Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İSFƏNDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ağcaqayın.

İSHAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] tib. Mede pozğunluğu, qarnı işleme, ayaqyoluna düşme. Insanlar bəzi bitkilərin ishal törətdiyini, bəzilərinin isə qusduruculuğunu görür və sonradan bundan istifadə edirdilər. M.Əfendiyev.

İSHALOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax əzvay
ci menada. Parklarda, bağçalarda, bağlarda, mənzil-lərimizin pəncərələrində aloe bitkisinə tez-tez rast gəlirik. Bu bitkiyə xalq arasında "əzvay", "ishalotu", bəzən isə "yüzildən-bir" deyirlər. (Qezetlerden).

İSIRQA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tib. Boğazda, qulaq ardında sepgili deri xesteliyi.

İSİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
köhn. Ad. Hökmün Malik Əjdər, ismindir Ədhəm: Didələrim qan-yaş tökər dəmadəm. Aşıq Abas. [Recebli:] Is-miniz nədir? [Mirze Heyder:] Ismim Hey-dərdir. Ə.Haqverdiyev. [Zabit:] Orada isimləri yazılı məhbusları bənə təslim etmə-lisən. H.Nezerli.
Qrammatikadan: canlı ve cansız eşya-ların adlarını bildiren nitq hissesi. □ İsmi-cəm köhn.
toplu menalı isim. İsmi-xas köhn.
xüsusi isim.
◊ İsmi-əzəm
nağıllarda: sehirli dua adı, tilsim duası. Qız Məlikməmmədə dedi:
O səni bu günə salan adamdı. Düz qırx gündü ki, mən onnan çırpışıram. Axırda mən ismi-əzəm oxuyub onu yatırtmışam. (Nağıl).
İsmi-şəb
herbi xidmetde, yaxud gizli şeraitde öz adamlarını tanımaq üçün tetbiq edilen ve ancaq elaqedar şexslerin bildiyi gizli şerti söz, ya ifade; parol. Şeypur çalı-nandan sonra küçələrə ancaq ismi-şəb bilən adamlar çıxa bilərdi. P.Makulu. İsmi-şərif köhn.
esil menası "şerefli ad" olub, keçmişde birinin adını soruşduqda hörmet üçün işlenerdi, indi çox vaxt zarafat ve ya kinaye ile deyilir. Ismi-şərifiniz nədir?
..Iki il keçmiş kənddə şura seçkisi başlanan-da, şura sədrliyinə qoyulan namizədlərin siyahısında Tükəzban xalanın da ismi-şərifi yad olunmuşdu. B.Talıblı.

İSİMLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsimleşmek"denf.is.

İSİMLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İsim kimi işlenmek,
isim yerini tutmaq, eşyalaşmaq.

İSİNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsindirmek"den f.is.

İSİNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qızdırmaq. Suyu isin-dirmək. Evi isindirmək. // Mec. menada. Mən səni ürəyimdə; Isindirən bir qızam. M.Rahim.
məc. özüne öyretmek, özüne alışdır-maq, isinişdirmek, bağlamaq. Dursun birin-ci gündən yalnız Güllüsünü özünə isindir-mək, onu özünə ram etməkdən başqa bir şey düşünməyirdi. A.Şaiq.

İSİNİKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tez isinişen, tez alışan, tez öyreşen, istiqanlı. Isinikli uşaq.
[Benöv-şe:] Isinikli adamsan, səndən incimək ol-maz. M.İbrahimov.

İSİNİŞDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsinişdirilmek"den f.is.

İSİNİŞDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. özüne alışdırıl-
maq, özüne öyredilmek.

İSİNİŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsinişdirmek"denf.is.

İSİNİŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax isindirmək
ci
menada. Qız uşağını da öyrətmək, isinişdir-mək olar. Mir Celal.

İSİNİŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsinişmek"den f.is.

İSİNİŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Bir-birine alışmaq, bir-birine öyreşmek, bir-birine bağlanmaq.
f. öyreşmek, alışmaq, bağlanmaq.
..Zira ki [Əzim] hər kəsdən qaçır, kimsəyə
isinişmək istəmirdi. A.Şaiq. [Derviş:] Dayı,
bir az da qal, şəhər məişətinə isinişərsən.
A.Divanbeyoğlu. Bəli, anamız kimi isiniş-
mişik biz ona. B.Vahabzade.
f. Hamı bir yerde qızınmaq.

İSİNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsinmek"den f.is.

İSİNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qızmaq, herareti artmaq. Gün çıxdı, hava isindi.
Axır o ola bilər ki, dəmir isinər, isinər, axırda yavaş-yavaş başlar qızarmağa. C.Memmedquluzade. Birdən [Cavadın] keçə çəkməli ayağı isindi. O, ayağına baxdı. Yaralanmışdı. Ə.Veliyev. Qış çıxır və havalar yavaş-yavaş isinməyə başlayırdı. S.Şamilov.
Qızınmaq, istilenmek. Sobanın qaba-ğında isinmək.
Keçək, bir az içəridə isi-nək. H.Seyidbeyli. O, əvvəl çay qoydu, isin-sin deyə; Sonra da baxaraq bir az güzgüyə; Seyrək saçlarını daradı yana. Z.Xelil.
məc. Nevaziş görmek, oxşanmaq.
.[Firiduna] elə gəlirdi ki, qadın nəvaziş və məhəbbəti ilə isinməyən bir qəlb səadətdən məhrumdur. M.İbrahimov. Ana qucağında isinərkən, mehriban əllərlə oxşanarkən
. heç bir şey sənin üçün qorxulu deyil. Mir Celal. Qüvvətimiz, ümidimiz, arzularımız bu məhəbbətlə isinmişdir
bu məhəbbət ana-larımızın ilk öpüşündən ürəyimizə axmışdır. Ə.Memmedxanlı.
məc. İsinişmek. Əvvəlləri [Arazgil] dok-tor Şamilə bir o qədər isinə bilmirdi. A.Şaiq. Polkovnik bizə tez isinmişdi. M.Hüseyn. Ax-şamdan bəri [müellimle] xeyli söhbət etmiş və iki köhnə dost kimi bir-birimizə isinmiş-dik. M.Rzaquluzade.

İSİTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İsitmek"den f.is.
Qızdırma, titretme-qızdırma, malyari-ya. Ağcaqanadın müxtəlif növləri isitmə tö-rədicilərini insana keçirir.

İSİTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
İsti elemek, isti hala getir-
mek, qızdırmaq. Suyu isitmək. Xörəyi isit-mək.
Toxta, balacığım, qoy donmuş canını bir isidim. S.S.Axundov. Tahir motoru isi-dib işə salanda [qızı] bir də səsləməyə məcbur oldu.. M.Hüseyn. // İstilik vermek, öz he-raretini vermek, qızdırmaq. [Güneş] şüaları insana xoş gəlir, canını isidirdi. M.İbrahi-mov. Ilıq may günəşi
. tarlaları isitmişdi. Ə.Veliyev. // Mec. menada. [Qızın] atəşli gözləri məni yenidən isitdi. çemenzeminli. Acizdir önündə qoca təbiət; Isidir qəlbini mehrü məhəbbət. M.Rahim. Isitsin dostları ilıq nəfəsim; Könül rübabını min teldən ça-lır. N.Refibeyli.
Bedenin herareti artmaq (xestelik ne-ticesinde). Xəstə isidib. Bərk isitmişəm.
// dan. İsitme xesteliyi keçirmek, titredib-qızdırmaq. Uşaq isidir.
məc. Möhkemletmek menasında. Möh-lətov öz yerini isidəndən sonra, şəxsi plan-larını həyata keçirmək vaxtının çatdığını yəqin etdi. Mir Celal.

İSİTMƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
İsitme xesteliyi olan, isitme çeken, titredib-qızdıran. Isitməli adam. // İs. menasında. Isitməlilərə kinə iy-nəsi vurmaq. Isitməlilərə məxsus palata.
İsitme xesteliyi yayılmış. Isitməli yerlər.
isitməli-isitməli zərfQızdırmalı halda, qızdırma içinde.

İSKAMYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

İSKƏMLƏ [fr. "escabelle"-
den] köhn. bax skamya. Bəli, Frebel üsulu ilə qayrılan məktəb iskamyalarını bir-iki də-qiqənin ərzində çəkdilər kənara. C.Memmed-quluzade. Bir səhər bir müəllim məktəbin həyətində olan iskamyanın üstündə oturub hər iki tərəfinə almalar düzmüşdü. "Mek-teb". Tələbələr yarımişıq daxmada rast gə-lən ilk iskəmlədə uzanıb yuxuya getdilər. çemenzeminli.

İSKƏLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ital.] Denizde, gölde gemi-lerin yanaşması üçün körpü. Qaraşəhər iskələsində yan-yana durmuş qayıqlar dolur, boşalırdı. A.Şaiq. Paroxodun hərəkətinə yarım saat qalmış [Sarıköyneyi] evdən alıb iskələyə gətirdim. S.Hüseyn. // Bu cür kör-püleri olan şeher.
.Murmanskyalnız iskələ deyil, o, balıq və meşə sənayesi, dəri emalı, gübrə istehsalı ilə
. dünyada məşhurdur.
Mir Celal.

İSKƏNCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xışı boyunduruqla birleş-diren ağac.

İSKƏNCƏBİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Şirni ile sirkenin
qarışdırılmasından hazırlanan şerbet. Hətta namaz vaxtı da mömin müsəlmanın fikri və zikri dolu olar iskəncəbi ilə, lumulu çay ilə. C.Memmedquluzade. Buzlu şərbət, iskəncəbi qonaqların sevimli içkiləri idi. M.S.Ordubadi.