Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
İTTİHAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Birine qarşı ireli sürü-len günah, teqsir, suç. Bu sözlər bir ittiham kimi səsləndi.
Sən bu ittihamı öz üzərindən nə kimi bir sübutla götürə biləcəksən? M.S.Ordubadi. Hacı bu ağır ittihamın təsi-rini yoxlayan kimi bir qədər susdu, ətrafına baxındı.. Mir Celal. □ İttiham edilmək
teqsirlendirilmek, günahlandırılmaq, müt-tehim edilmek, suçlandırılmaq. Qalınqaş oğlan depoda çalışan və tətildə ittiham edi-lib həbsə atılan Namazoğlu Qiyas idi. Mir Celal. İttiham etmək
teqsirlendirmek, günahlandırmaq, müttehim etmek, suçla-maq. Prokuror vətəndaş Yaşarı ittiham etməkdən boyun qaçırır. C.Cabbarlı. Mürtə-ce dairələr və xarici mənbələr Azərbaycan demokratlarını
. ittiham etməyə başladılar. M.İbrahimov.

İTTİHAMÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mehkemede müqessiri ittiham eden şexs. Dövlət ittihamçısı (pro-kuror). İctimai ittihamçı.
Məhkəmə itti-hamçısı stolun dalında duraraq müttəhimlər kürsüsündə oturan gəncin təqsirlərini oxu-yur. M.S.Ordubadi.

İTTİHAMKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. ittiham ve fars.
..kar] İttihamedici, teqsirlendirici, günah-landırıcı. [Surxay] öz dostuna qarşı ittiham-kar mühakimələr yürüdürdü.

İTTİHAMNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. ittiham ve fars. name] hüq. Müttehime verilen teqsirname, ittiham vereqesi.

İTTİKANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Aran yerlerde yayılmış tikanlı kol; keçibuynuzu. Keçibuynuzu və ya ittikanı 2 metrə qədər hündürlükdə, qışda yarpağı tökülən koldur. H.Qedirov.

İTÜZÜMÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. üzüme benzer qırmızı meyvesi olan, tikanlı, yabanı kol-bitki ve onun meyvesi.

İTYATMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. vulq. çox pis, çox ber-bad, insana layiq olmayan, natemiz. İtyat-maz dam. İtyatmaz yer.
[Xortdan:] Axırda cındır, ityatmaz fayton tapıb, ona yanaşıb faytonçuya deyərdi.. Ə.Haqverdiyev.

İTYERİŞİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Xırda süretli addım. İtyerişi (z.) yerimək.

İY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Maddelerin, şeylerin burun qişası-nın xüsusi sinirlerine tesir etme xassesi. Kəskin iy. İy duymaq. Onun burnu yaxşı iy bilir.
Güllərin ətri otların iyinə qarışıb, ətrafa saçılmaqda idi. T.Ş.Simurq. Həyəti götürən soğan, qovurma, zəfəran iyi adamı valeh edirdi. Mir Celal.
◊ İy almaq
1) harada olduğunu duy-maq, izine düşe bilmek, axtarıb tapmaq.
.Jandarm idarəsi iy almaqda ov tulasından belə həssasdı. M.Hüseyn. İyinizi alıblar! Ceyran çox həssas heyvandır,
deyə Almu-rad baba bizi başa saldı. İ.Əfendiyev; 2) xörek, gül ve ya xarab olan bir şeyin qoxusunu hiss etmek.
.Leylək bir qədər gedəndən sonra, cızbız iyi aldı. S.Rehimov. İy çəkmək
bax iy almaq. İy çəkirlər tulatək ta ki, görüb harda var aş; Kimdə var ağca plov, hər gecə yağlı bozbaş. S.Ə.Şir-vani. Burada Zeynal dayanıb, burnunu sağa-sola döndərərək iy çəkdi. Ə.Əbülhe-sen. İy götürmək (basmaq)
her terefe iy yayılmaq. İy vermək
1) iylenmek, qoxu-maq. Ət iyverir; 2) dan. üstüörtülü, eyham-lı, ikibaşlı söz, danışıq haqqında. Sənin sözün iy verir. İy(i) burnundan getməmək
xoş qoxulu bir şeyin etrini daim hiss et-mek, duymaq. Sən bu yerin canısan; Sulta-nısan, xanısan; İyin burnumdan getməz; Təbrizin reyhanısan. (Bayatı).

