Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

HƏMİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax həm. Həmi sağdan, həmi sol-dan; Zənbur kimi sancdı birə. Aşrq Əlesger. [Cahan Əsgere:] Allaha şükür, həmi pulun var, həmi dövlətin var, həmi cavansan. ü.Hacrbeyov.

HƏMİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] Yaxrnda olan bir şeyi, ya şexsi göstermek üçün işledilen evezlik. Həmin qəzet. Həmin tələbə.
Sən bilirsən, mənim yaşım azdır; Anadan olduğum həmin yazdır. A.Sehhet. Birinci olaraq nəzərlərilə Fərmanın qəlbini dələn həmin qız bir kəklik cəldliyilə sıçrayıb maşına çıxdı. Ə.Sadrq.

HƏMİŞƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [fars.] Daima, her vaxt, her zaman. O, həmişə adamlardan uzaq gəzir.
[Almaz:] Mənim qapım dostlarımın üzünə həmişə açıqdır. C.Cabbarlr. Buna da şükr edib, "təvəkkül"
dedik; Imdadçün həmişə üz tutduq göyə. B.Vahabzade. // Arasr-kesilmeden, daim. Oğul nankorların adəti budur: Günəşin nurunu həmişə udub; Ca-zibə alırlar, sürət alırlar.. M.Araz.

HƏMİŞƏBAHAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
bot. İlin bü-tün fesillerinde çiçek açan crr qrzrlgül növü. Saib saxsıdakı yeni açmış həmişəbaharı mə-zar üzərinə qoyub geri çəkilər. H.Cavid.
Hemişe öz teravetini saxlayan; he-mişecavan. [Qemer xanrm:] Rəhmətlik kişi də deyərdi ki, həmişəbaharsan, ay Qəmər! M.İbrahimov.

HƏMİŞƏCAVAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Bax həmişəyaşıl. Enliyarpaq çinarlar, həmişəcavan ağaclar xiyabanın yaraşığıdır.
Ağaclar lütləşmiş olsa da, həmişəcavanlar onu gizlədə bilir-dilər. B.Bayramov.
sif. dan. Teravetini, genclik görkemini itirmeyen; qocalmayan. Həmişəcavan kişi.

HƏMİŞƏKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf
Hemişe olan,
her vaxt olan; hervaxtkr, adi. Həmişəki qay-da. Həmişəki iş.
Sabahkı gün tarçı Əsədin
cənazəsi arabaya qoyulub, həmişəki adət üzrə "Ərrəhman" oxuna-oxuna qəbiristana aparıldı. B.Talrblr. Günün birində Təliə ilə vəliəhd və Qətibə bir yerdə idi, Qətibə həmişəki adəti üzrə onları bir yerdə buraxıb çıxdı. M.S.Ordubadi.
Həmişəkindən şeklinde
hemişe ol-duğundan, adi qaydadan. Firidun darülfü-nundan çıxıb Şəmsiyyəyə dərs deməyə getdi. Qız həmişəkindən daha artıq bir səmimiy-yətlə onu qarşıladı. M.İbrahimov. Bu gün dəniz həmişəkindən coşqun idi. S.Veliyev.
"kimi" qoşmasr ile
hemişeki kimi, hemişe, her vaxt olduğu kimi, adi qaydasrn-da. Qüdrət dinmədi, ayağa qalxdı və həmi-şəki kimi ağır-ağır yeriyib kabinetinə keçdi. M.Hüseyn.

HƏMİŞƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Vaxtr mehdud olma-
dan, müddetsiz, ebedi, daim(i). Dağda me-şəlik; Gül, bənövşəlik; Mən həmişəlik; Bu balama qurban. (Bayatr). [Qemer:] Vaxtı-mız çox olacaq. Mən burada həmişəlik dok-tor işləyəcəyəm. S.Rehman. [Sevinc Mah-muda:]
.Mən elə bilirdim ki, sən bugünkü iclasdan özün üçün həmişəlik bir nəticə çıxaracaqsan. Z.Xelil.

HƏMİŞƏYAŞIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. bot. Bütün ili yarpaq-
la (ve ya iyneyarpaqla) örtülü. Həmişəyaşıl ağaclar.

HƏMİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Veten, aile qeyreti, namus, teessüb. Min elm deməkdənsə hə-miyyət gərək olsun; Sözdən nə bitər, işdə həqiqət gərək olsun. M.Ə.Sabir.

HƏMİYYƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hemiyyet sahibi olan;
qeyretli, namuslu, teessübkeş. Bu kəndin adamları istəyiblər,
. özlərini Astaranın qey-rətli və həmiyyətli adamlarına oxşatsınlar. "Mol. Nesr."

HƏMKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Biri ile bir yerde, bir senetde, bir peşede işleyen adam; iş, senet, ixtisas yoldaşr. Veys yanını stula təzəcə qoy-muşdu ki, həmkarlarının yerdə bardaş qur-duğunu görüb, özü də elə onların yanında çömbəlib divara söykəndi.. Ə.Əbülhesen. [Ceferqulu] baxırdı ki, görsün, həmkarla-rından bura kim gəlib. B.Bayramov.
◊ Həmkarlar ittifaqı
fehle ve qulluq-çularrn menafeyini qorumaq üçün emek prin-sipi üzre onlarr birleşdiren kütlevi teşkilat.

HƏMMƏSLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

HƏMKƏNDLİ is. Bir kendde doğulmuş,
orada yaşamrş ve ya yaşayan (adam). Həm-kəndliləri ilə görüşmək. Şəhərdə həmkəndli-sinə rast gəldi.
.Nəriman [Nerimanov] türkcə və rusca gözəlcəsinə yazıb-oxumaq bi-lirdi. Ona görə həmkəndlilərinin günü-gün-dən ona rəğbətləri artırdı. Ə.Haqverdiyev.

HƏML : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Yük, ağrrlrq.
◊ Həml etmək
1) isnad etmek, izah et-mek, yazmaq, aid etmek, sebebini bir şeyde görmek. Minanın hərəkətini dəli olduğuna həml etdilər. çemenzeminli; 2) boynuna qoymaq, üzerine yüklemek. [Haşrm:] Əgər iki min manata tamah edib bu məsləhətlərə dəyişməsəydim, həm [pulu] əlimdən dərviş alacaqdı, həm burada boynuma bir cinayət həml edib, məni hökumətə təslim edəcək-dilər.. B.Talrblr.

HƏMLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hücum, üzerine atrlma. Həmlələr pozmuş, qoşun sındırmış, qala fəth etmiş əsgər sevinci ilə Durmuş
. yata-ğına girdi. Mir Celal.
.Qaraca çobanın cürətli müqaviməti, iki qardaşı ilə birgə hələ ilk həmlədə beş-on atlını vurub-yıxmaları basqınçıların qəzəbini artırdı. M.Rzaquluzade. □ Həmlə etmək
hücum etmek, üzerine atrlmaq. Iş atışmadan ötüb şəmşir və xəncər ilə bir-birinə həmlə etməyə çatdı. M.F.Axundzade. Ta ayın iyirmi doq-quzuna kimi düşmənin tankları ilə piyadası batareyaya həmlə etdi. Ə.Əbülhesen. //Eyni menada oyunda. Hücumçuların həmlələri. □ Bir həmlədə
derhal, bir anda, bir defe hemle etmekle. Koroğlu bir həmlədə özünü Aslan paşaya çatdırdı. "Koroğlu".

HƏMMƏCLİS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. mec-lis] Bir yerde oturub-duran, meclis yoldaşr olan; hemnişin. Hər kəs [Lütfeli beyle] bir, ya iki dəfə həmməclis və həmsöhbət olsaydı, yəqin onu sevərdi.. İ.Musabeyov.

HƏMMƏHƏLLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [fars. hem ve
ər. mehelle] Eyni mehellede doğulmuş, ya-şamrş ve ya yaşayan. Həmməhəllə uşaqlar.

HƏMMƏNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. hem ve ər. mena] Eynimenalr, birmenalr, menasr başqa sözün menasr ile eyni olan. Həmməna söz.

HƏMMƏSLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. mes-lek] Meslekdaş, eyni meslekden olan, mes-lekleri, eqideleri eyni olan. Həmməslək adamlar.
Diqqətlə Kərimxana qulaq asan Hüseyn Məhbusi hədsiz bir sevinc və ma-raqla:- Məni də özünüzə bir yoldaş bilin, həmməslək, həməqidə bilin,
dedi. M.İbrahimov.

HƏMMƏZHƏB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. hem ve ər. mez-heb] köhn. Eyni bir mezhebe mensub olan, inanan; dindaş. [Molla İbrahimxelil:] Həmi sənin təvəssütün həmməzhəblərin barəsində məqbul oldu, həmi mənim sözüm pozulmadı. M.F.Axundzade.

HƏMNİŞİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Bir yerde oturub-duran, dost, yoldaş, munis. Həmnişinin bab elə; Görən desin, ha belə! (Ata. sözü). Qəm mərhələsində qalmışam fərd; Nə yar, nə həmnişin, nə həmdərd. Füzuli.

HƏMPEŞƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Eyni peşe sahibi olan, peşeleri eyni olan. Danışdı teatrdan; aktyor sənətindən; həmpeşələrinin xidmə-tindən; bir az gileyləndi. R.Rza.

HƏMPİYALƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Biri ile hemişe bir yerde içki içen, serxoşluq eden adam. Mənimlə daim o kəslər ki, həmpiyalə idi; Nə cam lütf edir indi, nə cam alır məndən.
Ə.Vahid.

HƏMRAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Yol yoldaşr, yoldaş. [Əmrah:] Həmrah bizlərdə yoldaşa deyirlər. "Əmrah". [Alp Arslan:] Aydın gözünüz, cümlə səadət bizə həmrah. H.Cavid.

HƏMRAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. klas. Yoldaşlrq, yol yol-daşlrğr. Ey bəxt, vəfasız olma sən həm! Həmrahlıq et, bizimlə bir dəm! Füzuli.

HƏMRAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Sirr yoldaşr, sir-daş. Həmrazim idin şikayətimdə; Dəmsazim idin hekayətimdə. Füzuli. Badi-səba, əgər düşsə güzarın; Söylə xəlvət o həmraza bir xəbər. M.P.Vaqif.