Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

İZLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch Teqib olunmaq.
. Po-
lis idarəsi tərəfindən izləndiyini və ələ düşə-cəyini görüb ailəsi ilə bərabər İspaniyaya köçdü. S.Veliyev.

İZLƏTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"İzletdirmek"den f.is.

İZLƏTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax izlətmək.

İZLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. İzi ile tapdırmaq.

İZOXƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun. isos ve ər. xett] geofiz. Coğrafiya xeritesinde: müeyyen fiziki kemiyyet (tezyiq, temperatur, rütubetlilik ve s.) göstericisi olan yerleri birleşdiren xett.

İZOLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

izolə etmək tex.
her hansı elektrik meftilinin üstünü müxtelif vasite-lerle örtmek yolu ile bunları xarici mühit ile temasdan qorumaq. Elektrik məftilini izolə etmək. Kabeli izolə etmək.

İZOLƏEDİCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. tex. İzolyasiya eden, ayıran, izolyator. İzoləedici materiallar.

İZOLYÄSİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] tex.
İzole eden material; izole eden qurğu, cihaz ve s. İzol-yasiya materialları.
Sarınmış naqillərin izolyasiyaları pambıq, iplik, ipək,
. şüşə və s. materiallardan hazırlanır. P.Rüstemzade.
B a x izolə.

İZOLYASİYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. tex. İzolyasiyası olan. İzolyasiyalı məftil.
İZOLYäTOR[fr.]
elektr. Elektrik keçir-
meyen material, madde. İzolyator zavodu.
elektr. Elektrik meftillerini bend ve izole etmek üçün rolik, fincan. Yüksək volt-lu izolyator. Asma izolyator.
tib. Yoluxucu xesteliyi olan xesteleri ve delileri saxlamaq üçün xüsusi otaq, bina (xestexanada ve s.-de).

İZOMERLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] kim. Kimyevi terki-bi ve molekulyar çekisi eyni, lakin fiziki ve kimyevi xasseleri ise başqa-başqa olan kim-yevi birleşmeler. Bu kimi eyni tərkibə malik müxtəlif xassəli və müxtəlif quruluşlu mad-dələrə izomer maddələr deyilir. M.Möv-sümzade.

İZOTOPLAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] xüs. Eyni kimyevi element atomlarının radioaktivliye ve atom çekisine göre bir-birinden ferqlenen for-maları. Radioaktiv izotoplar. Uran izotop-ları.
Alimlər radioaktiv izotopların köməyi ilə pambıqdan müxtəlif parçalar almaq üçün səmərəli üsullar hazırlamışlar. (Qezetlerden).

İZSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İzi olmayan; heç bir iz, nişane, elamet, eser qalmamış. İzsizyol.
Keçib izsiz yerlərdən; Apara billəm xəbər. M.Seyidzade.
zərf Heç bir iz buraxmadan, özünden sonra heç bir iz qoymadan. İzsiz yox olmaq. Heç bir şey izsiz keçib gedə bilməz.
İZSİZ-SORAQSIZbax izsiz
ci menada.

İZSİZ-TOZSUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax izsiz-soraqsız.

İZTANIYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

İZTAPAN is. ve sif. Yaxşı
iz tanıyan, iz ile tapan; lepirçi, izçi. İztapan ovçu. İztapan kəşfiyyatçı. İztapan tula.
Tül-kü və xüsusən qurd ovuna çıxarkən, ovçu soyuqqanlı və cürətli, mahir iztapan olmalı-dır. M.Rzaquluzade.

İZTİRAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Telaş, teşviş, daxili heyecan, narahatlıq, menevi eziyyet, niga-rançılıq. Böylə əldən getdiyim gər bilsə yar əldən gedər; İztirabım görsə bəhri-bikənar əldən gedər. Qövsi. [Arif Xavere:] Sorma, heç sorma, nazənin Xavər! Məni məhv etdi iztirabü kədər. H.Cavid. [Mehribanın] qəl-binin iztirablarını ovunduracaq bir arxa-daşa nə qədər ehtiyacı vardı. S.Hüseyn.
□ İztirab etmək
heyecanlanmaq, narahat olmaq, teşviş etmek. Etmə, canım, iztirab; Tələsmə, çox ertədir. A.Sehhet. İztirab keçirmək (çəkmək)
menevi ezab çek-mek, heyecan keçirmek, narahatlıq içinde olmaq.
.Simasından onun hirs, əsəbilik və dərin bir iztirab keçirdiyini görmək olardı. S.Rehimov. Yaxın günlərdə buraya [kame-raya] atılan Qədir hamıdan artıq iztirab çəkirdi. Mir Celal. İztirab vermək
bax iztiraba salmaq. Məni hərdəm yada sal, qadan alım; Rəhm elə, yar, vermə bunca iztirab. "Abbas ve Gülgez". İztiraba düş-mək
teşvişe düşmek, heyecana düşmek, esebileşmek, narahat olmaq. Xubani-hərəm gördülər ki, bir qəribə iş üz verdi, çox xof və iztiraba düşdülər. M.F.Axundzade. İndi neçə saat idi ki, əri getmişdi. Gec gəldiyin-dən arvad iztiraba düşüb vurnuxurdu. Ə.Haqverdiyev. İztiraba salmaq
teşvişe salmaq, narahat etmek. Bu isə məni iztiraba salırdı. S.S.Axundov.

İZTİRABLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Teşvişli, heyecanlı, ezablı, eziyyetli, ağır; ezab ve eziyyetle dolu. İzti-rablı günlər keçdi.
Xalıqverdi iztirablı və intizarlı dəqiqələr keçirir, nigarançılığı hər an artırdı. Ə.Veliyev. Leyla dəri yumağını coş-qun bir hərəkətlə köksünə basıb, iztirablı bir intizar içərisində dayandı. Ə.Memmedxanlı.

İZ-TOZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax iz
ci menada. [Yase-men:] Yadınızdadırmı, biz oxuyanda bun-ların heç izi-tozu da yox idi. S.Rehman.
□ İzi-tozu qalmamaq (olmamaq görün-məmək)
bax iz(i)-əlamət(i) qalmamaq
("iz-əlamət"de). [Fatma xala:] Deyirlər əfəndi deyib ki, bu yaxında [Allah] bu yəcuc-məcuca bir toy tutsun ki, bunların heç izi-tozu qalmasın. Ə.Əbülhesen. İzini-tozunu itirmək
1) bir şeyden, hadiseden heç bir iz qoymamaq, heç bir eser-elamet qoymamaq, tamamile yox etmek, yoxa çıxarmaq. Bir adam ki ağasının Məkkə qurşağını boğazına dolaya, gecənin qaran-lığında onun izini-tozunu itirə, var-yoxunu sil-süpür eləyə,
. daha nə üçün vəziyyətin-dən razı olmazdı. S.Rehimov; 2) bir cinaye-tin, işin üstü açılmamaq üçün onu ört-basdır etmek; izini itirmek.

İZZƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hörmet, şeref, etibar. Arvadın isməti
ərin izzəti. (Ata. sözü). Gər çox istərsən, Füzuli, izzətin, az et sözü; Kim çox olmaqdan qılıbdır çox əzizi xar söz. Füzuli. Nəbati istəməz sənsiz dünyanı; İzzə-ti, hörməti, şövkəti, şanı. Nebati. [Teymur ağa:] Məyər xan ona verdiyi ixtiyar və izzət bəs deyil? M.F.Axundzade. [İmran:]
.Bun-lar hansı dağı qoyub dağ üstə; Neçindir bu hörmət, izzət onlara! B.Vahabzade.

İZZƏTİ-NƏFS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heysiyyet, menlik
hissi, şeref. İzzəti-nəfsini qorumaq. İzzəti-nəfsinə toxunmaq.
Qadınlarda şərəf və izzəti-nəfs daha yüksəkdir. M.S.Ordubadi. Ayrım qızı
. naxır sahiblərinin töhmət və məzəmmətlərini izzəti-nəfsinə sığışdıra bilmədiyindən Kərim babanın arxasınca hər gün söylənərdi. A.Şaiq. Mənim bu sifarişim nə qədər səmimi olsa da, yenə də Fərhad bəyin izzəti-nəfsinə toxunmuşdu. Qantemir.

İZZƏTİ-ŞƏRƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Hörmet, şeref, etibar,
yükseklik. Ailənin izzəti-şərəfini qorumaq.

İZZƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Hörmetli, şerefli, eziz, izzet sahibi.

J : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaycan elifbasınrn on beşinci herfi. bax je.

JAKET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Qısa qadrn üst paltarı.
Jaket geymək. Jaket isti saxlayır.
Jaketinin altından yaxalığı salınmadan geyäiyi köy-nəyin yaxası nəzəri-diqqəti cəlb edirdi. S.Hüseyn. [Firuze] əlini dirsəkdən ilməsi qaç-mış sarımtıl, nimdaş jaketinin cibinə saldı. I.Melikzade. Əynindəki zolaqlı qırmızı jaket [Şahnazrn] köksünü sıxırdı. İ.Şıxlı.

JALƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Şeh, şebnem. Güldü gül, açıldı nərgiz, lalə doldu jalədən. Füzuli. Bitir çəməndə lalələr, əlində al piyalələr; Səhər zamanı dür kimi düşər ot üstə jalələr. A.Sehhet. Səhər zamaniydi, əsərkən yellər; Düşərkən jalələr oyatdı səni. Ə.Cavad.
məc. Göz yaşı menasında. çün gəldi
özünə, qıldı nalə; Yağdırdı xəzanı üzrə jalə.
Füzuli. Zaman silər ürəklərdən naləni; El
unudar gözyaşını, jaləni. S.Rüstem.

JALÜZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Nazik materiallardan qay-rılan qat-qat pencere perdesi.