Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İTİLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtileşdirmek"denf.is.

İTİLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Daha iti etmek, daha iti hala getirmek.
məc. Keskinleşdirmek, daha keskin etmek.

İTİLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtileşmek"den f.is.

İTİLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Daha iti olmaq, daha kes-kin olmaq. [Bendalının] yanaqları qızarmış, sümüyü bərkimiş, vücudu möhkəmlənmiş, baxışı itiləşmişdi. Mir Celal. İtiləşib dilləri; Kitabla cavab verir; Sualına hər biri. B.Vahabzade.

İTİLƏTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtiletdirmek"denf.is.

İTİLƏTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. İtiletmek (başqası
vasitesile). Bıçaqları itilətdirmək. ölgücləri itilətdirmək.

İTİLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtiletmek"den f.is.

İTİLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtilemek"den icb.

İTİLƏYİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İtileyen, keskin hala salan.

İTİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İti şeyin hal ve keyfiyyeti; kesicilik. Bıçağın itiliyi. Baltanın itiliyi.
Süretlilik, tezlik, celdlik. Sürətin itiliyi. Yerişin itiliyi. Axının itiliyi.
məc. Keskinlik. Ağlın itiliyi.
Mən bu cavan oğlanın gözlərinin itiliyinə
. heyran qaldım. M.Rzaquluzade.

İTİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtilmek"denf.is.

İTİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan.
çıxıb getmek, redd olub getmek, uzaqlaşmaq, gözden yox ol-maq: getmek. [Tükez:] Kişi, dəli olubsan! Mən evimdən hara itiləcəyəm? M.F.Axımd-zade. [Əbdürrehman bey:]
.Əbdürrəhim, sən atanın goru, tez bir çubuq gətir ver, du-rum itilim buradan.. N.Vezirov.
Əmr şeklinde: itil itil cəhənnəmə şeklinde
redd ol! çıx bayıra! çekil get! [Soltan bey Əsgere:] Tez ol, itil buradan! ü.Hacıbeyov. [Necef bey Süleyman beye:] İtil bu saat mənim evimdən! Ə.Haqverdiyev. [Qumru:] İtil buradan, bir qıy çəkərəm, dünya yığılar. Mir Celal.

İTİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtirilmek"denf.is.

İTİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtirmek"den məch.

İTİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtirmek"denf.is.

İTİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Diqqetsizlik üzünden ha-rada ise salmaq, yaxud melum olmayan yere qoymaq, hara qoyduğunu bilmemek. Açarı itirmək.
.Mən
. gördüm, pullarını itirmişdi, bütün ciblərini axtardı, çevirdi, axırda birindən tapdı. C.Cabbarlı. // Qeyb etmek, elinden çıxarmaq.
.Sevdiyi qızı həmişəlik itirə biləcəyi fikri [genci] dəli edə bilərdi. Ə.Əbülhesen.
2 məc. Mehrum olmaq, qeyb etmek. Oğlunu itirmək. Ərini itirmək. Dostunu itir-

mək.
Zəhra analarını itirmiş bu üç qızın halını, ürək parçalayan səmimi göz yaşlarını görərək ixtiyarsız gözləri yaşardı. S.Hüseyn. □ Ata-anasını (ata və anasını) itirmək
yetim qalmaq. Lap balaca yaşlarında o, ata və anasını itirmişdi. M.İbrahimov.
Malik olduğu evvelki keyfiyyetinden mehrum olmaq. Təravətini itirmək. Danışıq qabiliyyətini itirmək. İşləmək qabiliyyətini itirmək.
Araba yolunun kənarlarındakı qanqal və sirkanlar yaşıl rəngini çoxdan iti-rib bozarmışdı. M.İbrahimov. Sonradan kor olanlar gün işığından danışan kimi [Settar-zade] də itirdiyi cavanlığından həsrətlə danışır. Mir Celal.
Heder yere, menasız, semeresiz serf etmek. Boş-boşuna pul itirmək.
Dünənki aydın havada Cavanşir qəsəbəsindən çıx-maması, günü hədər itirməsi Zərrintac xanımı ağrıdır. S.Rehimov.
Yox etmek, yoxa çıxarmaq. Deyərəm, nökərlər başını kəsər; İtirərlər, qalmaz səndən bir əsər! H.K.Sanılı. // Qovmaq, redd etmek.
məc. örtmek, gizletmek. Bu gün [Sal-manın] paltarı bədəninin yastı-yapalaqlığı-nı bir qədər itirirdi. M.İbrahimov.
Bax itirtmək. [Əhmed:]
.Hərgah
Cabbar bəy razı olsa, mən onun oğlunu bir
gündə bu vilayətdən itirrəm. N.Vezirov.
Kömekçi feil kimi isimlerle yanaşı iş-
ledilerek mürekkeb feil ve müxtelif ifade-
ler düzeldilir; mes.: ağlını itirmek, başını
itirmek, özünü itirmek, huşunu itirmek.

İTİRTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İtirtdirmek"den f.is.

İTİRTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax itirtmək.

İTİRTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Yox etmek, yoxa çıxart-maq, mehv etmek (başqasının vasitesile). // Redd etmek, uzaqlaşdırmaq (başqasının vasitesile).

İTİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax itik.

İTİUC(LU) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ucu iti (şiş, sivri) olan. İti-uclu qüllə.

İTİYARPAQ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ucu iti olan (yar-paq). İtiyarpaqlı ağac.

İTKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İtirilmiş şey. İtkisi olmaq.
məc. ölüm. Bu böyük itki, bu kədərli faciə bütün qohum-qardaşa
. çox ağır təsir etdi. A.Şaiq. Rəiyyət Rüstəmin ailəsi bu ağır itki üçün
. matəm və yas saxladı. S.Rehimov.
Döyüş zamanı sıradan çıxmış esger ve ya döyüş sursatı; zayiat. Döyüşdə düşmən çoxlu itki vermişdir.
Tapdıq hələ taqımın başqa nə kimi itkisi olduğunu bilmirdi. Ə.Əbülhesen.
Ziyan, zerer; zay olma, xarab olma. Məhsul toplanışında itkiyə yol verməməli. Təsərrüfatda hər cür itkinin qarşısını almalı.
Əziz görmüşdü ki, soyuqda, qarda, şaxtada yığılan pambığın çox itkisi olur. Ə.Veliyev. □ İtkiyə düşmək
ziyan çek-mek, zerere düşmek.

İTKİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İtmiş; xebersiz, soraqsız yox olan, yoxa çıxan. öldü Ziyad xanım, Mah-mudum itdi; O itkin Mahmudun atasıyam mən. Aşıq Kerem. // İs. menasında. Bir mürüvvət eylə, alagöz şahım! Bir qərib itki-nəm, yoxdur pənahım. Aşıq Receb. □ İtkin düşmək
1) xebersiz, soraqsız itmek, yox olmaq. [Derviş:]
.Məni nahaq yerə dolaş-dırdılar, durmadım, itkin düşdüm. A.Divan-beyoğlu. İtkin düşdüyümü zənn edib, anama məktub yazacaqlar. Mir Celal; 2) yox olmaq, itmek, aralıqda itib-batmaq. Qiy-mətli əsərlərin itkin düşməsi, məncə, sizin kimi böyük rəssamı daha çox həyəcanlan-dırmalıdır. M.Hüseyn. İtkin getmək
bax itkin düşmək
ci menada. İtkin olmaq
- yox olmaq, itmek, itib-batmaq. ölsün, itkin olsun belə əğyarı; Gəzməsin arada yaman, bəri bax. M.P.Vaqif. Ol keçən dəmləri hanı Zakirin; İtkin olub adı-sanı Zakirin. Q.Zakir. İtkin salmaq
itkin düşmesine sebeb olmaq.

İTKİNLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İtkin adamın halı; itib-bat-ma, xebersiz-soraqsız yox olma. Oğlunun itkinliyi anaya böyük dərd oldu.