Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

HEYIF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

əd. [ər.] bax təəssüf. Əfsus, qocal-dım, ağacım düşdü əlimdən; Səd heyif cavan-lıq! M.Ə.Sabir. Heyif, çiçəklərin ömrü az olur; Sənə çatanacan bəlkə solacaq. O.Sarrvelli.
0 Heyfi gəlmək
1) bir şeyi xerclemek, işletmek, vermek istememek, esirgemek. Bardaqdakı sərin suya Səməndərin heyfi
gəlirdi. B.Bayramov; 2) yazrğr gelmek. [Mirze Sadrq:] Həqiqətən [Ferhada] çox heyfim gəlir. C.Cabbarlr.

HEYIFLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Heyiflenmek"den f.is.

HEYIFLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax heyifsilənmək.
Mən həmişə heyiflənərdim ki, təhsil etməmi-şəm. C.Memmedquluzade.

HEYIFSILƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Heyifsilenmek"den f.is.

HEYIFSILƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Bax təəssüflən-
mək. Amma mən ona heyifsilənirəm ki, bu sözlər ərəbcə yazılıb və camaat qanmaya-caq. C.Memmedquluzade. Xan Dızaq sığ-nağına atlı göndərdiyini söylədi, Vaqif heyif-silənən (f.sif.) kimi oldu. çemenzeminli.
f. Heyfi gelmek, esirgemek (esasen inkarda işledilir). [Mürsel:] Canavar ovuna gedən gülləyə heyifsilənməməlidir. Ə.Veliyev.

HEYHAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

nida [ər.] Əfsus, teessüf, heyif. Şeirsiz, nəğməsiz gəzib bir ara; Heyhat, oy-namamış könlüm yerindən. M.Müşfiq. Mil-çək o mənzilə çatarmı, heyhat; Ki, simurğ orada salmışdı qanad! Şehriyar.

HEYKƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Heykelteraş terefin-den daşdan, tuncdan ve s.-den hazrrlanmrş insan ve ya heyvan sureti. Mərmər heykəl. Füzulinin heykəli.
Yaşıl məhəccərli dörd-künc bağçada Nizaminin tuncdan tökülmüş miniatür heykəli qoyulmuşdu. M.Hüseyn.
is. Cinden, hemzaddan ve bednezer-
den qorumaq üçün uşaqlarrn boynuna asrlan
dualr, muncuqlu asqr. b a x medalyon. Sağ-
dan sola, soldan sağa sal boynuna heykəl;
Qoy cinni məəttəl.. M.Ə.Sabir.
məc. bax mücəssəmə
ci menada.
0 Heykəl kimi
müqevva kimi, here-
ketsiz. Mübaşir Məmməd, heykəl kimi hə-rəkətsiz durmuş qıza, onun şümşad boyuna nəzər saldı.. M.İbrahimov.
.Donuq nəzərlə [Semed] heykəl kimi quruyub qalmış gəlinin üzünə baxa-baxa qaldı. İ.Hüseynov.

HEYKƏLTƏRAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. heykel ve fars.
...teraş] Heykelteraşlrq eserleri yaradan senetkar. Azərbaycan heykəltəraşları monu-mental abidələr yaratmışlar.

HEYKƏLTƏRAŞLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Tesviri sene-tin qazrma, yonma, kesme, yapma ve ya tökme üsulu ile hecmli tesvirler (heykel, büst, barelyef ve s.) yaradan növü. Klassika dövrü yunan heykəltəraşlığı dünya incəsə¬nətinin ən maraqlı hadisələrindən biridir.
- Biz eyni sözləri musiqi haqqında da, rəs-samlıq və heykəltəraşlıq, memarlıq haq-qında da deyə bilərik. İ.Əfendiyev.
Daşdan, tuncdan ve b. materiallardan düzeldilmiş bele senet eseri. Müsabiqəyə
. heykəltəraşlıq əsərləri də təqdim edilmişdir. // Bele eserlerin toplusu. Azərbaycan hey-kəltəraşlığı.

HEYRAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Gözel ve ya ezemetli bir şey qarşrsrnda vurulmuşcasrna çaşrb qal-ma; valeh olma. [Nigar xanrm:] Eyvazım bənzər laçına; Sonalar heyran saçına. "Koroğlu". □ Heyran etmək (buraxmaq)
- valeh etmek, meftun etmek, heyret içinde buraxmaq. Oğlanın cəsarəti, bu yad yerdə qorxmaması onu [Zernigarr] heyran etmiş-di. İ.Şrxlr. Heyran qalmaq (olmaq)
valeh olmaq, meftun olmaq; bir şey qarşrsrnda vurulmuşcasrna çaşrb qalmaq. Nə gözəldir, nə qəribə, səfalı; Heyran olur adam görcək bu halı. A.Sehhet. Həm də gözəl ney çalır, o qalır yana-yana; Eşidən heyran qalır onun mahnılarına. B.Vahabzade.

HEYRANEDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Valehedici, meftun-
edici; ecazkar. Heyranedici mənzərə. Hey-ranedici musiqi.
.Böyük sənətkarların qəlbini həyəcanla döyündürmüş ecazkar el ədəbiyyatının heyranedici sirrini hiss edirsən. İ.Əfendiyev.

HEYRANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gözel ve ya ezemetli bir şey qarşrsrnda vurğuncasrna valehlik. [Afşinin] Babəkə zillənmiş baxışlarında heyranlıq və çaşqınlıq bir-birini əvəz edirdi. Ə.Memmedxanlr.
Heyranlıqla şeklinde zərf- heyran-heyran, vurğuncasrna, valehcesine. Mən ar-zularımın hovuzu kənarında durub məqsə-dimin surətini dərin bir heyranlıqla müşa-hidə edirəm. M.Müşfiq.

