Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

AŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xalq xanendesi; hem oxuyan, hem çalan, hem de söz qoşan el senetkarı. Xalq aşığı. Aşıq havaları.
Aşığın sözü qurtaranda "neylim-neylim"deyər. (Mesel). El aşıqları incə Azərbaycan dilində xalqı-mızın mərdliklərini tərənnüm edən ölməz dastanlar qoşurdular. İ.Əfendiyev. Dindir, aşıq qardaş, dindir bir sazı; Onunla gül-müşdür ömrümün yazı. Z.Xelil.

AŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
anat. Diz qapaqlarından çıxan oynaq sümüyü. // Uşaqların aşıq-aşıq oyu-nunda işletdikleri hemin (adeten qoyunların diz qapağından çıxarılan) sümük. [Tükez:] Uşaq aşıq yığan kimi bu qədərpulu yığıb nə edəcəksən? M.F.Axundzade. Uşaq vaxtı küçədə aşıq oynayanda hərdənbir savaşır-dıq. C.Memmedquluzade. Bozbaşı yedikdən sonra, evin uşağı kasalara göz gəzdirərək sümükdən aşıqları çıxardıb bir yerə yığardı. H.Sarabski.
Tağalaq, qarqara, sap sarınan balaca taxta.
Tüfengin çaxmağı ile ayağı arasındakı
mesafe.
0 Araz aşığından, Kür topuğundan
heç
bir şeyden qorxusu, çekineceyi olmayan, heç bir derdi, fikri, qayğısı olmayan, kefi kök adam haqqında. [Əsger bey:] Əlbəttə, bizim Araz aşığımızdandır, Kür topuğumuz-dan. M.F.Axundzade. [Cenneteli:] Mənə də Cənnətəli ağa deyərlər.. Mənim Araz aşı-ğımdandır, Kür topuğumdan... N.Vezirov. Aşığı (maçası) alçı durmaq
bexti getir-mek, işi rast gelmek.

AŞIQ-AŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Aşıqla oynanılan uşaq oyunu. Aşıq-aşıq oynamaq.

AŞIQBOYLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox xırda boylu adam. Birdən bu aşıqboylu kişi ilişdi, çinar kimi yerə gəldi, sonra? Onda gərək ölümü qoyub, dirimi ağlayam. S.Rehimov.

AŞIQHƏNGİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

B a x aşıqsayağı.
Aşıq kimi, aşıqların etdiyi kimi. [Muzdur] aşıqhəngi, evi o baş-bu baş hərlənirdi. Ə.Əbülhesen.

AŞIQQOZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Aşıq ve qoz ile oyna-nılan uşaq oyunu.

AŞIQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. Aşiq etmek, bend etmek, meftun etmek. [Camalın anası:] Xan sağ olsun, Cənnət qızın üstə atıb, qız da bizim bu uşağı
. aşıqlayıb. S.Rehimov.

AŞIQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Aşıq seneti, el xanendeliyi, saz şairliyi. Aşıqlıq istedadı.
Bu meydana girib sərdən keçdinmi? Aşıqlıqda başqa-başqa hal olur. "Aşıq Qerib". çıxdım aşıq-lığa, düşdüm ellərə; Aşıqlardan san almağa gəlmişəm. Aşıq Veli.

AŞIQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dizin aşıq sümüyü gizlen-diyi yeri. Qoyunun aşıqlığı sınıb, axsayır.

AŞIQSAYAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus. Aşıq musiqisi sepkisinde bestelenmiş kiçik formalı musiqi pyesi. üzeyir Hacıbəyovun aşıqsayağısı.
sif. Aşıq paltarına oxşayan, aşıqlara mexsus olan.
.Əmiraslan babanı, öz aşıq-sayağı libasını geyən görüb çox şad oldular. S. Rehimov.

AŞILAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşılamaq"danf.is.

AŞILAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
tib. Bir xesteliyin qaba-ğını almaq, ya başlanmış xesteliyi sağalt-maq üçün bedene aşı maddesi yeritmek, aşı vurmaq, peyvend etmek. Uşaqları çiçəyə qarşı aşılamaq. Mal-qaranı aşılamaq.
k.t. Cır ağacı peyvend etmek, qelem etmek, calamaq. // məc. Birleşdirmek, uyuş-durmaq, calamaq. İki gözdən tökülən yaş
sanki iki qəlbdən göyərməyə başlamış duy-ğuları bir-birinə aşıladı. M.S.Ordubadi.
xüs. Derini, gönü aşıya qoymaq.
məc. Bir adeti, xasiyyeti, fikri, eqideni,
üsulu ve s.-ni müxtelif vasitelerle başqa-
larına menimsetmek, keçirtmek, öyretmek,
terbiye etmek. Musiqi ona [Beyime] bəzən
böyüklük, qüvvət və mətanət hissi aşılayırdı.
çemenzeminli. İndi onun [Ulduzun] ürə-
yindəki sonsuz şəfqət hissi əllərinə, bar-
maqlarına elə bir
. qüvvə aşılayırdı ki, bu
əllərin sarıdığı yaralar sanki daha tez şəfa
tapırdı. Ə.Memmedxanlı.

AŞILANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşılanmaq"dan f.is.

AŞILANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
Bir xesteliyin qarşısı alınmaq ve ya başlanmış xesteliyin sağaldılması üçün bedene aşı vurulmaq, aşı maddesi yeridilmek. Məktəbdə bütün uşaq-lar çiçəyə qarşı aşılandılar. Mal-qara aşı-landı. Qoyunlar aşılandıqdan sonra yaylağa sürüldü.
Peyvend edilmek, calanmaq (cır ağac). // məc. Uyuşmaq, birleşmek, calanmaq.
.Sanki bununla da bu iki gənc qadının qəlbi bir-birinə aşılandı. M.S.Ordubadi.
xüs. Aşıya qoyulmaq. Bu gön aşılanma-mışdır.
məc. Kök salmaq, menimsenmek. Yeni üsullar artıq aşılanmışdır.

AŞILANMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif.
Aşı vurulmuş, aşı maddesi yeridilmiş.
xüs. Aşıya qoyulmuş. Aşılanmış dəri.
k.t. Peyvend edilmiş, calanmış.
məc. Beynine yeridilmiş, öyredilmiş,
menimsedilmiş.

AŞILAYICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Aşılama işi ile meşğul olan adam, peyvend eden. Aşılayıcı kurs-ları. Aşılayıcı laborantlar.
Aşılayan, aşılamağa mexsus, aşı üçün olan. Aşılayıcı maddə.

AŞILMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox uca, üzerinden keçil-mez. [Yasavul] özünü
. aşılmaz bir dağ, basılmaz bir qala sayır(dı).. S.Rehimov.

AŞINDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. xüs. Aşındırma xasse-sine malik olan. Aşındırıcı maddələr.

AŞINDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşındırılmaq"dan f.is.

AŞINDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. xüs. Kimyevi üsulla ve ya sürtülüb oyulmaq vasitesile çuxurladılmaq, naxış açılmaq.

AŞINDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşındırmaq"dan f.is.

AŞINDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. xüs.
Kimyevi üsulla ve ya sürtüb oymaq vasitesile çuxurlatmaq, naxış açmaq.
Bir şeyin üzerindeki yazını, naxışı ve s.-ni silmek, yox etmek.

AŞINMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşınmaq"dan f.is. İsti və qu-raqlıq keçən yay fəsillərində asan aşınmaya uğrayan şistlər xırdalanır, qismən toz halına keçir. M.Qaşqay. Süxurların möhkəmliyi onların mineraloji tərkibindən, mineralların aşınması dərəcəsindən, kristallararası birləş-mə qüvvəsindən və s.-dən asılıdır. Quliyev.

AŞINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Kimyevi üsulla, yaxud sürtülüb oyulmaq neticesinde çuxurlanmaq, naxış açılmaq.
çox sürtülmekden oyulub çuxurlan-maq, yaxud külek ve s. tesiri ile üstünden çıxıntılar ve s. silinib getmek, yox olmaq.
...aşırı 1) Bir sıra sözlerle birleşdirilerek, bir şeyin o biri tayında, o yanında, o üzünde olan menasında mürekkeb sifet düzeldilir; mes.: dağaşırı, yolaşırı, denizaşırı (ölkeler); 2) bezi isimlerle birleşdirilerek müeyyen vaxtda tekrar eden, müeyyen fasile ile olan, bir gün ötüb o biri gün icra edilen menasın-da mürekkeb sifet, ya zerf düzeldilir; mes.: vaxtaşırı (müeyyen vaxtlarda olan), dövra-şırı (müeyyen dövrlerde olan), günaşırı (bir gün olub, bir gün olmayan). Günaşırı dər-man içmək.

AŞIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Aşırılmaq"dan f.is.