Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İSPÄNKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] tib.
cu illerde evvelce İspaniyada baş verib, sonralar başqa ölkelere yayılmış qrip xesteliyinin bir növü.

İSPOLKÖM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus. HCnOJIHHTeJIbHMH KO-
MHTeT söz. ixtisarı] tar. dan. İcraiyye komi-tesi (canlı dilde bezen hemin komitenin sedri menasında). [Qızyeter:] A Fatmanisə, nə olar gedib bir ispolkoma xəbər verib, on-lardan bir səhih əhval alasan. Ə.Haqverdi-yev. [Kendli:] Dedim heç belə bir iş olmaz, getdim nahiyəyə, ispolkoma dedim, dedi ərizə ver. T.Ş.Simurq.

İSRAF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Artıq ve lazımsız yere xercleme, serf etme, işletme, dağıtma, puç etme. Israf haramdır. (Ata. sözü). Atasının bu qədər yersiz israfı və belə faciəli ölümü Əşrəfi çox düşündürürdü. A.Şaiq. Yoxlama zamanı Toğrulun xəzinədən israf xərclədiyi və qiymətli şeyləri mənimsədiyi meydana çıx-dı. M.S.Ordubadi. // İsrafla israf ilə şek-linde
artıqlaması ile, artıq olaraq. Sərf etdi ciyər qanını israf ilə çeşmim; Bilməz ki, bu gün qanla pərişan olacaqdır. Qövsi. □ İs-raf etmək (eləmək)
1) artıq ve lazımsız yere serf etmek, xerclemek, işletmek, da-ğıtmaq. Belə məlum olur ki, israf eləyirsiniz. Yoxsa mən heç vaxt inana bilmənəm ki, bir boçka su əlli iki nəfər fəhləyə kifayət elə-məyə. C.Memmedquluzade; 2) özüne ina-nılıb tapşırılmış pulu, malı ve s.-ni qanun-suz olaraq öz şexsi meqsedleri üçün xercle-mek, serf etmek.

İSRAFCIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax israfçı
ci menada.

İSRAFCILLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax israfçılıq
ci me-nada.

İSRAFÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İsraf eden, israfa yol ve-ren; bedxerc.
özüne inanılıb tapşırılmış pulu, malı ve s.-ni israf eden adam.

İSRAFÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İsrafa yol verme, artıq ve lazımsız yere xercleme, dağıtma. Israf-çılıq etmək.
özüne inanılıb tapşırılan pulu, malı ve s.-ni israf etme, öz meqsedleri üçün xerc-leme, serf etme. Balacayevi böyük bir dəh-şət bürüdü. Onun boynuna üç təqsir sarın-mışdı
"saxtakarlıq, israfçılıq və qatillik!" S.Rehimov.

İSRAĞAGÜN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Srağagün. [Şehrebanı xanım:] Israğagün aşnası zərdablı Qurban bəyə kağız yazırdı ki, Şamaxı cəngilərinin vədəsini alsın, toya göndərsin. M.F.Axund-zade. [Ana:] Israğagün də aləmi gəzdim, bir çimdik çay tapa bilmədim. S.Rehman.

İSRAĞAGÜNKÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Srağagün olmuş
(baş vermiş). Israğagünkü hadisə.

İSRAİLLİLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar.
Qedim yehudi tayfalarının ümumi adı. Israillilərin çoxu Assuriyanın uzaq əyalətlərinə köçürülmüş-dü.
[Xanburabi:] Israillilər
. Yeqovu
. ya-radılışın ağası zənn edirlər. çemenzeminli.
İsrail dövletinin ehalisi.

İSRAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]
is. Dediyi sözün, teleb et-diyi şeyin, ireli sürdüyü fikir ve ya iddianın üstünde durma, tekid gösterme, dediyinden dönmeme; inad, tekid. Bəsdir, dəxi millət qəmini eyləmə təkrar; Olmaz belə israr! M.Ə.Sabir. Rəmziyyə nə qədər danışdısa, Əhməd qəbul etməyib israrında davam etdi. A.Şaiq. Məhkəmənin israrına görə Molla Xəlil etiraf etdi ki, qadını gözü ilə görmə-miş, fəqət qulağı ilə eşitmişdir. S.Hüseyn. □ İsrar etmək
dediyi sözün, teleb etdiyi şeyin, ireli sürdüyü fikir ve ya iddianın üs-tünde durmaq, dediyinden dönmemek, te-kid göstermek. [Behram:] Pəri!.. Elə bil ki, bir qulluqçudur, evdə saxlamısınız, fəqət is-rar edirsənsə, əlbət ki, sözünü sındırmıram. C.Cabbarlı. Qadınlar eylədi sözündə israr; Töküb gözyaşını, qıldı ah-zar. H.K.Sanılı.
İsrarla şeklinde zərf- tekidle, inadla. Kimdən şübhələnirsiniz?
deyə jandarm zabiti israrla soruşdu. M.Hüseyn.

İSRARLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sözünün üstünde israr eden, dediyinden dönmeyen; inadlı.

İSRİF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Qenaetçilik, haqq-hesabını bilmek.

İSSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heç bir insan yaşamayan, eha-lisiz, boş, xali, şenliksiz. [Knyaz:] Həp düşün-dükcə boğar ruhu soyuq; Qaba, issız və dərin bir boşluq. H.Cavid. Səhərə yaxın issız və səs-siz aləm oyanmağa başlayır. M.S.Ordubadi.

İSSIZCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax issız. [Genc çadırçı:] O par-laq möhtəşəm kaşanələrdən; Bu gün issızca bir viranə qaldı. H.Cavid.

İSSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Boşluq, xalilik, adamsızlıq, tenhalıq.

İSSİLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Yayda istinin tesirinden bedende emele gelen qırmızı sepgi, qızartı. Issilıq tutmaq.

İSTEDAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Fitri qabiliyyet, bir şeyi tez menimseme qabiliyyeti; zeka, ta-lant. Şairlik istedadı.
Ey Füzuli, müttəsil dövran müxalifdir mana; Qaliba ərbabi-is-tedadı dövran istəməz. Füzuli. [Fitne:] Dün-yada istedad, hər böyük hünər; Daima vər-dişlə inkişaf edər. A.Şaiq.
İstedadlı adam, istedad sahibi. Bəşərin ən böyük istedadları elmdə Tanrının yarat-dıqlarının ifadəsini görmüşlər.
[Aydın:] Ancaq Vurğunun bir misrasını yazmaq üçün gərək onun kimi nadir istedad olasan. M.Hüseyn.
Bir şeyi etmek imkanı, bacarığı; qabi-liyyet. Istedadı çatmamaq.
Sanki [Murad] vətəndaşlıq hüququnu itirmiş, yaşamaq is-tedadını qeyb etmişdi. S.Hüseyn.

İSTEDADLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İstedadı, fitri qabiliyyeti
olan; talantlı. Istedadlı bəstəkar.
Azərbay-can mətbuatı tarixində [C.Memmedquluza-de] böyük və istedadlı bir jurnalistdir. M.İbrahimov. [Direktor:] Istedadlı gəncləri yetişdirmək lazımdır. İ.Əfendiyev. // Her şeyi tez qavrayan, tez exz eden. Istedadlı uşaq.
Varis aşağı siniflərdə ciddi və istedadlı bir şagird kimi görünürdü. A.Şaiq.

İSTEDADLILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İstedadlı adamın hal
ve keyfiyyeti. Onun istedadlılığına söz ola bilməz.

İSTEDADSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İstedadı olmayan. Iste-
dadsız adamlar onsuz da özlərinə yol tapırlar.

İSTEDADSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İstedadı, qabiliyyeti, bacarığı olmama; qabiliyyetsizlik, bacarıq-sızlıq.

İSTEFA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] öz xoşu ile vezifesin-den, işinden çıxma, el çekme. Mitinqçilər istefa tələb edirlər. □ İstefa vermək iste-faya çıxmaq
öz xoşu ile vezifesinden, qulluğundan el çekmek, çıxmaq. [Almaz:] Mən deyərdim ki, bir vətəndaş kimi [Baloğ-lan] öz nöqsanlarını bilib istefa versin. C.Cabbarlı. Iblisi cəhənnəm əhli bir növ ca-na gətirmişdi ki, binəva az qalmışdı, istefa verib qulluqdan çıxsın... Ə.Haqverdiyev.

İSTEFALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İstefada olan, istefa vermiş. Istefalı general.

İSTEHKAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] hərb. Düşmenden qo-runmaq meqsedi ile düzeldilen senger, sedd, qala, divar ve s. müdafie tikintileri. Sahil istehkamları. Istehkamda gizlənmək.
Ay buludun arxasında gizlənmiş, istehkam boyu bir çox kölgələr səssiz-səmirsiz gəzi-nirlər.. H.Nezerli. [NaçaMk:] Dostum, qoy sənintək vuruşsun hamı; Əldən buraxmayın bu istehkamı! S.Rüstem. □ İstehkam his-səsi
istehkamçılardan ibaret herbi hisse. Istehkam hissəsi səngər qazırdı.
Istehkam hissələrinin əlində kifayət qədər vəsait ol-murdu. Mir Celal.