Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

HİCAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas.
Perde, örtü. Yaşa-dıqca cavanlana, enlənə; Bir hicabda, bir pərdədə əylənə. M.P.Vaqif. // Mec. menada. Uzdən götürüb ədəb niqabın; Rəf eylədilər həya hicabın. Füzuli.
İslam dininde: yad kişilere görünme-mek üçün qadrnlarrn üzünü örtmesi, gizlet-mesi; yaşrnma. [Hacr Hesen:] [İskenderin] hələ kefliliyi qalsın kənarda, hələ hicabı da danır. Deyir ki, gərək övrətlər üzüaçıq gə-zələr. C.Memmedquluzade. □ Hicab etmək (eləmək)
yaşrnmaq, üzünü giz-letmek. Könülləri çox biqərar edirsən; Aç bir üzün, göstər, hicab eyləmə! A.Sehhet.

HİCAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus. Azerbaycan klassik muğamlarrndan birinin adr. Hicaz üstündə oxumaq.
Bu əsas ladlardan başqa, xeyli yayılmış əlavə ladlar və lad şöbələri də vardır ki, bunlara misal olaraq aşağıdakıları gös-tərmək mümkündür: şahnaz, sarənc, bayatı-kürd, hicaz, qatar və s. ü.Hacrbeyov.

HİCR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] klas. bax hicran. Qəm əlindən sinə yırtdım, baş açdım; Hicr əlindən dadü-bidad eylədim. "Qurbani". Qədrini ayrılıq çə-kənlər bilir; Hicrinlə göz yaşı tökənlər bilir. S.Rüstem.

HİCRAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Ayrrlrq, firqet, feraq. Hicran dərdi məni salıb zillətə; Səni gör-səm, dərdim azalı, Güllü! Aşrq Əlesger.Bu nəğmədə həm hicran dərdi, həm vüsal arzu-su, həm yas, həm də ümid vardı. M.Rzaqu-luzade.

HİCRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Oz vetenini terk edib başqa bir yere getme, köçme; mühaciret. □ Hicrət etmək (qılmaq)
öz vetenini terk edib başqa bir yere getmek, köçmek. Fətəli xan yanına əzm etdi, ol hicrət qılıb;
Neylədi ol mərd, gör, düşmən ikən hörmət
qılıb. M.V.Vidadi.
Mehemmed Peyğemberin
ci il iyulun
da Mekkeden Medineye köç-mesi (islam tarixi bu vaxtdan başlanrr).

HİCRİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hicrete aid, hicrete mensub (bax hicrət
ci menada). Hicri təqvim. Hicrinin X əsrində.
Hicri tarixlə
cü, miladi tarixlə
cı ildə şah konstitusiyanın birinci hissəsini təsdiq etdi və bu da Iranda məşrutə verilməsinin ilk böyük addımı oldu. P.Makulu.

HİÇ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] klas. bax heç. Ah kim, dağ-larda seylab eyləyən şivən kimi; Hiç kim rəhm eyləməz, hərçənd fəryad eylərəm. Qövsi. Böylə gedərsə, Bakı əldən gedər; Qalmaz o mənada aman, hiç, hiç! M.Ə.Sabir.

HİDAYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] İslam dinine göre doğru yol, düz yol, haqq yol. çox məclis-lərdə Məşədi Hüseynin şəriətdən, həqiqət-dən, xilqətdən və hidayətdən bəhs etməyini Kərbəlayı Rza bir neçə dəfə eşitmişdi. C.Memmedquluzade. // Doğru yol arama, doğru yolla getme, düz yola çrxma. □ Hida-yət etmək
düz yola salmaq, doğru yola devet etmek. [Xanrm:] Ilahi, əfv diləyirəm. Günahımdan keç, məni haqq yola hidayət et. çemenzeminli.

HİDDƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Qezeb, acrq, qeyz, hirs, sertlik. [Güler Gülsabaha:] Hiddət an-caq sizin boğazınızı yırta bilər. C.Cabbarlr. Hiddətindən bağbanın gözləri qızardı. S.Rehimov. □ Hiddətə salmaq
baxhid-dətləndirmək. Mirzə Cəlil öz son məqalə-ləri ilə ruhani və qoçuları hiddətə salaca-ğını bilirdi. S.Veliyev. // məc. Şiddet, az-ğrnlrq, tüğyan. Küləyin hiddəti.
Dənizin coşduqca qeyzi, hiddəti; Anam hey soruşur məndən türbəti. M.Rahim.
Hiddətlə şeklinde zərf
qeyzle, sertcesine. Hiddətlə cavab vermək.
Fər-hadoğlu
. cibindən ağ dəsmalını çıxarıb
. hiddətlə yaşaran gözlərini sildi. S.Rehimov. // Mec. menada. Yenə saymazyana qırmac-layaraq Abşeronu; Sovurur xəzri narın qumları hiddətlə, budur. S.Rüstem.

HİDDƏTLƏNDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hiddetlendiril-
mek"den f.is.

HIDDƏTLƏNDIRILMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

HIDDƏTLƏNDIRILMƏK məch. Hirslen-
mesine, qezeblenmesine, hiddetlenmesine sebeb olmaq; qezeblendirilmek, qeyzlen-dirilmek.

HIDDƏTLƏNDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hiddetlendirmek"-
den f.is.

HIDDƏTLƏNDIRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qezebe, hid-
dete getirmek; qezeblendirmek, qeyzlen-dirmek. Onun pis hərəkəti hamını hiddət-ləndirdi.
Bu yol ilə bütün xəbərlər yayılar, hamını hiddətləndirər(di). S.Rehimov.

HIDDƏTLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Hiddetlenmek"den
f.is.

HIDDƏTLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qezebe, hiddete
gelmek; hirslenmek, qezeblenmek, qeyz-lenmek. [Güler Gülsabaha:] Sən çığırma-saydın, mən də hiddətlənməsəydim, danış-mayacaqdım. C.Cabbarlr. Fatma yalvardıqca əri hiddətlənirdi, onu yenidən incitməyə baş-layırdı. çemenzeminli.

HIDDƏTLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Qezebli, qeyzli, hirsli, acrqlr, qezebnak. Hiddətli cavab vermək. Hiddətli otaqdan çıxmaq. Hiddətli kişi.
Hiddətli dalğalar yatan çağında; Gü-nəşin üfüqdə batan çağında; Sahillər qar-şımda ümman göründü. Ə.Vahid.

HIDRÄT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydor
su] Metal ok-sidlerinin su ile kimyevi birleşmesi.

HIDRAVLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.]
Hidravlikaya aid olan, hidravlika ile elaqedar olan. Hidravlik tədqiqat.
Mayelerin basqrsr, tezyiqi ile işleyen, herekete getirilen. Hidravlik mühərrik. Hidravlik tormoz.

HIDRÄVLIKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydraulikos
su] Mayelerin müvazinet ve hereket qanunlarr ve bu qanunlarrn praktik tetbiqi haqqrnda elm.

HIDRID : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydor
su ve eidos
növ] Hidrogenin başqa elementlerle kimyevi birleşmesi.
hidro... [yun. hydor
su] Mürekkeb söz-lerin evvelinde, onlarrn suya, su sahelerine aid olduğunu bildirir; mes.: hidrobiologiya, hidroplan, hidrologiya.

HIDROAERODRÖM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydor, air ve dromos
meydan, yer] Suda hidrotey-yareler üçün aerodrom; su aerodromu.

HIDROAKUSTIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.] Hidroakus-
tikaya aid olan, hidroakustika ile elaqedar olan. Fəal balıq ovu ilə məşğul olan gəmilər-də hidroakustik cihazlardan istifadə olunur.

HIDROAKÜSTIKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydor ve akys-tikos
eşitme] Akustikanrn, ses dalğala-rrnrn suda yayrlmasr qanunlarrndan behs eden şöbesi.

HIDROBIOLÖGIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hydor, bios

heyat ve logos
söz] Biologiyanrn, su mü-hitinde yaşayan orqanizmlerin heyatrnr öyrenen behsi. Dəniz heyvanlarının və bitkilərinin yayılması xüsusiyyətlərinin öyrə-nilməsi inkişaf edib, bioloji elminin xüsusi bölməsi
hidrobiologiya
suda həyat haq-qındakı elm olmuşdur. "Sualtr alem".

HIDRODINAMIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.] Hidrodina-mikaya aid. Hidrodinamik tədqiqat.
Hid-rodinamik tormozun gövdəsi orta hissədən
statordan, habelə sağ və sol qapaqlardan təşkil edilmişdir. "Qazmada tehlükesizlik texnikasr".