HEYRATI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [Herat şəhərinin adından] Şerq muğamlarrndan birinin adr. Heyratı oxumaq.
Bir pərdə çahargah, bir sim Heyratı; Bir ağız Dilqəmi gətirin mənə. M.Araz. □ Heyratı xoruz
iri, döyüşken xoruz növü. Heyratı kəlağayı
iri, güllü kelağayr. Heyratı ipək kəlağay; örtüb qəddi-dala gözəl. Aşrq Əlesger.

HEYRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyri-adi, gözlenilmez, qeribe, anlaşrlmaz bir şeyden, hadiseden çaşqrnlrq halr; teeccüb. Usta Murtuz heyrə-tindən qayıdıb aşağı baxdı. Mir Celal. [Oğlan] yəqin mənim üzümdə heyrət əlaməti görüb əlavə etdi. M.Rzaquluzade. □ Heyrət almaq (götürmək aparmaq)
çaşrb-qalmaq, heyret etmek. [Qoşuneli:] Baba, necə fikir dəryasında üzməyim, məni heyrət aparıbdır.. Ə.Haqverdiyev. Kərəmi heyrət alır; Kərəm xəyala dalır. S.Vurğun. Heyrət etmək
teeccüblenmek, heyretlenmek, teeccüb etmek. [Qadrn Xelile:] Siz belə ailə dostu olduğunuz halda indiyə qədər subay qaldığınıza heyrət edirəm.. çemenzeminli. Heyrət içində (içərisində)
teeccüblen-miş halda, teeccüb içerisinde, teeccüblene-rek. Qızılgül kimidir isti yanaqlar; Heyrət içindədir gələn qonaqlar.. S.Vurğun. Ətrafa baxdıqca [Aydrnrn] qara gözləri heyrət içərisində yanırdı. H.Seyidbeyli. Heyrətdə qoymaq
1) bax heyrətə salmaq;2)va-leh etmek, heyran etmek. Heyrətdə qoyur səni; çılpaq qadın vücudunun kamil ciz-giləri. R.Rza. Heyrətə gəlmək (düşmək dalmaq)
bax heyrət etmək. Bu iki həm-şəhərlilər bir-birinə rast gəldikdə heyrətə dalıb qaldılar. çemenzeminli. Heyrətə düşmüş (f.sif.) bağban, saçları çiyinlərin-dən üzüaşağı tökülən Həcəri gördü və heyrətlə süstləşib dayandı. S.Rehimov. Hey-rətə salmaq (gətirmək)
teeccüblendir-mek, heyretlendirmek, teeccübe salmaq. Oxu! Qüvvət gəlsin şerə, sənətə; Könlümün quşunu gətir heyrətə. M.Müşfiq.
Heyrətlə şeklinde zərf
teeccüble, heyret ederek, heyranlrqla. Əlisəfa gözlərini heyrətlə döyməyə başladı. S.Hüseyn. [Kerimov] heyrətlə Məmmədova baxdı. H.Seyidbeyli.

HEYRƏTAMİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. heyret ve fars.
amiz] Heyret doğuran, qeribe, heyrete
salan, teeccüble, gözlenilmez, heyretengiz. Heyrətamiz mənzərə.
Dünya hadisələri heyrətamiz bir sürətlə inkişaf edir, insanları hər gün yeni bir vaqiə qarşısında buraxırdı. M.İbrahimov.

HEYRƏTƏNGİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. heyret ve fars.
..en-giz] b ax heyrətamiz. Nigar heyrətəngiz bir sima ilə baxdı, düşündü və böyük qar-daşına fikrini açıq söyləməyə cəsarət elə-mədi. çemenzeminli.

HEYRƏTLƏNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Heyretlendir-mek"den f.is.

HEYRƏTLƏNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Heyret doğur-maq, heyrete salmaq, teeccüblendirmek. [Abrşrn] səsi Qədiri daha da heyrətləndi-rirdi. Mir Celal. Cavan leytenantın göz-lərindəki mətinlik, gizli ehtiras və odlu yalvarış onu heyrətləndirirdi. H.Seyidbeyli.

HEYRƏTLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Heyretlenmek"denf.is.

HEYRƏTLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Heyret etmek, teec-
cüblenmek, teeccüb etmek. Kazım fəqət xə-bərsizdi bu işdən; Gəldi, gördü, heyrətləndi bir qədər. M.Müşfiq. Mənsə heyrətləndim, sözün doğrusu; Dedim, nə olmuşdur? Nə da-nışır bu? S.Vurğun. Bu heyrətlər donuqları heyrətləndirər; Bu daşların görünməmiş vul-kanı başlar. M.Araz.

HEYRƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heyret doğuran, gözle-nilmez, qeribe, heyrete salan; teeccüblü, heyretamiz, heyretengiz. [Derviş] heyrətli və kəskin bir nəzərlə baxınıb durur. H.Cavid.

HEYSİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Menlik, şan, şeref, qürur; menlik hissi. Eşqin atəşində o yandırmadı; Böyük mənliyini, heysiyyətini. B.Vahabzade.

HEYSİYYƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heysiyyeti, menliyi olan; menliyini qoruyub saxlayan, şerefli. [Qrzr Turxan beye:] Atadan-babadan sizin namuslu, heysiyyətli bir xanədan olduğu-nuzu bütün vilayət bilir. H.Cavid.

HEYSİYYƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heysiyyeti, menliyi
olmayan; şerefsiz, alçaq. [Ferman] Mələyin
. heysiyyətsiz bir adam olduğunu düşündü. M.İbrahimov.

HEYSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Gücsüz, qüvvesiz, taqetsiz, heyi olmayan. Heysiz qoca.