Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

HƏMAVAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [fars.] Sesleri bir-birine uyğun; hemaheng. □ Həmavaz olmaq
ses-sese vermek. Gah eyləyibən sürudlər saz; Bülbüllərə oldular həmavaz. Füzuli. Azər uyurkən, şaqraq; Bir səda saz-la həmavaz olaraq; Onu qaldırdı yataqdan erkən. H.Cavid.

HƏMAVAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sesler arasrnda uy-ğunluq, aheng; hemahenglik.

HƏMBAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] dan. Bir-birine uy-ğun, münasib, bab. // məc. Sevgili, mehbu-be. Könlümün sevdiyi gözəl həmbabı; Zülf-ləri bənd edib on dörd kitabı. Şair Veli.

HƏMCİNS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. cins]
Bir cinsden olan, cinsi bir olan; eynicinsli. Həm-cins heyvanlar.
Bir cinse, bir qövme mensub olan, eyni cinsden, eyni qövmden olan, öz cinsinden olan (mecazi menada adeten insan, adam nezerde tutulur). Həmcinslərim təmam get-miş; Söz mülkündən nizam getmiş. Füzuli. [Nadir bey:]
.Həmcinsinə qıymaqdan, yaxıb-yıxmaqdan zövq alanlar, başqasının fəlakətində səadət arayanlar birər adi cəl-laddan başqa bir şey deyildir. H.Cavid.
◊ Həmcins cümlə üzvü qram.
cümlede eyni sintaktik vezifeni yerine yetiren cümle üzvü.

HƏMCİNSLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir cinsden olma.

HƏMÇƏKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çekisi bir olan, eyni ağrr-lrqda, çekide olan.

HƏMÇİNİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ağl. [fars.]
Habele,
..da (...de), hem, hem de. Usta Zeynal həmçinin bir arif kişi idi. O da gözəl şeirlər oxuyardı. Ə.Haqverdiyev. [Hacr Osman:]
.Dəyirma¬nını verdin əkinçilərə, yerlərini həmçinin, onda pəs necə dolanırsan? N.Vezirov.

HƏMD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] din. Şükür, teşekkür, min-netdarlrq. Işimiz boş danışıq, həmdü səna-dır, demədim? Ay baba, işlərimizxeyli fəna-dır, demədim? C.Cabbarlr. □ Həmd olsun
- "Allaha şükür", "Allaha şükür olsun" menasrnda Allaha minnetdarlrq bildiren dini tebir. Həmd olsun, özünüz görürsünüz, kimlərdir şəriətini bilməyib, kor-koranə əl-ayaq çalanlar.. C.Memmedquluzade.

HƏMDƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Yaxrn yoldaş, yaxrn dost, sirdaş. Hardasız, ey şad keçən dəmlə-rim; Hardasız, ey sevgili həmdəmlərim? A.Sehhet. Hanı dostlar və həmdəmlər? Gələcəkmi keçən dəmlər? S.Vurğun. // Mec. menada. Bax, indi təbiət bizə yoldaş; Yoldaş deyil, hətta bizə həmdəm. M.Müşfiq. Həm-dəmisən günəşgözlü səhərin; Bəxtin gülür aynasında Xəzərin. S.Rüstem.

HƏMDƏMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yaxrn yoldaşlrq, sir-daşlrq, yaxrn dostluq, çox yaxrnlrq. Həm-dəmliyim ilə ar qılma; Məndən nifrəti şüar qılma. Füzuli.

HƏMDƏRD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Derdleri bir olan adamlardan her biri, birile bir derdde olan. [Leyla xanrm:] Həmdərdik, qardaş, qorxma, sözünü de... N.Vezirov. Qoy Sadıqa de-sinlər lağlağı, amma o kişi ölən günə kimi mənim rəfiqim, müsahibim və həmdərdimdi. C.Memmedquluzade.

HƏMDƏRS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. ders] Bir sinifde ve ya bir yerde oxuyan.

HƏMDİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. din] Eyni dine mensub adamlardan her biri; dindaş.

