Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
İBTİDADAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Başlanğrcdan, evvelin-den, başdan. [Xace] qəziyyəni ibtidadan in-tihayədək Yusif şaha nəql etdi. M.F.Axund-zade. Ibtidadan eləsəm şərh bu əhvalı əgər: Uzanıb rişeyi-söz, nəzm düşər tulani. S.Ə.Şirvani.

İBTİDAİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Başlanğrca aid, en evvel olan; ilk. Küçələrdə və meydançalarda gör-düyünüz yaralılara ibtidai yardım [ediniz].
M.S.Ordubadi.
Hele mükemmelleşmemiş, inkişaf et-memiş. Ibtidai həyat.
Həsən bəy inkişaf etməmiş, ibtidai və dağınıq təsərrüfatın ar-tıb yüksəlməsinə çalışırdı. M.İbrahimov.
Başlanğrc, ilk, derece etibarile aşağr. Ib-tidai siniflər. Ibtidai təhsil.
[Qrz]
. ibtidai sa-vad kursunu bitirmiş, ali savad kursuna girmək fikrindədir. S.Hüseyn. Aslan kənddə ibtidai məktəbdə oxuduğu zamanlar gecə-gündüz bu xəyallarla yaşayırdı. M.Rzaquluzade.
Beşeriyyet tarixinin en qedim (ilk)
dövrlerine aid olan. Ibtidai insanlar. Ibtidai
mədəniyyət qalıqları.
Hazrrkr dövr üçün köhnelmiş, geri qal-
mrş, en adi, primitiv. Ibtidai adətlər. Ibtidai
geyimlər.
0 İbtidai icma quruluşu
bax icma.

İBTİDAİLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Birhüceyreli hey-vanlar qrupu.

İBTİDAİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İbtidai halda olma, ilk
merhelede olma. // İlkinlik.

İBTİDASIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İbtidasr, başlanğrcr olma-yan.

İBTİLA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir şeye xestelik derece-sinde mübtela olma; mübtelalrq, düşkünlük. Demək, Ələkbər yoldaş yenə də Hacı xanla qumar oynamış imiş. Onlar ikisi də ibtiladan yaxalarını qurtara bilmirlərdi. M.S.Ordu-badi. Mirzağa buna ibtila dərəcəsində adət etmişdi. S.Hüseyn.

İCAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]: icab etmək kit.
lazrm olmaq, lazrm gelmek: vacib, labüd, zeruri olmaq. Həqiqi inqilab nə qədər ki, dedikcə, böyük bir əmrdir, bu böyük əmri yerinə yetirmək üçün də
. amal və əfkarı uca olan adamların meydana çıxması icab edər. U.Hacrbeyov. Bunun üzərində danışmaq icab edirdi, hal-buki gecə keçdiyindən [müellimin] yuxusu gəlirdi. S.Hüseyn.

İCAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Vücuda getirme (getiril-me), yoxdan var etme (edilme), yaratma (yaradrlma), düzeltme (düzeldilme); ixtira (etme), keşf (etme). Radionun icadı. Tele-fonun icadı. Hürufatın icadı. Yeni icad (yeni çrxmrş şey, yeni ixtira). // Uydurma. O necə xəstəlikdir,
dedim,
kimin icadıdır? Mir Celal. □ İcad etmək (eləmək)
vücuda getirmek, yoxdan var etmek, yaratmaq. Par-laq günəşin həsrəti ruyinlə gözümdən; Qan-yaş axıdıb Dəclələr icad edərəm mən. Hey-ran xanrm. // İxtira etmek. Mən sizin üçün lap təzə bir xörək icad eləmişəm. "Mol. Nesr.". O hansı elmdir ki, icad etdi telefonu? M.Mö-cüz. Yəqin bu ekskavatoru icad edənlər onun ağırlığını, həcminin iriliyini nəzərə alaraq, onunla yükləmək mümkün olmadığını dü-şünmüşlər. Ə.Sadrq. // Uydurmaq, düzelt-mek. [İblis:] Bir qazi olub gah edərim fitnə-lər icad. H.Cavid. İcad olunmaq (edilmək)
vücuda getirilmek.
.Ovladıma da vəsiyyət edəcəyəm ki, müsəlman dili üçün təzə bir hü-rufat icad olunmuyunca müsəlmanca bir kəl-mə söz də yazmasınlar. C.Memmedquluza-de. // Uydurulmaq. Möcüzə adamları aldat-maq üçün icad olunmuşdur. çemenzeminli.

İCARƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Müeyyen şertler esasrn-da daşrnmaz emlakrn müveqqeti istifadeye verilmesi, ya alrnmasr; kire. Icarə haqqı. Icarə kağızı. Icarə şərtləri.
[Kerbelayr Qulam:] Hacı, özünüz bilirsiniz ki, mərhum Ağa Heydərin hamamı mənim icarəmdədir. N.Vezirov. □ İcarə etmək
bir yeri mü-veqqeti istifade üçün kire etmek. Qasım kənddən çox uzaq bir yerdə bir parça tor-paq icarə etmişdi. Ə.Sadrq. İcarəyə götür-mək
müeyyen şertlerle müveqqeti isti-fadeye götürmek. Əhvalat belədir ki, otuz il bundan qabaq bir neçə müsəlman şəhər yerini icarəyə götürüb başlayıblar əkinçilik ilə güzəran eləməyə.. C.Memmedquluzade. Məscid sərin olduğuna görə, baqqallar oranı icarəyə götürüb, içinə şey yığırdılar. çemenzeminli. İcarəyə vermək
müey-yen şertlerle başqasrna müveqqeti istifade-ye vermek. [Hesen:] Sənə yataq icarəyə ve-rən də başını daşın yekəsinə döyüb. Ə.Haq-verdiyev. [Salamov:] Oyer mənim babamın xırman yeridir, xəzinənin nə ixtiyarı var mənim yerimi icarəyə versin? C.Cabbarlr. Bəy o il torpağını icarəyə verməkdən boyun qaçırdı. M.Hüseyn.

İCARƏÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax icarədar.

İCARƏDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. icare ve fars.
..dar] Birinin mülkünü ve s.-ni icareye götüren adam. Kişi də hacının yuxarı baş karvansa-rasının icarədarıdır. P.Makulu.

İCARƏDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İcareye götürme, kire etme.

İCARƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İcarelemek"den f.is.

İCARƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İcareye götürmek, ki-
relemek. Torpaq icarələmək.

İCARƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İcarelenmek"den f.is.

İCARƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. İcareye (kireye)
götürülmek; kirelenmek. Torpaq icarələnib.

İCARƏNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. icare ve fars.
.. name] İcareye almaq ve ya vermek haq-qrnda yazrlr sened; icare kağrzr.

İCAZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
İzin, rüsxet, ixtiyar. Icazə almaq. Icazə istəmək. Icazə vermək.
Kargüzar qardaşına toy eləmək üçün ica-zə alıb, kəndə getmişdi. S.Rehman.
İcazename, icaze vereqesi. Icazənizi göstərin.

İCAZƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İcaze verilmiş, rüsxet veril-miş, icaze almrş, bir şeyi etmeye icazesi olan.

İCAZƏNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. icaze ve fars.
..name] Bir yere daxil olmaq ve ya bir iş üçün verilen icaze vereqesi; rüsxetname. Bütün müxbirlərin icazənamələri bir yerdə imzalanıb. Ə.Memmedxanlr.

İCAZƏSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf İzinsiz, rüsxetsiz, icaze olmadan, icaze almadan. Icazəsiz danışmaq. Icazəsiz getmək. Icazəsiz götürmək.
Əminə ərindən icazəsiz qızıl verib, iki nəfərin dəvə-sini almış(dı). Ə.Əbülhesen.

İCAZƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

klas. bax icazə
ci menada.
□ İcazət olunmaq
icaze verilmek, izin verilmek. Şah buyurdu ki,
. bu məclisi-xasdır, ona binaən mənim tərəfimdən icazət olunur ki, oturasınız. M.F.Axundzade. Divan-dərəni bəndə çəkib aldı dübarə; Bu bidət olan əmrə icazət uçitellər. M.Ə.Sabir.

İCBAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Cebr etme, mecbur etme; öz razrlrğr, arzusu olmadan bir işe sövq etme.
□ İcbar etmək
mecbur etmek.

İCBARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mecburi. ümumi icbari təhsil.
// İstemeyerek, gücle.

İCBARİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mecburilik.