Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İFŞAEDİCİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İfşa etme, ifşa mahiy-yetinde olma.

İFTADƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. [fars.] klas. Düşkün, müb-tela. Bu fəxr yetər kim mənə, iftadeyi-eşqəm; Sal başıma bir sayə hümayi-kərəmindən.
Ə.Vahid.

İFTADƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düşkünlük, mübtelalrq.
Iftadəliyim gör, etmə ehmal; Rəhm et, bir əyaq ilə əlim al! Füzuli.

İFTAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] din. Oruc açma, oruc açdrqda yeyilen yemek. Xavərimsə bu gün oruc tutmuş olduğundan, axşam üçün iftar tədarükü görürdü. T.Ş.Simurq. □ İftar aç-maq (yemək)
oruc açmaq. Axund iftarı yeyib, təsbehi alır əlinə, başlayır hesablama-ğa. Ə.Haqverdiyev. Tacir qızı isə:
Axund oruc idi, bir saat bundan əvvəl iftarını açıb-dır.
dedi. M.S.Ordubadi. // Oruc açma vaxtr, gün batanda. Molla cavabrnda deyir:
Niyə ayıb olur ki, iftar vaxtıdır da.. "M.N.letif." Iftara bir az qalanda mömin müsəlmanlar təsbeh çevirə-çevirə, dodaq-ları duanı vird eləyəndə, ürəkləri də plov çağırır. C.Memmedquluzade. Bu top oruc-luqdan orucluğa, bir dəfə obaşdan, bir dəfə iftarda atılardı. P.Makulu.

İFTARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. din. İftar (oruc açma) üçün hazrrlanan yemek(ler).

İFTİXAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Fexr, fexr etme. Bu gündən belə Iran əhli öz millətləri ilə iftixa-ra haqlıdır. ü.Hacrbeyov. "Molla Nəsrəd¬din" bizim inkişaf tariximizdə, xalqımızın ictimai həyatında çox mühüm və iftixara la-yiq bir hadisədir. M.İbrahimov. // Qürur hissi. [Barxudar] qayıdan gün öz adını ümu-mi iclasın qətnaməsində oxuyanda sevin-cindən, heyrətindən, ya iftixarındanmı, nə-dənsə rəngi qızardı. Mir Celal. Bayram kişi aydın seçilən iftixar hissi ilə bu meyvələri göstərib dedi.. M.Rzaquluzade. //Fexr edil-meli, fexr edilmeye layiq şexs. Füzuli Azərbaycan xalqının iftixarıdır.
Mirzə Va-leh bu evin mötəbər siması, məclislərin ifti-xarı olmuşdu. S.Rehimov. □ İftixar etmək
- fexr etmek. [Abas:] Mən də, ac, yoxsul bir həyatdan belə bir dərəcəyə yüksəldiyimə if-tixar edirəm. M.İbrahimov. // Tekebbür, qürur, qürrelenme. Politikadır hər işləri, alışları-verişləri; Olarda bir əməl fəqət quru, boş iftixarı gör! M.Ə.Sabir.
İftixarla şeklinde zərf
qürurla, fexr-le, iftixar hissi ile. Keçir bizim qəhrəman-lar; Alay-alay, iftixarla. S.Vurğun. Yusif mütəxəssis üzümçüyə məxsus iftixarla dedi:
- Odur, o dərə araları üzüm üçün qızıldır. B.Bayramov.

İFTİXARLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İftixarlanmaq"dan f.is.

İFTİXARLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İftixar etmek, fexr
etmek, qürrelenmek, öyünmek.

İFTİRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Böhtan, şer. Xülasə, qa-lan yüz on beş kağız da bu məzmunda növ-növ iftira və yalan. C.Memmedquluzade. Iki tərəf bir-birinə olmazın böhtan və iftira-sını, olmazın həyasız hərəkətlərini isnad ve-rirdilər. çemenzeminli. Səttarzadə başını tovladı:
Siz məni doğma qızım ilə ləc sal-maq istəyənlərin iftirasına uymayın! Mir Celal. □ İftira etmək
böhtan atmaq, şer atmaq.

İFTİRAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İftira eden, böhtan atan, böhtançr.

İFTİRAÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başqalarrna şer atma, böhtan deme, böhtançrlrq. Iftiraçını ifşa etmək.

İGİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir işde, döyüşde qoçaqlrq, ce-saret, qehremanlrq, merdlik gösteren; ce-sur, qoçaq. Igid oğlan. Igid qız.
Rövşən Rüstəm kimi igid, yeniyetmə, cavan bir oğ-lan idi. "Koroğlu". [Fitne:]
.Mənzər igid pəhləvandır; Həm də gözəl bir insandır. A.Şaiq. Dayanmışdır keşikdə; Igid, qəhrə-man Bakı; Əziz, mehriban Bakı. R.Rza. // İs. menasrnda. Gülü biçənə qurban; Suyun içə-nə qurban; Dünyada igid çoxdur; Candan keçənə qurban. (Bayatr). Qaralar geymə gəl, sevimli canan; Igidə meydanda ölmək şə-rəfdir. M.Rahim.

