Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ASİMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [iars.] Göy, sema. Könül pər-vaz etdi qalxdı havaya; Yer üzündən asimana yetişdim. M.P.Vaqif. Qatar-qatar olub qalxıb havaya; Nə çıxıbsız asimanə, durnalar! M.V.Vidadi. İnsan övladının asiman qədər; Ulduzu sayrışan bir lisanı var. S.Vurğun. □ Asimana bülənd olmaq
göye qalx-maq, ucalmaq. Mübarəkbad sədası xalqdan asimana bülənd oldu və bargahın imarətlə-rindən əksi-təkrar tapdı. M.F.Axundzade. Səhranın günbatan tərəiindən gördüm bir şölə asimana bülənd olub, işığı hər yeri bü-rüyübdür. Ə.Haqverdiyev. Bir azdan kəndin kənarında çalğı səsləri asimana bülənd olur. S.Rüstem.

ASİMANXƏRAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. [fiars.] çox uca, çox hündür. Təzəpir məscidinin asimanxəraş minarələri başındakı aypara [ve] çarlıq dövrünün sönmüş dəhşətlərini nişan verən kilsələr görünürdü. M.S.Ordubadi.

ASİMANİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. [fiars.]
Açıq-mavi, göy renginde.
Göye mensub ve aid olan.
məc. şair. Temiz, lekesiz, pak, müqed-
des menasında. [Qetibe:] çünki şair mənim
qeyd etdiyim asimani və nümunəvi kişilər-
dəndir. M.S.Ordubadi.

ASİYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Asiya ehli, Asiya qitesinde yaşayan adam. Avropanı viran qoyan da asiyalılar olmuş, Avropanı mədəniləşdirən də...
[Xelife Memun] Orta Asiyalı məşhur şahmatçı Rəb-rəbi sarayına gətirdərək, tez-tez hüzurunda şahmat yarışları keçirərdi. Ə.Memmedxanlı. Amerikaya beyin axır,
. işıq axır; Bu işığa
. asiyalı gendən baxır. B.Vahabzade.

ASKARİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] zool. İnsan ve ev hey-vanlarının bağırsaqlarında parazitlik eden girde qurd. İnsanın bəzi qurdları, məsələn, bizquyruqlar, askaridlər çox vaxt bağırsaq-lardan özbaşına və ya iirazat ilə çıxır.

ASKETİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. askeo
cehd edirem] Əxlaqi ve yaxud dini ideala çatmaq meq-sedi ile Yer üzerindeki nemetlerden son derece imtina edilmesi ile seciyyelenen davranış prinsipi ve heyat terzi.

ASQI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Paltar ve ya başqa şeyler asmağa mexsus alet. Bu paltarlı skeletin iti çiyin sümükləri asqı kimi ağ abanı saxlayır. Mir Celal. Başqa vaxt olsaydı, çoxdan ev ada-mından biri cumub, onun [Hemzenin] pal-tosunu, papağını alaraq asqıdan asmışdı. Ə.Əbülhesen.

ASQIRDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Asqırdan, asqırıq doğu-ran. Asqırdıcı maddələr. Asqırdıcı qaz.

ASQIRIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Burun sinirlerinin birden-bire qıcıqlanması neticesinde qeyri-iradi olaraq öskürmeye benzer ses çıxarmaqla, burun ve ağızdan selik püskürme.

ASQIRIQOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Asqırtmaq xasse-sine malik olan bir bitki. Asqırıqotu çoxillik bitki olub, hündürlüyü 1,5 m-ə çatan düz və yoğun gövdəyə malikdir. R.Əliyev

ASQIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Asqırmaq"dan fi.is. Tənəfifiüs yollarına düşmüş toz asqırma və öskürməyə səbəb olur.
Oskürmələr, asqırmalar, boğaz arıtmalar bir-birinə qarışdı. M.S.Ordubadi.

ASQIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Burun sinirlerinin birden-bire qıcıqlanması neticesinde qeyri-iradi olaraq öskürmeye benzer ses çıxarmaqla burun ve ağızdan selik püskürmek; sebir getirmek. Zökəm olanda adam çox asqırır. Qripli adam asqırarkən ağzını dəsmalla tutmalıdır.
Xəstəxanaya çatanacan o nə öskürdü, nə də asqırdı. Mir Celal.

ASQIRTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x asqırıq.

ASQIRTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Asqırtmaq"danfi.is.

ASQIRTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Asqırmasına sebeb olmaq. Burunotu adamı bərk asqırdır.

ASLAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Şir, arslan. Aslanın pələng və bəbirlə mələzləri də var.
məc. Qoçaq, igid, qehreman menasında. Aslan yatışından da bəllidir.
Bu dağlar qoynunda aslan yatmışdır; Burda Koroğ-lular at oynatmışdır. S.Vurğun.

ASMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Asmaq"dan i.is.
sii. Bir yerden asılan, sallanan. Asma tərəzinin, əl tərəzisinin yanında və zəncir-lərində hədsiz milçək qarasını görüb, Kəblə
Novruzqulu özündən çıxırdı. H.Sarabski. Uzun çayxanada asma lampa yanırdı. S.Rehimov. Asma otuzluq lampa iş otağına o qədər işıq salıb ki, elə bil gündüzdür. Ə.Veliyev. □ Asma körpü
sahil dayaq-larına bend edilmiş zencirler, yaxud polad burazlar vasitesile sallanan körpü. Asma körpüləri düşmən yıxanda; Dalğalı çayları keçin ayaqla. S.Vurğun. Ayaq səsləri asma körpüləri titrədir. R.Rza.
sii. Saxlamaq üçün derilib asılan; asma-lıq (meyve). Asma üzüm.
is. Paltar ve s. asmaq üçün qarmaq ve s.; paltarasan. [Meded] boz şinelini və gün bo-zartmış papağını çıxarıb koridordakı asma-dan asdı. S.Rehimov.

ASMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Bir şeyi yuxarıdan bir yere ilişdirib sallamaq, asılı hala salmaq. Lam-panı asmaq. Divardan şəkil asmaq.
Gülnaz qaçıb, saxsı çırağı yandırdı və tövlənin iç tərəiindən qapının yanından asdı. M.İbrahi-mov. Gəldiyev sözünü bitirəndə cavab göz-ləməyib, telefionun dəstəyini asdı. Mir Celal.
Dar ağacından asmaqla edam etmek, boğazdan asmaq, dara çekmek.

ASMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Xörek ve s.-ni ocaq (od) üstüne qoymaq. [Telli:] Ay Pərzad xala! Yeri onları [uşaqları] da yığ gətir, bir yerdə yeyək, bozbaş asmışam. çemenzeminli. Ocağı qalayıb süd qazanlarını qoca kişi ilə ocağa asdıq. A.Divanbeyoğlu. [Salman] bir-biri ilə yanaşı iki qara daş qoyub, qazançanı onların üstündən asmışdı. M.Hüseyn.

ASMALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Bandaq vurulmağa, asılıb saxlanmağa yarar. Asmalıq üzüm. Asmalıq armud.
is. məh. Qaşıqları düzmek üçün ipden ve s.-den toxunmuş tor, sebet.

ASORİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x aysor.

ASPEKT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] Əşya, hadise ve anlayışlara münasibet, nöqteyi-nezer. Fəlsəii aspekt.

ASPİRÄNT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Elmi-tedqiqat fealiy-yeti üçün hazırlaşan şexs.

ASPİRANTLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Aspirantın işi, vezi-fesi. Aspirantlıq dövrü.

ASPİRANTÜRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.]
Ali mekteblerde ve ya elmi-tedqiqat idarelerinde professor-müellim ve elmi kadr hazırlama sistemi;
aspirantın keçdiyi elmi hazırlıq. [Şeyda:]
.Bitkiçilik institutunda bağçılıq aspirantu-rasını başa vurmuşam. Ə.Memmedxanlı.
Ali mekteb ve ya elmi idarenin aspi-rant hazırlayan şöbesi.