İY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Pambıqdan, yundan ve s.-den iplik eyirmek üçün ortası şiş, iki ucu sivri ağac alet. Qərənfil bacı gözünü əlindəki iydən çəkib hirsli-hirsli
. baxdı.. İ.Əfendiyev. [Tapdıq] bir gün tezdən anasından xəbərsiz durub tağalağı iyin üstündən çıxartdı, cibi-nə qoydu. Ə.Veliyev. İndi cəhrə uğuldayır,

uğuldadıqca yun əlçim eşilib sapa dönərək iyə toplanırdı. Ə.Əbülhesen.

İYBİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İyleri duyma qabiliyyeti.

İYCİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ovç. İyi tez hiss eden, iyi tez du-yub ov dalınca düşen. İycil it.
Hiyləgər düş-mən iycil tula kimi işi duymuşdu. Ə.Veliyev.

İYDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. İsti yerlerde biten, etirli çiçekleri olan ağac ve bu ağacın derisi sert, eti ağ un halında olan meyvesi. İydə
10 metrə qədər, bəzən alçaqboylu, qışda yar-pağı tökülən ağacdır. çiçəkləri ətirlidir, mayda açılır, meyvəsi avqustda yetişir və yeyilir. H.Qedirov. Faytonumuzyenə də iydə ağaclarının kölgəsi ilə örtülmüş çala-çuxur yollarla gedirdi.. M.S.Ordubadi. İydənin ətri indi daha kəskin duyulurdu. İ.Əfendiyev.

İYDƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İyde ağacları olan. İydəli bağ.

İYDƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İyde ağacları ekilmiş yer. Odur, kölgəsi var iydəliklərin: Ərinmə, sev-gilim, durgedək, vaxtdır. S.Vurğun.
.Dəyir-manın üst tərəfindəki iydəlikdən bir dəstə qadın çıxdı. S.Şamilov.

İYEN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yap.] Yaponiyanın pul vahidi.

İYERARXİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Bütöv bir siste-min hisselerinin aşağıdan yuxarıya tabeçilik elaqesi esasında düzümü, yerleşmesi.

İYİMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İyimek"den f.is.

İYİMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax iylənmək.

İYİMİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Qoxumuş, üfunetli, pis iy veren. İyimiş balıq.

İYİMİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Dağlıq yerlerde biten pis iyli bir kol-ağac.

İYİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bataqlıq zanbağı.

İYİRMİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

say. On doqquzdan sonra gelen say
İyirmi manat. İyirmi ədəd. İyirmi gün.
Hələ işin başlanmasına iyirmi dəqiqə var.. M.Hüseyn.
iyirmi-iyirmi zərfHer birine, yaxud her defesine iyirmi. Əsgərləri iyirmi-iyirmi düz-mək. Uşaqları iyirmi-iyirmi ayırmaq.
iyirmi...
bu sayla elaqedar olan bir sıra mürekkeb sözlerin birinci terkib hissesi; mes.: iyirmibeşlik, iyirmiqepiklik.

İYİRMİBEŞLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İyirmi beş manatlıq
kağız pul. İyirmibeşliyi xırdalamaq.
sif. İyirmi beş nömreli. İyirmibeşlik lampanın şöləsi naqanın qara sümük zağlı lüləsini, topunu işıqlatdı. Ə.Əbülhesen.
Səqfdən asılan iyirmibeşlik bir lampa bura-nı güclə işıqlandırırdı. P.Makulu.
sif. İyirmi beş eded tutan. [Qurban:] Al bu pulu, bu saat yüyür, bir paçka iyirmibeş-lik papiros al. Ə.Haqverdiyev.