Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KAFƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

klas. bax kaflr. Səni qoyub, bütə eylər ibadətin kafər; Əzabi-duzəxə ol vəchdən olur qabil. Füzuli. Bu qarə gün ki mənim başıma hicrində gəlib; Həqq nəsib eyləməsin kafərə, ey badi-səba! S.Ə.Şirvani. Bayram günü islam olan şad olu; Mən qəm-gin olmaqda kafər olmuşam. Aşıq Əlesger.

KAFİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Kifayet eden, bes eden, telebi temin eden. Kafi qədər. Kafi məbləğ. // Zerf menasında. Tələbə məclisi nizama saldı, lakin söylənən sözlər heç kəsi kafi dərə-cədə məmnun etmədi. çemenzeminli. [Qafar:] Məgər sansız evlərin kirayəsi ona kafi deyil ki?.. S.S.Axundov. □ Kafl olmaq
yetmek, bes olmaq, kifayet etmek. Tahir bu aləmin gözəlliyini başqasına da sevdirmək üçün sadə, tez-tez işlənən, adi sözlərin kafi olmadığını yalnız indi başa düşdü. M.Hüseyn.
İs. mənasında. Telebenin, şagirdin bili-yine verilen en aşağı müsbet qiymet. Riya-ziyyatdan "kafi" almaq.
Xeber şekilçisi ile: kafldir
besdir, yeter, kifayetdir. [Roza:] Mənzilimiz böyük-dür, beş otaq bizə kafidir, ancaq
.. burada mənim istədiyim süs yoxdur. çemenzeminli.

KAFİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kifayet etme, kafi olma; beslik.

KAFİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Müselman olmayan, islam dinine etiqad etmeyen; qeyri-müsel-man. // İs. menasında. Kafir olsaydı əgər rəhmə gələrdi, gözəlim; O qədər ki, sənə mən dərdimi izhar elədim. Şehriyar. □ Kafir olmaq
başqa dine keçmek (müselman haqqında). [Şeyx Hadi:] Şeyx Sənan, o şəmsi-aləmtab; Oldu kafir, xaç asdı, içdi şə-rab. H.Cavid. // Keçmişde mütereqqi fikir sahiblerine, dine tenqidi yanaşan ve ya inan-mayan şexslere verilen ad; dinsiz, lamezheb. Bu fikir köhnə müsəlmanların fikrinə oxşayır: "Rusca danışdın kafirsən, furajka qoydun, kafirsən". M.S.Ordubadi. //dan. Söyüş me-nasında (çox vaxt "kafir oğlu kafir" şeklinde). Bu kafir oğlu kafir qoşunu qırdı, qurtardı. "Koroğlu". [Hacı Ferec:] Vermə məni kafir əlinə, bir növ məni qurtar. N.Vezirov. [Hemze:] Adə, necə, kafir oğlu kafir, qız qaçıb? C.Cabbarlı. // Bezen zarafatla: Ay kafir!
dan. Canavar, ilan kimi heyvanların evfemistik adı. [Dursun:] Az qala kafir məni boğmuşdu,
deyə, qalabalığa qarışdı. A.Şaiq. Niyə, ay kişi, olmaya yenə kafir çaldı? S.Rehimov. [Heseneli:] Köməyə gəlin!
.Kafir məni öldürdü. M.İbrahimov.

KAFİRCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf İnsafsızcasına, zalım-casına.

KAFİRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Allahı inkar etme; müş-riklik, dinsizlik, küfr.
məc. dan. Zalımlıq, insafsızlıq mena-sında.

KAFTAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Uzunetekli qedim kendli paltarı; don. Cəfər Bərməki məclislə-rinin daimi iştirakçısı olan xorasanlı əyan-lar qara kaftanlarını çıxardıb kimi ağ, kimi yaşıl geyindi. Ə.Memmedxanlı.

KAFTANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. köhn. Əynine kaftan gey-miş. Kaftanlı kəndli.

KAFTAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
zool. Sehra ve yarımsehra yerlerde yaşayan ve başlıca olaraq leş ye-mekle keçinen yırtıcı memeli heyvan; gor-eşen. [Peri nene:]
.Keçmişdə bizim qədim qışlağa bir kaftar dadanmışdı. S.Rehimov.
məc. dan. Qoca, çirkin, idbar adam haq-qında (bezen "qoca" sözü ile söyüş meqa-mında). [Gülnaz ve Senem Meşedi İbada:] Qoca kaftar, sənə on beş yaş olan qız nə gərək? ü.Hacıbeyov. [Bedircahan:]
.Sənin adın çəkiləndə, a kaftar, Züleyxa xanımın qusmağı gəlir. N.Vezirov.

KAFTARKUS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Bax kaftar
ci menada. [Ferzeli:] Görmürsən bu kaftarkusu, necə bu Alagöz qızın üstünə xoruzlanır? S.Rehimov.
is. Keçmişde el arasında mezhekeli oyun növü.

KAFTARLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kaftarlaşmaq"danf.is.

KAFTARLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Qocalmaq, qocalıqdan siması deyişmek, qocalıb elden düşmek.

KAFTARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Qocalıq, qocalıb elden düşme.

KAFUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hemin adda ağacın kit-resinden alınan, tebabetde ve texnikada işledilen keskin ve spesifik qoxulu madde. □ Kafur ağacı
çin, Yaponiya ve Hindis-tan kimi Asiya ölkelerinde biten, defneye benzer hemişeyaşıl ağac. Bizlərdə meyit yuyanda iştənən kafur Hindistan dəryasının cəzirələrində bitən kafur ağacının budaqla-rının içində hasil olur. "Əkinçi". Kafur yağı
tebabetde işlenen bitki yağında hell olunmuş kafur mehlulu; kamfora. [Melek Kereme:] Kamfora vuracağam. Buna keç-mişdə kafur yağı deyərdilər. M.İbrahimov.

KAFURİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Kafura aid olan, terki-binde kafur olan.

KAGIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
üzerinde yazı yazılan, yazı çap edilen, resm çekilen, yaxud başqa meq-sedler üçün işledilen, ağac kütlesinden ve s.-den hazırlanan xüsusi material.
Pul qalmadı, baxmışam hesabə; Getdi qələmə, kağız, kitabə. M.Ə.Sabir. Susuram önündə o şeriyyətin; ürəyim dolsa da, ağ qalır kağız. M.Araz. □ Divar kağızı
evin divarlarına çekilen üzü naxışlı ve ya şekilli kağız. Papiros (cığara) kağızı
tütün bükmek üçün zerif, yumşaq kağız növü. Sumbata kağızı
bax sumbata. Suçəkən (suquru-layan) kağız
bax suçəkən. Şirli kağız

şekil çekmek ve ya yazı yazmaq üçün üzeri parlaq madde ile örtülü kağız növü. // Hemin materialın bir vereqi, bir parçası. Bir kağız ver, ərizə yazım.
[Mirze Sefer] stulda əy-ləşib, qarşısına bir vərəq kağız qoyub, qələm götürdü. Ə.Haqverdiyev. [Mirze Mehreli] kağızı dizinin üstə sıxışdıraraq gözlüyün üs-tündən baxa-baxa yazdı.. çemenzeminli. Oturmuş qapıda məktəbli bir qız; Əlində bir qələm, bir parça kağız. S.Vurğun.
Mektub. Kağızyazmaq. Kağız göndər-mək.
[Mercan bey:] üçüncü dəfə gördüm, tab gətirə bilmədim və bu kağızı sənə yaz-dım. ü.Hacıbeyov. Qoy qara kağızım olsun; O kitab dostlara, tanışlara. M.Araz.
Resmi mahiyyetde olan her cür yazılı sened. Yaş kağızı. İşıq kağızı. Mərkəzdən kağız gəldi.
[Memmedcefer:] Bu birinci kağızlar ki görürsən, qardaşlarımdan ayrılıq kağızlarımdır. Qantemir. [Geldiyev] direktor gələndə kağızları kargüzara verdi, imza üçün göndərdi.. Mir Celal. // Teliqe. [Aslan bey:] Qulu, o yerin kağızını aldınmı? Tapşır-mışdım hazır eləsinlər. N.Vezirov. // İltizam-name. Dilindən kağız vermək. // