Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İXTİSARLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisarlamaq"dan f.is.

İXTİSARLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İxtisar etmek, azalt-maq, qrsaltmaq.

İXTİSARLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisarlanmaq"dan f.is.

İXTİSARLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. İxtisar edil-
mek, azaldrlmaq, qrsaldrlmaq.

İXTİSAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Elmin, texnikanrn, se-netin, yaxud incesenetin ayrrca sahesi. O, mühəndis ixtisasını seçmişdir.
[Ferman] yenicə imtahan verərək, maşinist ixtisasını qazandığından sevinirdi.. Ə.Sadrq. // Xüsusi hazrrlrq neticesinde elde edilmiş bilik, se-net, peşe. Ixtisasını artırmaq. Qazmaçı ixti-sası. Ixtisası üzrə işləmək.
[Ənisenin] əmək bursasında bir ixtisası olmadığı üçün qeyd etməyirdilər. S.Hüseyn. Kamal orta məktəbi əla qiymətlə bitirmişdi,
. gələcək ixtisas barəsində düşünürdü. M.Rzaquluza-de. [Sehrbaz] ixtisasının bütün sirlərini bö-yük həvəslə öz zirək köməkçisinə öyrədirdi. S.Veliyev.

İXTİSASLANDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslandrrrl-
maq"dan f.is.

İXTİSASLANDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax ixtisas-laşdırılmaq.

İXTİSASLANDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslandrrmaq"-
dan f.is.

İXTİSASLANDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax ixtisaslaş-dırmaq.

İXTİSASLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslanmaq"dan f.is.

İXTİSASLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İxtisas elde etmek, senet öyrenmek.

İXTİSASLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslaşdrrrl-
maq"dan
ci menada. f.is. Istehsalatın ix-tisaslaşdırılması.

İXTİSASLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
Yalnrz
bir xüsusi sahede işlemek ve ya istifade olunmaq üçün uyğunlaşdrrrlmaq, hazrrlan-maq. Cərgələr arasını becərən traktorlar-dan istifadə edilməsi işi ixtisaslaşdırılmalı-dır. "Pambrqçrlrq".
İxtisas öyredilmek, mütexessis edilmek.

İXTİSASLAŞDIRILMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Yalnrz müeyyen saheye xidmet etmek üçün uy-ğunlaşdrrrlmrş, hazrrlanmrş, düzeldilmiş. Ixtisaslaşdırılmış mağaza.

İXTİSASLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslaşdrrmaq"-
dan f.is. Ixtisaslaşdırma aparmaq.

İXTİSASLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Elmin ve ya texnikanrn her hansr bir sahesine aid ixtisas vermek, bilik vermek, mütexessis etmek. Aspirantları yarımkeçiricilər sahəsində ix-tisaslaşdırmaq. Tələbələri XIX əsr ədəbiy-yatı sahəsində ixtisaslaşdırmaq.
Yalnrz bir xüsusi sahede işlemek ve ya istifade olunmaq üçün uyğunlaşdrrmaq, ha-zrrlamaq.

İXTİSASLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İxtisaslaşmaq"dan f.is.

İXTİSASLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Müeyyen bir sahede ixtisas qazanmaq; mütexessisleşmek. Neft üzrə ixtisaslaşmaq. Uzvi kimya sahəsində ixtisaslaşmaq. Lüğətçilik sahəsində ixtisas-laşmaq.

İXTİSASLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Müeyyen sahede ixtisasr olan; tecrübeli. Ixtisaslı işçilər. Ixtisaslı kadrlar.
[Heyat:] Kolxoz.. başında ixtisas-lı adamlar durmalıdır. M.İbrahimov. // Xü-susi bilik, hazrrlrq teleb eden. Ixtisaslı əmək.

İXTİSASSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Heç bir ixtisasr olmayan, heç bir xüsusi hazrrlrq keçmemiş. Ixtisassız işçi.

İXTİSASSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heç bir ixtisasr, xü-
susi hazrrlrğr olmama.

İXTİYAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
öz arzusu ve irade-si; öz irade ve arzusu ile hereket etme. Ix-tiyar özündədir. Oz ixtiyarı ilə. Ixtiyarına buraxmaq. // Bir şeye hüququ çatma, bir şeyi etmeye, serencam vermeye haqqr, se-lahiyyeti olma; haqq, hüquq, selahiyyet. Bunun ixtiyarı kimdədir? Bunu etməyə ixti-yarı yoxdur.
Ixtiyar sənindir, vəfalı dilbər; Mən sənin xətrinə dəyən deyiləm. "Qurba-ni". Xalqın malının, canının, külfətinin ixti-yarı özündə deyildi. Ə.Haqverdiyev.
.Ancaq kapitan onları başa saldı ki, özü arzu etsə də, buna ixtiyarı yoxdur. M.Rzaquluzade. // Serencam. Odur ki, haman yer [Celilin] ixtiyarında idi. İ.Musabeyov. [Yaşlr kişi:] Qapının açarı tamamilə mənim ixtiyarımda idi. S.Hüseyn. □ İxtiyar almaq
icaze almaq, rüsxet almaq. // Hüquq elde etmek.
Norveç qəzetləri yazırlar ki, vəkil seçmək üçün arvadlar ixtiyar aldılar. C.Memmed-quluzade. İxtiyar etmək köhn.
seçmek, üstün tutmaq, tercih etmek. Nola Təbrizi gər Qövsi behiştə ixtiyar etsə; Kim onun xaki-payi sürmeyi-çeşmi-Isfahandır. Qövsi. [Şah Abbas:] Ona binaən labüdəm ki, təlağınızı verib cümlənizi azad edim ki, hər kəsə meyliniz olsa, onu ixtiyar edəsiniz. M.F.Axundzade. Münəvvər isə məcburən
. bozarmış anasının qabağına düşüb getməyi ixtiyar etmişdi. M.S.Ordubadi. İxtiyar işlət-mək
serencam vermek, gösteriş vermek, böyüklük etmek, icaze vermek. [Qoca:] Biz sənə ixtiyar işlədə bilmərik. A.Divan-beyoğlu. İxtiyar sahibi köhn.
1) bir şey haqqrnda hökm etmeye, serencam vermeye hüququ, selahiyyeti olan adam. O zaman bir ixtiyarsahibi "asaram"desəydi, bilki, asar, "kəsərəm" desəydi, kəsər, sürgün deyə hökm çıxarsaydı, sürgün edərdi. S.Rehimov; 2) öz iradesi ile hereket eden, ixtiyarr özünde olan. İxtiyar verilmək
icaze verilmek, rüsxet verilmek. Rusiyanı dalğa-landıran
ci il inqilabından sonra
. senzor tərəfindən ixtiyar verilməyən kitablar da mətbuat aləminə buraxıldı. T.Ş.Simurq. İxtiyar vermək
icaze vermek, rüsxet vermek.
.Kağızpaylayana ixtiyar vermişik ki, müştərilərimizdən qabaqca bir şey alma-yınca onların jurnalını aparıb verməsin. "Mol. Nesr.". İxtiyarı əlində olmaq
bir şeyi etmeye hüququ çatmaq; haqqr, hüququ olmaq. [Əsger] hiss edirdi ki, ixtiyarı tamamilə öz əlindədir. S.Hüseyn. İxtiyarı getmək
öz hüququndan, haqqrndan meh-rum olmaq, heç bir şeye ixtiyarr qalmamaq. Günbəgün əksilib şövkəti, şanı; Ixtiyarı gedən bəs ağlamazmı? M.V.Vidadi. İxtiyarı ilə öz ixtiyarı ilə
öz xoşu ile, öz mesleheti ile. Aşiqəm, zahid, məni məzur tut ki, hiç kim; Ixtiyar ilə vidai-əqlü iman eyləməz. Qövsi. Nə ixtiyarın (ixtiyarım) var
ixtiyarrn (ixtiyarrm) yoxdur, ne cüretle. [Meşedi İbad:] Sənin nə ixtiyarın var ki, mənim adax-lımın adını çəkirsən? ü.Hacrbeyov
..ixtiya-rına buraxmaq (vermək)
serencamrna vermek. Konsulxananın avtomaşınını könüllü yığmaq üçün seçilmiş komisyonun ixtiyarına buraxmışdıq. M.S.Ordubadi. öz ixtiyarına qoymaq
özbaşrna buraxmaq, imkan ver-mek, mane olmamaq. Anasıyçın ağlayan körpə uşaq olardım; Qoysaydılar məni öz ixtiyarıma.. N.Refibeyli.
Qüvvet, güc, taqet. Ixtiyarı yoxdur ye-rindən qalxsın.
Nagahdan gözlərim gö-rəndə səni; Qalmadı canımda ixtiyar, gəlin! M.P.Vaqif. [Balaqardaş:] Dura bilməyirəm, ixtiyarım yoxdur.. N.Vezirov. □ İxtiyarı (əlindən) getmək (üzülmək)
taqetsiz ol-maq, gücden düşmek, elden düşmek. Deyib-danışmağa gəlmir heç varı; Uzülübdür ixtiyarı Həsənin. Aşrq Hesen. [Zabit:]
.Gö-zümün içinə elə baxdı ki, varımdan yox ol-dum, ixtiyarım əlimdən getdi.. E.Sultanov. İxtiyarı(nı) əlindən almaq
üzmek, taqet-den salmaq. Əmani bulsa şeydayı tən irməz; Alıbdır eşq əlindən ixtiyarı. Əmani.

İXTİYAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Qoca, yaşlr; pirani. Ixtiyar kişi.
Ixtiyar qadın iki kərə gəlib nahar hazır olduğunu söylədi. M.S.Orduba-di. Mehribanın atası, ixtiyar bir adam ol-masına baxmayaraq, çox da avam deyildi. S.Hüseyn. [Misxetde] qonşum
bir ixtiyar, əlil rus zabiti ilə tanış oldum. E.Sultanov. □ İxtiyar olmaq
qocalmaq. Ixtiyar olmuş könüllər oldular yeksər cavan; Əlaman bu müstəbidlərdən, ilahi, əlaman! Ə.Qemkü-sar. // İs. menasrnda. Qızlar, gəlinlər sevi-nir, uşaqlar, gənclər, ixtiyarlar sevinir, bü-tün kainat belə sevinirdi. C.Cabbarlr. Kən-din ixtiyar və ağsaqqalları yavaş-yavaş məscidə tərəf gedirdilər. S.Hüseyn. // məc. Qedim, dünyagörmüş. Ixtiyar dağların dö-şündə meşə; Qayalar yüksəkdən baxır keç-mişə. S.Vurğun.

İXTİYARAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "ixtiyar" söz. cemi] bax ixtiyar
Əlbəttə, milləti qorumaq, onun malını, mülkünü saxlamaq üçün, mü-vəqqəti də olsa, ixtiyarat lazımdır. S.Rehi-mov. Hacının özünün, var-dövlətinin ixti-yaratı
. [Münevverde] idi! Mir Celal.

İXTİYARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] İnsanrn öz irade ve arzusu ile olan, baş veren; mecburi olma-yan, iradi (qeyri-ixtiyari ziddi). Insan üçün səciyyəvi olan ixtiyari hərəkətlər şüurlu su-rətdə qarşıya qoyulmuş məqsədlə icra olu-nur. M.Meherremov.