Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
İMPROVİZÄTOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] İmprovizasiya qabiliyyeti olan adam: hazırlaşmadan şeir ve ya nitq söylemek, musiqi yaradıb çalmaq qabiliyyeti olan adam. Mahir improvizator.

İMPROVİZATORLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İmprovizasiya qabiliyyeti; hazırlaşmadan döşden şeir, nitq söylemek, musiqi yaradıb çalmaq.

İMPULS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] kit.
Her hansı bir here-keti doğuran daxili sebeb, tekan. Yaradıcı-lıq impulsu. Iradə impulsu.
fiz. Cismin kütlesi ile süretinin hasiline beraber olan hereket miqdarı.

İMRƏNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmrendirmek"den f.is.

İMRƏNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Heveslendirmek, ta-maha salmaq, tamahsılandırmaq.

İMRƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmrenmek"denf.is.

İMRƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Heveslenmek, tamaha düşmek, iştahaya gelmek, ağzı sulanmaq; arzu ve heves oyanmaq.

İMRİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Əzilmiş, döyülmüş şeyin içinde qalan iri denesi. Imrik duz.

İMRİKLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmriklemek"denf.is.

İMRİKLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. Buğda, duz ve bu kimi şeyleri tam döymemek, narın etme-mek. Duzu imrikləmək. Arpanı imrikləmək.

İMRİKLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmrikletmek"den f.is.

İMRİKLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax imriklətdirmək.
Yarma xəşili bişirmək üçün buğdanı imrik-lətmək.

İMSİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İy bilen, iyi tez duyan. Imsik adam.

İMSİLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmsilemek"den f.is.

İMSİLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. İylemek, qoxula-
maq, iy almaq. Külək də ac it kimi vurnuxur o küçədən bu küçəyə; Qapıları, divarları imsiləyir. R.Rza. Imsilədi o, havanı; Buynu-zunu sürtdü daşa. Z.Xelil.

İMSİLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İmsilenmek"den f.is.

İMSİLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İy duymuş kimi ora-
buranı iylemek. Sallayıb başını imsilənərək; Qapının ağzında gərnəşir köpək. S.Vurğun.

İMTAHAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Her hansı bir fenn üzre keçirilen yoxlama sınağı. Yaz-yay im-tahanları. Imtahana hazırlaşmaq. Imtahan komissiyası.
Imtahan məclisi qurulmuşdur; Zalda skamyalar qoyulmuşdur. A.Sehhet. Imtahan söhbəti indi hər yerdə ən şirin söh-bətdir. Mir Celal.
.Səhər saat doqquzda riyaziyyatdan yazılı imtahan başlandı. İ.Əfendiyev. □ İmtahan eləmək (etmək)
her hansı bir fenn üzre telebenin, şagirdin biliyini yoxlamaq. Tələbələri imtahan et-mək.
Dərs demək istəyirəm; Imtahan edin məni. B.Vahabzade. İmtahan vermək (tutmaq)
her hansı fenn üzre yoxlama sı-nağından keçmek. Elm öyrən, imtahan ver; öz fəzlini nişan ver. M.Ə.Sabir. "Həblül-mətin" yazır ki, Firəngistanda birisi ki istə-yir alim ola, gərək gecələr yatmayıb zəhmət çəkə, elm oxuya, bir klasdan o biri klasa keçə, axırda imtahan tuta və şəhadətnamə ala. C.Memmedquluzade. [Qehreman] im-tahan verib təzə açılan darülmüəlliminə daxil oldu. S.Rehimov.
məc. Sınaq, sınama, yoxlama, sınaqdan keçirme. Məni zındıq oxurlar cümlə aləm əhli, lakin mən; Mücərrəd cövhərəm kim, imtahana ehtiyacım yox. S.Ə.Şirvani. □ İmtahan ayağında
gergin zamanda, çetin veziyyetde, berk ayaqda, sınaqda. El-lərin qarşısında imtahan ayağında; Rəva-mıdır mən solum açılmamış çiçək kimi. S.Rüstem. İmtahan eləmək
sınamaq, yoxlamaq, sınaqdan keçirmek, tecrübe ele-mek. Eşq əhli məhəbbət etsə izhar; Əvvəl onu imtahan edər yar. Füzuli. Varımdı sinə-də dərdü qəmi-nihan, ölürəm; Fəda olum sənə, gəl, eylə imtahan, ölürəm. X.Natevan. [Qetibe:] Mən bu gözəllik vasitəsilə iqbalı-mı bir daha imtahan edəcəyəm. M.S.Ordu-badi. İmtahana çəkmək
bax imtahan eləmək. Sən demə, əmisi doğrudan da Ibra-himi imtahana çəkmək istəyirmiş ki, görsün Ibrahim nə deyəcək. (Nağıl). Qədim əyyam-da bir qıza elçi gəlsəydi, o qızı bir neçə im-tahana çəkərdilər. R.Əfendiyev. [Hacı Mu-rad:] Yaxşısı budur ki, elə bu saat imtahana çəkim. S.S.Axundov. İmtahana düşmək
- yoxlanmaq, sınanmaq, sınaqdan keçiril-mek. Eldən yana düşmüşəm; Nahaq qana düşmüşəm; Yar məni bərkə çəkib; Imtahana düşmüşəm. (Bayatı). İmtahandan çıxmaq
- sınaqdan yaxşı çıxmaq, yoxlamadan keç-mek. Qorxub çəkilmədik ölümdən, qandan; çıxdıq illər boyu çox imtahandan. S.Vurğun. Dostluq var ki, zamanın imtahanından çıxa bilmir. R.Rza. Hər şeyə qadir insan; Yer üzündə beləcə; çıxdı min imtahandan. B.Vahabzade. // məc. Heyati çetinlikler, ağır günler. Irəlidə hələ böyük imtahanlar var. S.Veliyev.

İMTAHANEDİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
İmtahan eden,
imtahan qebul eden. Imtahanedici komissiya.
məc. Sınayıcı, yoxlayıcı, sualedici. Po-lad bir dəqiqə Məşədi bəyə imtahanedici gözlərlə baxdı, sonra ətrafına boylanaraq, otaqda özlərindən başqa heç kim olmadığını görüb dedi.. M.Hüseyn.

İMTAHANQABAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İmtahan qarşısın-da olan, imtahan başlanmamış. Imtahanqa-bağı hazırlıq. Imtahanqabağı mühazirələr.

İMTAHANSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf İmtahan vermeden, imtahan olmadan. Imtahansız qəbul olun-maq. Imtahansız sinifdən-sinfə keçmək.

İMTİNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]: imtina etmək
boyun qa-çırmaq, çekinmek, istememek, redd etmek. Yeməkdən imtina etmək. Qonaqlıqdan imti-na etmək.
Rzaqulu xan səfarət ümurunda təcrübəm yox deyə, səfarətdən büsbütün im-tina edirdi. M.S.Ordubadi. Mehriban açıqdan-açığa çocuqlarından imtina edirdi. S.Hüseyn. Bir neçə gün sonra Ulduza müalicə və isti-rahət üçün arxaya getmək təklif edildikdə, o imtina etdi. Ə.Memmedxanlı. // Könüllü olaraq el çekmek. Bu xəzinədən imtina et-mək üçün azmı cəsarət lazım idi? S.Veliyev.

İMTİYAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Müstesna hüquq. // üstünlük, güzeşt. Müharibə əlillərinə ve-rilən imtiyazlar.
Məsmə, bir ittifaq üzvü-nün istifadə edə biləcəyi bütün hüquq və im-tiyazlardan istifadəyə çalışır. S.Hüseyn.
iqt. ölke daxilinde senaye müessiseleri yaratmaq, onları işletmek, meden çıxarmaq ve s. üçün dövlet terefinden ayrı-ayrı şexs-lere, şirketlere ve ya xarici firmalara veri-len hüquq. Dəmiryolu çəkmək üçün imtiyaz.

İMTİYAZLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
İmtiyazdan istifade eden, imtiyazı olan, müstesna hüququ olan (bax imtiyaz
ci menada).
.Əgər Qafqaz [Finlandiya] kimi imtiyazlı və həm müstəqil bir ölkə olsaydı, ana dilində açılmış mək-təblərdən arzu olunan [netice] və məhsulatı bilatərəddüd gözləmək olardı. ü.Hacıbeyov.
Güzeştli. Imtiyazlı şərtlər. Imtiyazlı dəmiryol bileti.
Müstesna hüquqlardan istifade eden, yuxarı siniflere mensub olan; seçilmiş. Bü-tün imtiyazlı təbəqələrin ləğvi.
Kasıbın to-yuna seçilmiş, imtiyazlı mənsəb, sərvət sa-hibləri çağırılmazdı. H.Sarabski.

İMTİYAZNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. imtiyaz ve fars. name] İmtiyaz kağızı, imtiyaz müqavilena-mesi (b a x imtiyaz
ci menada).