi, Qızıl Arslandan aldığı məktubu böyük şair Nizamiyə göstərib dedi.. M.S.Ordubadi. Şahlıq səltənətindən şah Təh-masib qovuldu; Səlim oğlu Süleyman Bağ-dada hakim oldu. B.Vahabzade. // Sif. məna-sında. Hakim tebeqelere mensub olan, ha-kimiyyet başrnda duran, hökmranlrq eden, ağalrq eden. Hakim siniflər.
Hakim təbə-qələr pul və dövlət gücünə harınlıq edərək nə qədər ismətli və həyalı ailələri dağıtmış-lar. M.Ibrahimov.
0 Hakim kəsilmək
hakim olmaq, tesiri altrna almaq. Mahnı onların bütün varlığına hakim kəsildi. Ə.Memmedxanlr. Mənim öz könlümdə doğulan eşqim; Hakim kəsilibdir könlümə indi. B.Vahabzade. Hakim olmaq
eline keçirmek, özününkü etmek, özüne tabe etmek. Hakim olduq, nəhayət; Yerə, göyə, dənizə. M.Müşfiq. // Mec. menada. Bu ax-şam Zərəngiz Zakirin ürəyinə də hakim oldu. H.Seyidbeyli.

HAKİMİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Idare etmek hüququ, siyasi hökmranlrq. Hakimiyyətin ilk illəri. Hakimiyyəti ələ keçirmə. Hakimiyyət başına gəlmək.
[Abbas:] Mən də buna qarşı üsyan elədim, ey Afşin, çünki gördüm ki, hakimiy-yətin məhvəri türk qoşun başçılarından Aş-nasın əlindədir.. Ə.Memmedxanlr. // Dövlet orqanlarrnrn hüquq ve selahiyyetleri.
Dövlet idare orqanlarr, hökumet.