Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ARSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Arı, heyası olmayan; heyasız, utanmaz, sırtıq, üzlü. Arsız adam.
Arsıza bir sillə kar eləməz. (Mesel). Arsız aşıq elsiz niyə yaşadı; Olsün Ələsgərtək qulların, dağlar! Aşıq Əlesger. Bizi ən çox heyrətə salan Səttarxanın evinin dağılmasına tama-şa üçün toplanan arsızların (is.) söhbəti idi.
M.S.Ordubadi.
arsız-arsız bax arsızca(sına). Arsız-arsız danışmaq. Arsız-arsız gülmək.
[Selim:] Hələ arsız-arsız iit də çalırsan. C.Cabbarlı. Əli bayaq Hüseynin qırdığı ipi əlində oyna-daraq, arsız-arsız hırıldayır. S.Rehman.

ARSIZ-ABIRSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x arsız.

ARSIZCA(SINA) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərive sii. Heyasızca-
sına, utanmazcasına. Arsızcasına danışmaq. Arsızcasına hərəkət.

ARSIZLA(N)MAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Heyasızlaşmaq, abır-sızlaşmaq, izzeti-nefsini itirmek.

ARSIZLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Arsızlaşmaq"danfi.is.

ARSIZLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Daha da heyasızlaş-
maq, arsız olmaq; sırtıqlaşmaq, izzeti-nefsini itirmek.

ARSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heyasızlıq, utanmazlıq, sır-tıqlıq, abırsızlıq. Yaxınlaşan iaytonçu isə hər şeyi arsızlıqla yola verməyə çalışır, bəzən ağlamsınır, lakin yenə də cəsarətlənib ban-ditləri lağa qoyurdu. M.Hüseyn. □ Arsızlığa qurşanmaq, özünü arsızlığa qoymaq
heç şeyden (kesden) utanmamaq, çekinmemek, edeb dairesinden çıxmaq.

ARSLAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x aslan. □ Arslan ürəkli
cesur, igid, heç şeyden qorxmayan.

ARŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

nida. Yerimek, hereket etmek üçün komanda emri. Arş, irəli! Arş, unut qəmləri! Qaçma bəlalar qabağından geri. A.Sehhet.

ARŞIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Metrik ölçü sistemi qebul olunanadek işledilen uzunluq ölçüsü (0,71 metre beraberdir). [Əsger bey:] Təbrizdə arşını bir abbasıya alınan çit burada altı şahıya satılır. M.F.Axundzade. Mağaza sahibi iki arşın ölçüb kəsdi, sonra kağıza qoyub Bahadıra verdi. N.Nerimanov. // Bu uzunluqda olan ölçü aleti.
0 Elə bil arşın udub
qeyri-tebii şe-kilde özünü şax tutan adam haqqında. öz arşını ilə ölçmək
bir şeyi öz şexsi nöqteyi-nezerinden, birterefli qiymetlen-dirmek. [Dilşad:] Sən hamını öz arşınınla ölçmə. İ.Əfendiyev.

ARŞINÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x arşınmalçı.

ARŞINLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Arşınlamaq"danfi.is.
ARŞINLAMAQfi. köhn.
Arşın ile ölçmek.
məc. dan. Veyllenmek, dolaşmaq, boş-boşuna gezmek. [Qadir:] Əlin şalvar cibin-də küçələri arşınlayırsan. Ə.Əbülhesen.

ARŞINLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Arşın ile ölçülmek.

ARŞINLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Bir arşın uzunluğunda, eninde, ya derinliyinde olan. Arşınlıq quyu. // Reqemlerle. [Veys:] çiynimdə mən dörd arşınlıq girdini
. meşədən gətirəndə belə yorulmazdım. Ə.Əbülhesen.

ARŞINMALÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Dalında boğçada arşınmalı gezdirib satan adam. [Qızlar xoru:] Arşınmalçı, mal göstər; Bir-bir yerə sal göstər. ü.Hacıbeyov.

ARŞINMALÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Arşınmalı satma işi, bezzazlıq. [Gülçöhre:] Amma, məncə, arşın-malçılıq pis iş deyil ki, o da tacir kimi bir şeydir. ü.Hacıbeyov.

ARŞINMALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Toxunma mallar: çit, ma-hud, bez ve s.; parça.

ARŞINÖLÇƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. dan. Arşınmalçı, bezzaz, arşınmalı satan tacir. [Əziz bey:] Nə karədir ki, bir arşınölçən mənim adaxlıma göz dikə! M.F.Axundzade.
ARTANfi.sifi. Getdikce çoxalan, böyüyen; getdikce güclenen, şiddetlenen. Küləyin artan sürəti.

ARTEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Müeyyen şertlerle birlikde işlemek üçün düzeldilen teserrüfat birliyi; birleşme, şirket. Balıqçılıq arteli.
Əminə xalanın işlədiyi corab arteli iəhlələrinin yığıncağı uzun çəkdi. M.Hüseyn. □ Kənd təsərrüfatı arteli
kendlilerin ümumileş-dirilmiş emeyi ve esas istehsal vasiteleri ile birge teserrüfat işleri aparmaq üçün düzelen
sosialist tipli kollektiv teserrüfat forması; kolxoz. Kənd təsərrüiat arteli nizamnaməsi kolxoz həyatının əsas qanunu idi.

ARTELÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Artel üzvü.

ARTERİÄL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. anat. Arteriyaya aid olan, arteriya ile elaqedar olan. Arterial qan.

ARTERİOSKLERÖZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] tib. Arteriya divarlarının qalınlaşıb berkleşmesinden iba-ret xestelik; arteriya sklerozu. Arterioskleroz, əsasən, yaşlı adamlarda müşahidə olunur.

ARTERİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] anat. Qanı ürekden bedenin müxtelif üzvlerine aparan damar. Arteriya sistemi.

ARTEZİÄN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

quyusu [fir.] Suyu tebii tez-yiq altında özbaşına çıxan derin quyu. Artezian sularının basqısı.
Bu su artezian quyuları vasitəsilə yerin altından çıxır və bir tərəidən daim axıb getdiyindən hey təzə-lənir. M.İbrahimov.

ARTICAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfi köhn. Bir qeder artıq, bir qeder çox, azacıq çox; daha artıq, artıq. [Ağa Merdan:] Məni Hacı Qaiurun arvadı yaraşıqlı görsə, əlbəttə, artıcaq sayar. M.F.Axundzade. Amma xalq nə qədər artı-caq elm öyrənə, ol qədər təqsirkar azalar. "Əkinçi". // çox, son derece. Füzuli öz ana dilini artıcaq sevib də ona rövnəq verməyi baş vəziiələrdən birisi hesab edirmiş. F.Köçerli.