Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İDEALLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. İdealize
edilmek (b a x idealizə).

İDEALLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İdeallaşdrrmaq"dan f.is.

İDEALLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İdealize etmek (bax idealizə).

İDENTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [lat.] Eyni, birmenalr.

İDEOQRAFİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dilç. İdeoqrafiyaya esaslanan, ideoqrafiyaya aid olan. Ideoqra-fik yazı.

İDEOQRÄFİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] dilç. İdeoqramlar vasitesile yazr.

İDEOQRÄM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] dilç. Bu ve ya diger dilde sesleri deyil, bütöv mefhumu ifade eden şerti yazr işaresi.

İDEOLÖGİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] İctimai şüımm müxtelif formalarrnda
felsefede, siyaset-de, hüquqda, exlaqda, incesenetde, dinde ifade olunan ideyalar, tesevvürler, mef-humlar sistemi; mefkure. Milli ideologiya. Azərbaycançılıq ideologiyası. Ideologiya sahəsində qazanılmış uğurlar.

İDEOLOJİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İdeologiyaya aid olan, ideologiya ile bağlr olan; mefkurevi. Ideo-loji məsələ. Ideoloji mübarizə. Ideoloji iş. Ideoloji cəhətdən düzgün.
çox tez bir za-manda "Molla Nəsrəddin" ideoloji, ədəbi sahədə
. demokratizmin həqiqi mərkəzi oldu. M.İbrahimov.

İDEÖLOQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Her hansr bir ictimai sinfin, qrupun, cereyanrn ideologiyasrnr ifade ve müdafie eden adam. Proletariatın ideoloq-ları. Qərb ideoloqları.

İDEYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
İnsan şüımmda varlrğr (heqiqi ve ya yanlrş şekilde) eks etdiren ve onun bizi ehate eden mühite münasibetini ifade eden anlayrş, tesevvür.
Dünyagörüşünün esas ve en mühüm prinsipi; mefkure, meslek, eqide. Ideya mübarizəsi. Ideya silahı. Qabaqcıl ideyalar.
Yeni Azərbaycan ədəbiyyatında demokra-tik ideyalar realizm üslubu ilə doğur. M.İbrahimov.
Fikir, qaye, meqsed. Sülhü qorumaq və möhkəmləndirmək ideyası. Ideyanı həyata keçirmək.
[Aslan:] Demək, sən çox kiçik qəlbli adammışsan. Ideyan da yeməkmiş. S.Veliyev. // Bir şeyin esas ve başlrca meq-sedi. Romanın əsas ideyası. Pyesin ideya məzmunu.

İDEYACIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

isteh. "İdeya"dan kiç. Vecsiz, menasrz, boş ideya, fikir.

İDEYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qabaqcrl ideyasr olan, bu ideyalar uğrunda mübarize eden, bunlarr teb-liğ eden, yayan. Yüksək ideyalı əsərlər.
Is-tər "Əhvalatlar", istərsə "Poçtqutusu"də-rin ideyalı, yüksək sənət əsərləridir. M.İbra-himov. // Qabaqcrl ideyalar uğrunda müba-rize eden, öz heyat ve fealiyyetinde onlara esaslanan. Ideyalı adam. Təbliğatçı yüksək ideyalı və çox hazırlıqlı olmalıdır.

İDEYALILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yüksek, qabaqcrl ideya-da olma. Milli ədəbiyyatın yüksək ideyalılı-ğı. Incəsənət əsərlərində yüksək ideyalılıq uğrunda mübarizə.

İDEYASIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İdeyasr olmayan, ideyadan mehrum; prinsipsiz. Ideyasız əsər. // Mes-leksiz, mefkuresiz, qayesiz.

İDEYASIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mefkuresizlik, qaye-sizlik, mesleksizlik.

İDXAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Daxil etme, daxil edilme.
Bir ölkeye başqa ölkelerden mal geti-rilmesi (ixrac müqabili). Xaricdən mal id-xalı. Dərman maddələrinin idxalı. // ölkeye getirilen mallarrn ümumi miqdarr, yaxud ümumi deyeri. Idxal ixracdan azdır.

İDXALAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "idxal" söz. cemi] Bir ölkeye başqa ölkelerden getirilen mal, mehsulat ve s. (ixracat müqabili).

İDXALATÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. xüs. Xaricden mal geti-ren. Idxalatçı dövlət.

İDİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Qoşulduğu sözü keçmiş zamana bağ-layaraq ona hekaye menasr veren bağlama. Onun bir məqsədi var idi. Mən dözməli idim. Bura sahil idi. Bərk çovğun idi.
Qızın paltarı qiymətli parçadan olmasa da, təmiz idi, səliqəli idi. M.S.Ordubadi. [Kerim baba:] Qışlaqda idik, payızın aydınlıq gecəsi idi. A.Şaiq. [Muradrn] saçlarını ağardan yarım əsrlik bir həyat idi. S.Hüseyn.

İDİLLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
əd. İdilliya mahiyyetinde olan, idilliya terzinde olan. Idillik janr.
kin. İdilliyada olduğu kimi; dinc, sakit, qayğrsrz.
.Həyatı hər növ ziddiyyətdən uzaq və idillik halda təsvir etməyə çalışan yazıçı həqiqi, bədii istedaddan məhrumdur. (Qe-zetlerden).

İDİLLİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
əd. Kend ehalisinin tebiet ağuşunda asude ve sakit heyatrnr tes-vir eden kiçik poetik eser. Feokritin zəngin ədəbi irsindən ancaq bir şeir külliyyatı qal-mışdır ki, o da otuz idilliyadan və iyirmi üç epiqramdan ibarətdir. Ə.Sultanlr.
kin. Dinc, sakit, qayğrsrz heyat.

İDİÖM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] dilç. Yalnrz müeyyen bir dile xas olan ve menasr terkib hisselerini teş-kil eden sözlerin ayrr-ayrrlrqda götürülen me-nasr ile düz gelmeyen, parçalanmayan söz birleşmesi; ifade, ibare, tebir; mes.: baş srndrr-maq, gözü doymamaq, gözünün odunu almaq.

İDİOMATİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İdiom xarakterinde olan, idiomatikaya aid olan. Idiomatik ifadə.

İDİOMÄTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dilç.
İdiomlar haqqrnda elm.
Bir dilde olan idiomlarrn mecmusu. Azərbaycan dilinin idiomatikası.