HƏMD-SƏNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] din. Allaha sena ve teşekkür, minnetdarlrq, razrlrq. [Derviş Ruqiyyeye:] Bunların hamısının əvəzində Allah səni yetirdi və mən də "bəsdi" deyib ona həmdi-səna dedim. A.Divanbeyoğlu.

HƏMƏQİDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [fars. hem ve ər. eqide] Eyni eqidede olan; hemmeslek. Rzaquluxan ilə həməqidə olan müsyö Lui də
. Iran səfərinə hazırlaşmaqda idi. M.S.Ordu-badi. Diqqətlə qulaq asan Hüseyn Məhbusi [Kerimxana] hədsiz bir sevinc və maraqla:
- Məni də özünüzə bir yoldaş bilin, həm-məslək, həməqidə (is.) bilin. M.İbrahimov.

HƏMƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Əreb astronomiyasrnda Qoç bürcünün adr. Günəş həməl bürcünə yaxınlaşdığı dəqiqədə Sultan Toğrulun qa-pısında vurulan kərənayxana Novruz bay-ramı mərasiminin başlandığını xəbər verdi.
M.S.Ordubadi.

HƏMƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.]
əvəz. Hemin, haman, o. [Cavad bey:] Elə işlərin üstündə həmən adamı divara söykəyib başına güllə çaxar-lar, qalar yerində.. N.Vezirov. Gətirir fikri-mi mənim tüğyana; Həmən diyardakı şumal buruqlar. M.Müşfiq.
zərf O saat, derhal, elüstü. Mən bu löv-hələri xəstə, nəfəssiz; Seyr edərək həmən yüyürdüm səssiz. S.Vurğun. Əcəbcə işə düşdük, deyib güldüm özümə; Yay paltomun boynunu həmən çəkdim üzümə. S.Rüstem.

HƏMƏSR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. esr] Bir esrde, bir dövrde yaşamrş ve ya yaşayan, bir-birinin müasiri; çağdaş, esrdaş. Həməsr şairlər.
Həmsinlərin səfada, bağda; Həməsrlərin çəməndə, dağda. M.Ə.Sabir. Deyirəm, bəlkə də həməsrlərim; Şerimi gözləmir o qədər mənim? B.Vahabzade.

HƏMFİKİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [fars. hem ve ər. fikr] Eyni fikirde olan, fikirleri, görüşleri, reyleri bir olan; hemrey, hemmeslek, meslekdaş. Həmfikir adamlar. Onlar bu məsələdə həmfikirdirlər.
Gəl bu hicran dərdini Nima, çəkək bir yerdə biz; Həmfikir, həmdərd olaq, məskən salarsaq harda biz. Şehriyar. Həsən bəy və onun həmfikirləri [Necef bey Vezirov, Heyderi ve başqalarr] maarifpərvər, mütərəqqi və vətənini sevən adamlar idilər. M.İbrahimov.

HƏMHƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Prçrltr, prç-prç. Həmhə-
mə başlayır div ilə pəri; Qorxudan qan olur xalqın ciyəri. Şehriyar.

HƏMHÜDUD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. hem ve ər. hü-dud] Serhedleri bir olan; yan-yana, bitişik, yaprşrq olan; hemserhed. Həmhüdud döv-lətlər.
[İran] Qafqaz ilə həmhüduddur.
M.S.Ordubadi.

HƏMHÜQUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. hem ve ər. hü-quq] Eyni hüquqa, beraber hüquqa malik olan; beraberhüquqlu. Bütün xalqlar həmhü-quqdurlar. Həmhüquq iqtisadi münasibətlər.

HƏMHÜQUQLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Eyni hüquqa, bera-
ber hüquqa malik olma; beraberhüquqluluq.

HƏMXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Bir evde, bir men-zilde yaşayan adamlardan her biri; qonşu, menzil qonşusu. Həmxanası qarşı evdən baxaraq; Rübabəyə zilləmişdi gözünü. M.Müşfiq. Köhnə mənzildə bir ildir ki, iki həmxana cırmaqlaşır. S.Qedirzade.

HƏMXASİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [fars. hem ve
ər. xasiyyet] Eyni xasiyyetde olan, xasiy-yetce bir olan. Atı at yanına bağlarsan, həm-rəng olmasa, həmxasiyyət olar. (Ata. sözü).