Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

XIRMANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xrrmanda taxrl döyen, xrr-manda işleyen adam. Kənardan baxan xır-mançılar buraya yüyürür, "ho-ho-hoş" deyib səs-küy salırdılar. S.Rehimov. İndi sovruq yeli təzəcə qalxdığına görə xırmançılar əl-ayağa düşmüşdülər. B.Bayramov.

XIRMANDÖYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax xırmançı.

XIRMANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xrrman salmağa, xrrman döymeye yarar yer. Xırmanlıq hazırlamaq.

XIRNİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Subtropik ve mülayim iqlimli yerlerde biten portağalaoxşar iritumlu, etli, şirin meyve (canlr dilde buna yanlrş olaraq çox vaxt "xurma"da deyilir).

XIRP : Azerbaijani Explanatory Dictionary

təql.
Adeten feillerden sonra gele-rek, onlarrn ifade etdiyi işin, prosesin birden, qefilden, ani olaraq kesildiyini bildirir. Fay-tonçunun səmimi, yanıqlı bir səslə oxuduğu gözəl mahnı birdən xırp kəsildi. M.Hüseyn. Kim isə zəncirləri lom ilə yerə atır. Dəzgah xırp dayanır. M.Ibrahimov. Qədir xırp kiridi. Heç kəs dinmədi. Mir Celal.
Tamam, büsbütün, başdan-başa. [Qafar:] OPüstə arvadxırpyalan deyir. S.S.Axundov.

XIRPADAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf dan. Birden, gözlenil-meden; büsbütün. [Qurban Telliye:]
.Telli, çağa Yazgülün səsini eşidən kimi xırpadan səsini kəsdi. Ə.Memmedxanlr.

XIRPALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xrrpalamaqdan" f.is.

XIRPALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Boğazrndan yaprş-maq, boğazlamaq. Mehdi qapını döyüb Əsədi çağırdı. Əsəd tələsik qapını açan kimi Nəbi onu xırpaladı. "Qaçaq Nebi".
məc. üzmek, ezmek, ezişdirmek, me-nevi ezab ve iztirab vermek. Bu qara düşün-cələr onu yorur və pəncəsində əzib xırpala-yırdı. A.Şaiq. İslam Tellinin izzəti-nəfsini ayağı altına alıb xırpalamışdı. S.Hüseyn. XIRPALANMA "Xrrpalanmaq"dan f.is.

XIRPALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Menevi ezab ve iztirab çekmek. O, kədərli düşüncələrin ağırlığı altında xırpalanırdı.
[Qönçe:] İndi tamam iki aydır hər gecə əzilir, xırpa-lanıram. S.Hüseyn.

XIRSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Oğru. [Birinci qulam:] Qanlı xırsızlar! İmdi burdan qaçan uğursuzlar! H.Cavid. Qaranlıqda kölgələnmə, gözəl qız! Cilvələnmə xırsızların içində. M.Müşfiq.

XIRSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Xrrr (yivi) olmayan. Xırsız tüfəng.

XIRSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Oğruluq. Gördüyünüz bu hərif, xırsızlıqlar yapardı. M.Rahim.

XIRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

təql. Doğranan, srnan, qopan, par-çalanan kövrek şeyden çrxan ses; xrrç. Qolu xırt eləyib yanına düşdü.

XIRTAXIRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

təql. Brçaqla, dişle ve s. ile kesilen, doğranan berk şeyden çrxan ses (prosesin davamlrlrğrnr gösterir). Uşaq qəndi xırtaxırtyeyir.
[Hidayet:] [Əlikram] adamın başını qatlayıb küt bıçaqla xırtaxırt kəsər, uf da deməz. B.Bayramov.

XIRT-XIRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax xırtaxırt. [Kerim baba:] Qoyunların xırt-xırt otlamasından gözlə¬rimin qapaqları ağırlaşmışdı. A.Şaiq. [Na-dir] utandığından qızarıb başını aşağı dikdi və atların xırt-xırtla (z.) arpa çeynə-mələrinə tamaşa etməyə başladı. B.Talrblr.

XIRTILDAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xrrtrldamaq"dan f.is.

XIRTILDAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Xrrt-xrrt sesi çrxart-
maq. Quşbaşı qarların ağır-ağır yerə en-məsi, ayaqların altında xırtıldaması adama ayrı ləzzət verir. M.Rzaquluzade.

XIRTILDATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xrrtrldatmaq"dan f.is.

XIRTILDATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Dişlerile srndrraraq, doğrayaraq, ezerek yemek, xrrtrldada-xrr-trldada yemek (berk, kövrek şeyi). Qazmağı, qəndi xırtıldatmaq.
Soldat da bizim kökü xırtıldatmağımızı eşidib dedi.. S.Veliyev.

XIRTILTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Srnan, qelpelenen şeyden çrxan ses.

XIS-XIS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax xısın-xısın. Bir də gör-dülər ki, adamlar xıs-xıs danışırlar. Nəbi ev yiyəsindən soruşdu.. "Qaçaq Nebi".

XISILDAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Xrsrldamaq"dan f.is.

XISILDAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Prçrltr ile, çox yavaş sesle, altdan-altdan demek, söylemek. Dağbaşev Sübhanverdizadənin bu hərəkə-tindən qorxuya düşdü və onu qucaqlayan kimi:
Kimin?
deyəxısıldadı. S.Rehimov. Məmməd, yumru alnının altından ifadəsi və hərəkəti güclə seçilən bozaraq gözlərini arada bir ətrafına dolandırıb
. xısıldadı. Ə.Əbülhesen.

XISILTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çox yavaş, gizli danrşrq sesi, prçrltr. Kosa katibin qulağına əyilərək xısıltı ilə:
Oz aramızda, bir iş var,
dedi. S.Rehimov. [Ferman bey] bir an dinməyib ətrafı diqqətlə yoxlayandan sonra xısıltı ilə danışmağa başladı. M.Hüseyn. Elə bu vaxt Maral lap yanında bir xısıltı eşitdi. Ə.Əbülhesen.

XISIN-XISIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Yavaş-yavaş, gizli-gizli, xelveti, altdan-altdan. Səttarın anası hələ xısın-xısın ağlayırdı. P.Makulu. Orada-burada, xısın-xısın danışıb-gülüşən tək-tək adamlar görünürdü. M.Süleymanov.