Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
HESABAALMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Hesablama, siyahrya-alma yolu ile bir şeyin miqdarrnr, sayrnr, ededini müeyyenleşdirme. Malları hesaba-alma. Hesabaalma vərəqəsi.

HESABAGƏLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hesablanmasr, sa-
yrlmasr mümkün olmayan; saysrz-hesabsrz, hesaba gelmeyen.

HESABAGƏLMƏZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sayr-hesabr
olmama; saysrzlrq, hedsizlik.

HESABAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "hesab" söz. cemi]
öz işi, verilen tapşrrrğr yerine yetirmesi, yaxud apardrğr tedqiqatrn neticesi ve s. haqqrnda mesul şexse, ya kollektive, teş-kilata ve s. verilen yazrlr ve ya şifahi resmi melumat. Illik hesabat. Şöbənin hesabatı.
Maral qonaqları yola saldıqdan sonra ko-missarlığa getmiş,
. göndərilən hesabatla ta-nış olmaq üçün iki saata qədər orada otur-muşdu. Ə.Əbülhesen.
Bir şey ve ya iş haqqrnda izahat, geniş melumat. [Muxtar Firengize:] Elə bilirəm ki, kişinin arvada hesabat verməsi məcburi de-yildir. B.Bayramov. // müh. Buraxrlmrş pu-lun xerclenmesi haqqrnda sened. Maliyyə hesabatı. Təhtəlhesab pulun hesabatı.

HESABCIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Her şeyin hesabrna geden, hesablamağr yaxşr bacaran, hesabrnr bilen. Hesabcıl adam.

HESABDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. hesab ve fars.
..dar] Hesabdarlrq işçisi, mütexessisi. [Ferhad] bir il, iki il hesabdar, ferma müdiri, mühasib ol-muşdu. M.İbrahimov. Qələndərov əvvəllər Xaçbulaqda qoyunçuluq fermasında hesab-dar idi. Mir Celal. // köhn. Mühasib. [Qedir] hesabdara da söylədi ki, [Nesire] ayda qırx manat hesabı ilə maaş yazsın. S.Hüseyn.
.Orada mənim maaşımın ayda on tümən artırılması üçün hesabdara əmr verilmişdi..
M.S.Ordubadi.

HESABDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Hesablar üzre eme-liyyat uçotu aparrlmasr; mühasibat (buxalt-eriya) uçotu.
Hesabdar vezifesi. Yarməmməd çoxdan hesabdarlıqdan bir pillə yuxarı qalxmaq fikrində idi. M.İbrahimov. Əşrəf gördü ki, hesabdarlıq Nazlının çox xoşuna gəlir. S.Rehman.

HESABI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [ər.] dan. Düz, doğru, haqlr. Hesabi tələb.
[Teymur ağa:] Bu hesabi sözdür, amma yalqız bu ehtimal ilə xatircəm olmaq olmaz. M.F.Axundzade.

HESABLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hesablamaq"dan f.is. He-
sablama işləri. Hesablamanın nəticəsi. // Sif. mənasında. Hesablamaq üçün olan hesabla-yrcr. Hesablama maşınları.

HESABLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Hesablama işi apar-maq, sayrb yekunlaşdrrmaq. Xərclədiyi pulu hesablamaq. Əməkgünlərini hesablamaq.
Balaca Sabir barmağı ilə hesablayıb yazırdı. S.Rehimov. [Ferman] qabağına bir kağız qoyaraq, karandaşla bir çox rəqəm yazır və hesablayırdı. Ə.Sadrq.
Hesablama zamanr müeyyen ölçü va-hidinden ve ya her hansr bir cihazrn göster-diyi sistemden istifade etmek. Temperaturu Selsi ilə hesablamaq. // Texniki hesablama aparmaq. Binanın uzunluğunu hesablamaq. Otağın sahəsini hesablamaq.

HESABLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hesablanmaq"dan f.is.

HESABLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hesablanmaq"dan
məch. Layihənin xərci hesablandı.
Ulduz-ların həyatı milyard illərlə hesablanır.. "Gü-neşin tarixi".

HESABLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hesablaşmaq"dan f.is.

HESABLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş.
çatasr, çatmalr pulu tamamile vererek ve ya alaraq haqq-hesabr qurtarmaq.
Bahadır ev yiyəsi ilə he-sablaşıb, şeylərini gədəyə tapşırdı və özü də Sonagilə getdi. N.Nerimanov.
məc. Qisas almaq, evezini çrxmaq. [Deli Alr:] Sizi soyanlardan bircəciyinin nişanını yadınızda saxlayın, mənə deyin. Onları tapıb, özüm hesablaşaram. "Aşrq Əlesger".
məc. Saymaq, saya salmaq, sayğr gös-termek, nezere almaq. Adamla hesablaş-maq lazımdır. O heç kəslə hesablaşmır.
[Atam:] Köhnələrin də rəyi ilə bir az hesab-laşmalıdır. çemenzeminli. [Zeynal] istəyirdi ki, hər kəs onunla hesablaşsın. S.Hüseyn.

HESABLAYICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir şeyi hesabla-maqla, saymaqla, sayrnr müeyyen etmekle meşğul olan şexs; sayrcr. Hesablayıcıların təlimat müşavirəsi.
Şahpəri hesablayıcının otağına girəndə mat qaldı. B.Bayramov.
Serf olunan elektriki, suyu, qazr ve s. hesablamaq üçün cihaz. Elektrik enerjisi he-sablayıcısı. Hesablayıcını yoxlamaq.
Löv-həli su hesablayıcıları şar formasında olan ölçü kamerindən ibarətdir. "Nezaret-ölçü cihazlarr". // Sif. menasrnda. Hesablayıcı komissiya. Hesablayıcı maşın. Boru ilə axan qazın miqdarını hesablayıcı cihaz ölçür.

HESABSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hedden artrq, çox, sayr-hesabr olmayan. Dəhşətli, qüvvətli, hesabsız ləşkər; Şimaldan düz şərqə yürüş edirlər. A.Sehhet. Uşaq gözünü açıb ətrafındakıları gördükdə onları bilmək istəyir, odur ki, həd-siz və hesabsız suallar verir. çemenzeminli.

HETEROGEN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.] Eyni cinsden olmayan, müxtelif terkibli hisselerden ibaret olan. Heterogen reaktor.

HEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qüvvet, iqtidar, cismani enerji. Canında hey yoxdur.
0 Heydən düşmək (kəsilmək)
gücden düşmek, üzülmek, elden düşmek. Səttarla Ulkər bir böyük meşə ilə yeddi gün, yeddi gecə yol gedib, bir böyük dağa çıxdılar. Onların çörəkləri qurtardı, heydən kəsil-dilər. (Nağrl). [Ataşrn] əngləri heydən düşür, dili çətinlikdə hərlənirdi. Ə.Veliyev. Heyi qalmamaq (kəsilmək)
bax hey-dən düşmək (kəsilmək). [Odunçuoğlu] çox gedə bilmədi, ayaqlarının heyi kəsilib, yol kənarında bir təpə üstündə oturdu. Ə.Memmedxanlr.

HEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çağrrrş ve ya müraciet bildiren nida
ey, ay. [İskender:] Hey Zeynəb, vallah, fəndini duymuşam... Qonağın yolunda bu qədər çalışırsan ki, ərin Kərbəlayı Novruzu da diriltsin? C.Memmedquluzade. Rüstəm səsi dolusu:- Ay Qəhrəman, hey!
deyə oğlunu çağırırdı. S.Rehimov.

HEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

əd. Bir şeyin daim, arasrkesilme-den ve ya tez-tez tekrarlandrğrnr ve ya çox davam etdiyini bildirir. Yağış hey yağır. Uşaq hey ağlayır. Hey xəstələnmək. Hey donquldanmaq.
Həcər baxdıqca bu səmt-lərə hey baxdı. S.Rehimov. Qaranlıqda it zingildədi, Qoşatxan bildi ki, hey hürərək əl çəkmək istəməyən iti ev yiyəsi vurdu. M.İbrahimov.

HEYBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çiyinden, bezen de atrn ter-kinden aşrrrlan kiçik xurcun. Tahir xalı kimi rəngbərəng iplərdən toxunmuş balaca dolu heybəsini çiyninə aldı.. M.Hüseyn. Yalıncaq ax-ufla heybəsini açıb oradan
. bir ipək köynək çıxardı. M.Rzaquluzade.

HEYBƏCIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kiçik heybe. Heybəciyi
çiyninə salmaq.

HEYBƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qorxu ve eyni zaman-da hörmet hissi oyandrran hal, görkem. ça-lışqan, namuslu Ayrım qızının üzündə kişi-lərə məxsus bir heybət vardı. A.Şaiq. // Zehm, vahime, dehşet. Oğlanın heybətin-dən hərə bir tərəfə dağıldı. (Nağrl). Heybə-tindən lərzə düşər canıma; Sanasan, quluna padişah baxar. M.P.Vaqif.

HEYBƏTLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heybet doğuran, hörmet hissi ile beraber qorxu hissi doğuran; zehmli. Heybətli görkəm. Heybətli baxış. Əlyarov dişini qıcayıb [Ərknazrn] üzünə daha heybətli bir nəzər saldı. M.Hüseyn. [Şamxalrn] nəzərində kişi [Cahandar ağa] getdikcə böyüdü və nərildəyərək ov üstünə atılmağa hazırlaşan heybətli bir pələngə döndü. İ.Şrxlr.

HEYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Her hansr bir teşkila-trn, kollektivin terkibini teşkil eden adamlar toplusu; terkib. Redaksiya heyəti. Komissi-yanın heyətində dəyişiklik.
[çingiz genc-lere:] Müsamirə düzəltmək üçün ayrıca bir heyət seçməlidir. çemenzeminli.
Xidmetine, ixtisasrna ve s. göre bir qrup teşkil eden adamlar. Rəhbərlik edən heyət (rehberler). Komanda heyəti (koman-dirler). Müəllim heyəti (müellimler).
[Sedr:] Məhkəmə heyəti müttəhim Baxışın da qiyamçılar hərəkatı ilə əlaqəsi olduğunu təsdiq edir. C.Cabbarlr.
klas. Görkem, görünüş, şekil, suret, qi-yafet. Xubani-hərəm [hökmdarr] bu heyətdə görəndə az qaldılar qəhqəhə etsinlər. M.F.Axundzade. [Münevver:] Ana, mənim təqsirim nədir ki, bu libaslar ilə məni in-sanlıq heyətindən çıxartdın? M.S.Ordubadi.