İGİDCƏ(SİNƏ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Qehremancasrna,
merdane, qorxmadan, igid kimi. Igidcəsinə çarpışmaq. Igidcə vuruşmaq.
Ah, adəmmi olmayan hünəri; Qorxmayın həp, igidcə qalxışınız. A.Şaiq.

İGİDLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İgidlenmek"den f.is.

İGİDLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. özünü igid kimi, qorx-maz kimi göstermek.

İGİDLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İgidleşmek"den f.is.

İGİDLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İgid olmaq, cesaretli
olmaq, daha da ürekli olmaq; igidlenmek.

İGİDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qoçaqlrq, qehremanlrq, reşadet. Duman dağa pərdədir; Göydə de-yil, yerdədir; Ağalıq dövlət olsa; Igidlik hü-nərdədir. (Bayatr). [İsgenderin] igidlikdə, at çapmaqda, düşmən bağrı yarmaqda tayı-bərabəri yox idi. Ə.Haqverdiyev. Müəllim-lər qəhrəman əsgərlərin cəbhədəki igidliyi haqqında şagirdlərə maraqlı söhbətlər edib onları ruhlandırdılar. Ə.Veliyev. □ İgidlik göstərmək (etmək eləmək)
reşadet gös-termek, qehremanlrq etmek, qoçaqlrq ele-mek. Otuzunda kəklik kimi səkərsən; Igidlik eləyib qanlar tökərsən. "Koroğlu". [Şiras-lan:] Əgər atası Vətən yolunda igidlik etmə-səydi, haradan onun adı qalar, ona belə qızıl ulduzla bərabər böyük bir orden və ayrıca fərman verilərdi. S.Rehimov.

İGİDÖLMÜŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. dan. Qarğrş, nifrin kimi işlenen sözdür.

İĞFAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]: iğfal etmək
qeflete sal-maq, qefletde buraxmaq; aldatmaq, fikrini yayrndrrmaq, yuxulatmaq. [Şah:] Zira dili çox itidir, yenə də sizi iğfal edər. C.Cabbar-lr. [Genc:] Zeynal [Mehribanr] aldadıb iğfal etmək məqsədi ilə yalan danışmağa təşəb-büs etməsin. S.Hüseyn.

İĞTİŞAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qarğaşalrq, qarrşrqlrq, herc-merclik. Istanbulda 31 martda vaqe olan iğtişaşın nəticəsidir ki, bütün Türkiyə-
nin hər bir nöqtəsində bahalıq üz verdi. C.Memmedquluzade. Hətta iğtişaş zamanı böyük-böyük qəzalara düçar olanda bir dəfə də [Hacr Qasrmrn] qızı üzünü açmağa razı olmamışdı. E.Sultanov. Həryerdə iğti-şaş, hər yerdə üsyan; Alovlu nəğmələr uca-lır göyə. S.Rüstem. □ İğtişaş qalxmaq (düşmək)
herc-merclik düşmek, qarrşrq-lrq düşmek, şuluqluq düşmek. Deyirlər ki, Teymurləngin hakimiyyəti illərində bir şə-hərdə böyük bir iğtişaş qalxır. "M.N.letif." [Necmi:] Bu vaxta kimi əlbir-dilbir, asayiş-lə yaşayan
. bu dinc camaatın arasına nə üçün iğtişaş düşsün? Ə.Əbülhesen.

İĞTİŞAŞÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İğtişaş, herc-merc töre-den, asayişi, emin-amanlrğr pozan, şuluq-luq salan; araqarrşdrran, fitnekar, fesadçr.

İĞTİŞAŞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qarrşrq, nizamsrz, herc-merc. Iğtişaşlı yer. Iğtişaşlı şəhər.

İHANƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Haqsrz tehqir, haqsrzlrq. çox yetər əğyardən cövrü ihanət könlümə. M.P.Vaqif. Aşmışdı hələ həddini kəndlərdə rəzalət; Hər yanda təcavüzdü, ihanətdi, həqarət! Ə.Nezmi.

İHATƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əhatə. Qalıbdır firqeyi-is-lam dalda cümlə millətdən; Ihatə eyləyiblər başqalar elm ilə dünyanı. S.Ə.Şirvani. Qanlı şəhər görünməyir, etmiş ihatə çən, duman. Ə.Nezmi.