Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
İSTEHKAMÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. hərb. İstehkam hisse-lerinde qulluq eden herbi xidmetçi; isteh-kam qurma mütexessisi. // İstehkam işleri ile meşğul olan, istehkam hissesinde qulluq eden.
. Istehkamçı zabitin, nəsə inşaat mü-təxəssisi olduğunu zənn edir, öz yanına işə çağırmağa çalışırdı. Mir Celal.

İSTEHKAMLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Müdafie üçün isteh-
kamları, lazımi herbi tikintileri olan. Isteh-kamlı yer. Istehkamlı sahil.

İSTEHLAK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Telebatı, ehtiyacı te-min etmek üçün işletme, serf etme, istifade etme, işlederek serf etme, yox etme. Icti-mai istehlak fondları. □ İstehlak etmək
ehtiyacı, telebatı temin etmek üçün işlet-mek, serf etmek, istifade etmek.
0 Əmtəənin istehlak dəyəri iqt.
emtee-nin alıcının bu ve ya diger ehtiyacını ödeme qabiliyyeti. İstehlak kooperasiyası
isteh-lak ehtiyaclarını temin eden kooperasiya.

İSTEHLAKÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. iqt.
Her hansı isteh-salatın mehsulundan istifade eden, bu meh-sulatı işleden şexs ve ya teşkilat.
Alıcı. Geniş istehlakçı kütləsi.

İSTEHSAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hasil etme, hazırla-ma, elde etme. Elektrik enerjisi istehsalı. çuqun istehsalı. Maddi nemətlər istehsalı. Istehsalın ictimai xarakteri. □ İstehsal et-mək
hasil etmek, hazırlamaq. İstehsal qüvvələri
maddi nemetlerin istehsalına xidmet eden aletler, istehsal aletlerini he-rekete getiren ve maddi nemetlerin istehsa-lını heyata keçiren insanlar. İstehsal müəs-sisəsi
zavod, fabrik, karxana. Mən də bir ağacın kölgəsində oturub, o böyük istehsal müəssisəsinə baxır, onun keçmiş halı ilə in¬diki halını müqayisə edirdim. S.Hüseyn. İs-tehsal münasibətləri
maddi nemetlerin ictimai istehsalı prosesinde insanlar arasın-da emele gelen münasibet ve elaqeler. İs-tehsal vasitələri
istehsal prosesinde işle-dilen, onun maddi esasını teşkil eden vasi-teler. [Almaz:]
.Buna görə də əmək kollek-tivləşməli və istehsal vasitələri kollektivin əlində olmalıdır. C.Cabbarlı.

İSTEHSALAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Senaye müessi-sesi, fabrik, zavod, karxana ve s. Istehsalat-da çalışmaq. Istehsalat qabaqcılları.
Isteh-salatda usta sözü kəsərli sözdür. Mir Celal. // İstehsalatla bağlı olan. Istehsalat təlimi. Istehsalat təcrübəsi. Istehsalat müşavirəsi.
İstehsal olunan şeyler, hasil edilen mallar, mehsullar, mehsulat.

İSTEHSALATÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İstehsalatda işleyen şexs. Yaxşı istehsalatçı. Institutun axşam şö-bəsinə xeyli istehsalatçı qəbul edilmişdir.

İSTEHSALÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İstehsal eden, hazırlayan adam.

İSTEHZA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Əle salma, rişxend etme, masqaraya qoyma; masqara. Tövsiyə-nin son cümləsində qürurdan çox incə bir istehza duyulurdu. M.Hüseyn. Tahirzadənin üzündə istehzanı andıran bir təbəssüm oy-nadı. Mir Celal. Qoca sanki öz acı istehza-sından özü kövrələrək yaşarmış gözlərini kənara çevirdi. Ə.Memmedxanlı. □ İsteh-za etmək
ele salmaq, masqara, rişxend etmek. Ona elə gəldi ki, məktəbə götürmək əvəzinə bu adamlar ona və onun anasına is-tehza edirlər. S.Rehman. İstehzaya qoy-maq
bax istehza etmək. Tahir
. briqa-danı bir həftədən çox işsiz gəzməyə məcbur eləyənləri istehzaya qoyurdu. M.Hüseyn. İstehzaya salmaq
istehza üçün hedef et-mek. Rzaqulu xan Böyükxanıma acıqlanıb deyirdi:
Məni bu firəng uşaqlarının isteh-zasına salma. M.S.Ordubadi.
"ile" qoşması ile
ele salaraq, riş-xendle, masqara ile. Istehza ilə gülmək. Is-tehza ilə cavab vermək.
[Reşid:] Mən isteh-za ilə danışmaq fikrində deyiləm. H.Nezerli. [Zabit] kibrit sönən kimi balıqçı paltarında olan adamları bir də istehza ilə süzərək əli ilə işarə etdi. Q.İlkin. Sultan acığını güclə boğaraq istehza ilə qımışdı. İ.Hüseynov.

İSTEHZAEDİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax istehzalı.

İSTEHZALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İstehza bildiren, istehza
ifade eden. Istehzalı söz. Istehzalı gülüş.
Kənardan Iblisin mənalı və istehzalı qəh-qəhələri eşidilir. H.Cavid.
.Dodaqları ucunda istehzalı bir təbəssüm göründü. H.Seyidbeyli.

İSTEHZAYANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax istehzalı. Sitarə
. hələ bir qədər istehzayana nazlarla Mansu-run yaralarına duz səpirdi. C.Cabbarlı.

İSTEMAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] İşletme, istifade etme, tetbiq etme. [Mirze:] On gün ki siz dərman istemalına məşğul olacaqsınız, o gərək gecə və gündüz sizin yanınızda olsun. Ə.Haqver-diyev. □ İstemal etmək
işletmek, istifa-de etmek, tetbiq etmek. [Mirze:] Sabah dər-manı özünüzlə götürüb apara bilərsiniz və orada axund Ağa mollanın təhti-tərbiyəsində istemal etməyə məşğul olarsınız. Ə.Haqver-diyev. İstemal olunmaq (edilmək)
işle-dilmek, istifade edilmek, tetbiq edilmek. O yerdə ki söz düşəndə gərək "millət" sözü danışıla, orada "əşxas" ləfzi istemal olunur. C.Memmedquluzade.

İSTERİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] bax isteriyalı. Isterik boğulma. Isterik pozğunluqlar.

İSTERİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Qıc olma, bezen gah gülme, gah ağlama şeklinde tezahür eden ürekkeçme.

İSTERİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. hystera
uşaqlıq] tib. Psixika, hereket sferası, hessasiyyet ve s. cehetden bir sıra müxtelif pozğunluqlar şeklinde tezahür eden funksional eseb xes-teliyi. Isteriyada hərəki, senzor, vegetativ və psixi pozğunluqlar qeyd olunur.

İSTERİYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İsteriya xesteliyi olan.
Isteriyalı adamlar əmək fəaliyyətini itirmirlər.

İSTƏDİKCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfDoyunca, üreyi isteyen qeder.

İSTƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Arzu, dilek, murad; yerine ye-tirilmesi (başqası terefinden) arzu edilen şey. Istək gözdə olar. (Mesel). [Şeyx Se-nan:] Istəyim yalnız iştə bir şəfqət; Bir tə-bəssüm o hüsni-dilbərdən. H.Cavid. Istəyim xalqıma hər an ucalıqdır, ucalıq; Mənə yaddır qocalıq. S.Rüstem. Sanki cavanlaşdı yüz il bədənim; Gözümdə qalmadı istəyim mənim. Z.Xelil. □ İstəyinə çatmaq
arzu-suna, muradına çatmaq, istediyine, arzu et-diyine nail olmaq. Oz istəyi ilə
öz arzusu ile, öz xoşu ile, öz könlü ile.

İSTƏKAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Stekan. Dərviş bir-iki istəkan çay içəndən sonra mənim sualıma cavab verdi. A.Divanbeyoğlu. Böyükxanım şad və xürrəm gümüş podnos içində iki istə-kan kəmrəng çay gətirmişdi. M.S.Ordubadi. Mahirə istəkanı irəli çəkdi, çayını içdi. M.Hüseyn.

İSTƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sevgili. [Ferman:] Ata, mənə dövlət lazım deyil,
. mənə ancaq öz istəklim lazımdır. Ə.Haqverdiyev. [Seriyye:] Neçə illər idi ümid edir idim ki, gələcəkdə Rüstəm əmim oğlu istəklim ilə bəxtiyar yaşayaca-ğam. C.Cabbarlı. Gül ey doğma Vətənimin; Istəklisi, yetirməsi; Oyna, sevin, biz dinlə-yib; Fərəhlənək bu şən səsi. M.Dilbazi.
sif. Əziz, sevimli, mehriban, en çox is-tenilen. Istəkli adam. Istəkli övlad.
Qaşla-rın qarasından; Xal düşüb arasından; Adam da əl çəkərmi; Istəkli balasından? (Bayatı). Yazıq qızcığaz istəkli dostu Qaraca qızla görüşə bilmədi. S.S.Axundov. Varaz istəkli oğlunun çox ağıllı bir gənc olduğunu yaxşı bilirdi. M.Hüseyn.

İSTƏKLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İstenilme, sevilme; sevgi münasibeti.

İSTƏKSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf
Könülsüz, istemeden,
hevessiz. Istəksiz getmək. Istəksiz danışmaq.
Mehebbetsiz.

İSTƏKSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Könülsüzlük, könülde
istek olmaması; mehebbetsizlik.

İSTƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İstemek"den f.is.