Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

XARABEDİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Xarab eden, dağrdrcr, viranedici.

XARABLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xarablamaq"dan f.is.

XARABLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Korlamaq, pisleş-dirmek. Işləri xarab eləyən araqarışdıran-lardır ki, müsəllamızı xarablayırlar. C.Mem-medquluzade.
məc. dan. Batrrmaq, bulamaq, murdar-lamaq. ölünü öz kefinə qoysalar, kəfəni xarablar. (Ata. sözü).

XARABLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xarablaşdrrmaq"-dan f.is.

XARABLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Xarab elemek,
korlamaq, pisleşdirmek, berbad hala salmaq. // Ağrrlaşdrrmaq, kesifleşdirmek. Insanla-rın tənəffüs zamanı havaya buraxdıqları kar-bon qazı, habelə yaş və ya çirkli paltardan qalxan buxar, toz binanın havasını xarab-laşdırır. Ə.Babayev.

XARABLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xarablaşmaq"dan f.is.

XARABLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Pisleşmek, daha da xarab olmaq, fenalaşmaq, korlanmaq. [He-senqulu bey:] Həzərat! özünüzə məlumdur ki, dünya getdikcə xarablaşır, yəni mən onu demək istəyirəm ki, bu dünya getdikcə xarab olur. U.Hacrbeyov. Kişinin ovqatı daha da xarablaşır, oyan-buyanı, axtarar, əlinə təndir kösöyü götürüb, itə bir-iki çəkərdi. H.Sarabski. Gülşən işdən çıxanda günor-tadan pozulmağa başlayan hava get-gedə daha da xarablaşdı. M.Süleymanov.

XARABLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xarab şeyin halr, key-fiyyeti; pislik, berbadlrq, fenalrq.

XARÄKTER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Bax xasiyyət. Zey-nalda xudkam bir sənətkar xarakteri vardı. S.Hüseyn. Mahnı xalqın milli xarakterini canlı surətdə ifadə edən böyük bir ilham məhsuludur. Ə.Bedelbeyli.
ədəb. inc. Tip, suret, obraz. M.F.Axund-zadənin komediyaları böyük ictimai məsə-lələri əhatə edən, komik planda ictimai xarak-terlər yaradan klassik komediya əsərləri idi. M.İbrahimov.
Mahiyyet, keyfiyyet, xüsusiyyet. Yer səthinin xarakteri.
Xaraktercə şeklinde
xarakterine göre; xasiyyetine göre, mahiyyetine göre; xasiyyetce, mahiyyetce. "Atabəylər" dra-mında gərgin hadisələrlə yanaşı, xaraktercə bir-birinə zidd olan obrazlar da nəzəri cəlb edir. M.İbrahimov.

XARAKTER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

XARAKTERİK sif. [yun.] bax səciyyəvi. Xarakterik cəhət.
Qlier Azərbaycan mövzusunda ["Şahsenem"] opera yaradarkən folklorumuzun bütün melodiya zənginliyindən istifadə edə bilmə-miş, Azərbaycan musiqisinin lad, vəzn və nüanslarının bütün xarakterik xüsusiyyət-lərini öyrənə bilməmişdir. U.Hacrbeyov.

XARAKTERİSTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Bir şexsin ve ya şeyin seciyyevi xüsusiyyetlerinin tesviri.
Birinin emek ve ictimai fealiyyeti haq-
qrnda melumat veren resmi sened, xasiy-
yetname.
riyaz. Onluq loqarifmin bütöv hissesi.
xüs. Bir şeyin her hansr bir qrafik
(cizgilerle) göstericisi. Turbinin xarak-
teristikası. çay rejiminin xarakteristikası.

XARAKTERİZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

xarakterizə etmək
xarakteristika vermek, ferqlendirici xüsu-siyyetlerini müeyyenleşdirmek; seciyye-lendirmek.

XARAKTERLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Xaraktere malik olan, seciyyevi xüsusiyyetlere malik olan; seciy-yevi. Cəngavər xarakterli tiplər yaratmaq.

XARAKTERSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Möhkem xarakteri, heç bir seciyyevi xüsusiyyeti olmayan, çox tez tesir altrna düşen, zeif iradeli. Xarak-tersiz surətlər.

XARAKTERSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Möhkem xarak-
teri olmama, çox tez tesir altrna düşme; irade zeifliyi.

XARAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İri torba (kise), bardan. Nənəm qarala, qoyun! Bənzər marala, qoyun! ço-ban yununu qırxıb; Basar xarala, qoyun! (Bayatr). öz vaxtında ayırmadın şahini sar-dan; Az qoşmadın boş xarallar şəninə das-tan. M.Araz.

XARÇO : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [gürcücə] Qoyun etinden bi-şirilen bozbaşaoxşar edviyyeli xörek, şorba.

XARDAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
bot. Xaççiçekliler fesile-sinden xrrda sarr çiçekleri ve meyvesi olan
ot bitkisi. Xaççiçəklilər fəsiləsinə bir sıra kələm, turp, vəzəri kimi qiymətli tərəvəz bit-kiləri, xardal kimi yağlı bitkilər, mixəkgülü, şəbbugülü kimi bəzək bitkiləri daxildir. H.Qedirov.
Xöreye keskin dad vermek üçün bu bitkinin üyüdülmüş tumlarrndan hazrrlanan şire. □ Xardal yaxısı
xardal yaxrlmrş (sürtülmüş) kağrz parçasr (müalice meqse-dile işlenir).

XARDALLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Terkibinde xardal olan.

XARIBÜLBÜL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. xar
tikan ve bülbül.] Azerbaycanda biten bitki növü. Açma xarıbülbül, açma, sən bu il; Görür-sən, bu bahar bizimçün deyil. B.Vahabzade.

XARILDAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xarrldamaq"dan f.is.

XARILDAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Ayaq altrnda tapda-lanan qardan xar-xar sesi çrxmaq. Işıq düşər qar üstünə parıldar; Tapdalayan vaxtda onu xarıldar. A.Sehhet. Qar atların ayaqları al-tında qəribə bir səslə xarıldayırdı. M.Hüseyn.

XARILDAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xarrldaşmaq"dan f.is.

XARILDAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Küleyin tesirile yar-paqlarrn, budaqlarrn bir-birine deymesin-den çrxan ses haqqrnda
xrşrldamaq. Külək əsdikcə yarpaqlar xarıldaşırdı.
Meşəni çulğayan dərin uğultu bir neçə saniyə kəsil-mədi. Ağaclar xarıldaşdı. M.Hüseyn.

XARILTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax xışıltı. Xarıltı səsi. □ Xa-rıltı ilə
xarrltr sesi çrxararaq, xrşrltr ile. [Meryem:] Sən məni unutsan da, amma mən səni unutmaram,
deyə işvəkar qadınlara məxsus bir şivə ilə fırlanıb ipək paltarlarını xarıltı iləyellətdi. B.Talrblr. Payızyağmurla-rından aşıb-daşan çay iri yumru daşları xa-rıltı ilə yuvarlayıb aparırdı. M.Rzaquluzade.