Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ACINDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax acınacaq(lı).

ACINDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Teessüf doğurmaq, şefqet doğurmaq.

ACINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax acımaq
cü menada. Əsədin
. öz günahını yenə də düşünmə-məyinə [müellim] acınıb dodaqlarını çey-nəyərək şəhadət barmağını ona tərəf silkə-ləyib hədələdi. B.Talıblı.

ACIŞDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Göynedici, gicişdirici. Mərmi və mina ilə dağım-dağım olan yerin bağrından barıt iyi verən boğaz və göz acış-dırıcı tüstülər qalxırdı. Ə.Əbülhesen.

ACIŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Acışdırmaq"dan f.is.

ACIŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Ağrıyan bir yeri, yaranı qaşımaqla, derman qoymaqla qıcıq-landırmaq. Yaranı acışdırmaq.
Adamların burnunu və boğazını acışdıran kəsif çürüntü iyi ətrafı bürümüşdü. P.Makulu. // Göynet-mek, ağrıtmaq.
Acığını tutdurmaq, acıqlandırmaq, hirslendirmek.

ACIŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Acışmaq"dan f.is.

ACIŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Göynemek, ağrımaq, giciş-mek, qıcıqlanmaq. Ismayılzadə dodaqları arasındakı papirosun tüstüsündən acışan gözünü qıyıb, o biri gözü ilə altdan yuxarı Fikrətə baxırdı. M.Hüseyn. Professor bu dəfə də dəsmalı ilə acışan gözlərini sildi. S.Rehimov.

ACITƏHƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir az acı, bir qeder acı, acı dadan.

ACITMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xemir mayası, acıxemre. Xəmirə acıtma qatmaq.

ACITMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Acı etmek, acılaşdırmaq. çox saxlamaqdan yağı acıtmışlar.
Turşutmaq, qıcqırtmaq. Xəmiri acıtmaq.

ACITMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İncitmek, acığını tutdur-maq. Sözüm onu acıtdı.
Acıtdı məni acı sözün, tünd nigahın. Füzuli. Yalnız Mah-mudu acıdan bu idi ki,
. arvadı üzünün dörddən biri və yaxud yarısını göstərməyi əvəzinə, çarşabı lap çiyninə atıb başını tamamilə açmışdı. B.Talıblı. [Qaçayın] qaş-qabağı, sallaq dodağı, çatılan qaşı, qırışıq alnı müəllimi lap acıtdı. Ə.Veliyev.

ACITMALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Acıtma vurulmuş, acıtma qatılmış, acıtması olan. Acıtmalı xəmir.

ACITMALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Acıtma üçün olan, acıt-maya yarar. Acıtmalıq xəmir.

ACIYONCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. çemenlerde, meşe kenarlarında biten çoxillik bitki.

ACIYOVŞAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Meşe kenarlarında otlu yamaclarda biten derman bitkisi.

AClZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Əlinden iş gelmeyen, bacarıqsız, zeif. Aciz uşaq. Aciz adam. O çox aciz adamdır.
Bizim söhbətimizə gəl-dikdə, tələbə Əbdülhəsənzadə Xəlil, necə ki axırda məlum oldu, heç də aciz deyilmiş. C.Memmedquluzade. // Ne edeceyini bil-meyen, çaşıb qalmış. Mən bu işdə acizəm.
[Hacı Kerim:] Mən ki zərgərəm, yövmiyyə xərcimdən ötrü acizəm. M.F.Axundzade. □ Aciz etmək
iqtidarsız etmek, bacarmaz hala getirmek, son derece zeif salmaq. Xəs-təlik onu lap aciz edib. Aciz qalmaq, aciz olmaq
bir iş görmek iqtidarından mehrum olmaq, bacarmamaq. Olsun aləmlərə hök-mün nafiz; Qalsın əmrində təbiət aciz. A.Sehhet. Murovlar, pristavlar, naçal-niklər, hətta qubernatorun özü onun [Əbdül-kerimin] əlində aciz qalıb, öhdəsindən gələ bilmirdilər. Ə.Haqverdiyev. [Yusif:] Bu zor-balıqda ayı mənim qamçımın qorxusundan hər cür oyun çıxarır, amma bu balacalıqda qızın əlində aciz qalmışam. S.S.Axundov. çox zaman qəşəng söz deməyi bacaran adamlar çətin hallarda qəhrəmanlıq göstər-məkdən aciz olurlar. M.Hüseyn.
Cesaretsiz, qetiyyetsiz, qorxaq. Aciz adam. // İs. menasında. [Heyder bey:] Əl-bəttə, acizləri həmişə tuturlar. Malını alıb tənbih edirlər. M.F.Axundzade. // Yazıq, fağır, mezlum, elsiz-ayaqsız. [Fexreddin:] Ilan insanları ehtiyatsızlığa sövq etmək üçün özünü aciz göstərir. M.S.Ordubadi.

AClZANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. aciz ve fars.
..ane]
Acizcesine, aciz bir halda.
Nezaket bildiren köhnelmiş ifade
heqirane. Acizanə boyun əyərək. Acizanə xahiş etmək.
[Güleserin]
.baxışlarında aci-
zanə yalvarışla bahəm dərin bir məzəmmət, dil anlamaz, mərhəmətsiz bir adama qarşı coşan kin qarışıq giley-güzar var idi. İ.Şıxlı.

AClZLƏŞDlRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Acizleşdirmek"den f.is.

AClZLƏŞDlRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Acizleşmesine sebeb olmaq, aciz etmek.

AClZLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Acizleşmek"denf.is.

AClZLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Getdikce aciz olmaq, bacarığını, iqtidarını itirmek, daha elinden iş gelmemek. Xəstələnəndən sonra lap acizləşmişdir.

ACIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bacarıqsızlıq, iqtidarsızlıq, zeiflik, cesaretsizlik, qetiyyetsizlik. Işdə acizlik. Onun bütün müvəffəqiyyətsizliyi aciz-liyindən doğur.
[Nizami:] Umidsiz olmaq acizlikdir, insan yer üzünə səadət üçün gəlir. M.Hüseyn. □ Acizlik göstərmək (etmək)
qorxmaq, cesaret etmemek. [Cahandar ağa] arvadının qarşısında acizlik edəcəyini duyduğundan, yönünü çevirdi və getmək istədi. İ.Şıxlı.

ACQARINA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf bax ac-acına. Acqarına papiros çəkmək zərərdir.
Acqarına bir nə-fər nəğmə oxurmu məgər? A.Sehhet.

ACLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yemeye ehtiyac hissi. Səhər-dən aclıq hiss edirəm. // Uzun müddet doyunca yememe. Aclıqdan tələf olmaq.
[Şahbaz bey:] Adam aclığından, susuzlu-ğundan oğurluğa, quldurluğa qurşanar. M.F.Axundzade. Uşaqlar da aclıqdan çıxıb, evdə çörək pulu olduğuna şadlanırlardı. S.M.Qenizade. □ Aclıq çəkmək
uzun müddet doyunca yememek, qarnı tox olma-maq. [Derviş] o qədər arıq və cansız idi ki, qabırğalarını bir-bir saymaq olardı və əlbəttə ki, çox aclıq çəkmiş bir adam bu hala düşə bilərdi. Ə.Memmedxanlı.
Mehsulsuzluq ve ya başqa bir ictimai felaket neticesinde emele gelen qıtlıq, qehetlik, erzaq yoxluğu. Aclıq ili.
Başqa yerdən də taxıl gəlmədiyi üçün aclıq ölkəni ağzına almışdı. çemenzeminli. □ Aclıq düşmək
mehsulsuzluq ve ya başqa bir ictimai felaket neticesinde mehsul qıtlığı.
məc. ümumiyyetle, qıtlıq, her hansı istehlak şeylerinin azlığı, çatışmaması, tapıl-maması. Əmtəə aclığı.
məh. Teze taxıldan birinci defe üyü-dülen un, döyülen xırman.
0 Aclıq elan etmək
özüne ve ya baş-qalarına edilen haqsızlığa etiraz elameti ola-raq şexs(ler)in yemekden imtina etmesi. Sərhəng sual etdi:
Onun aclıq elan etdiyi neçə gün olar? M.İbrahimov.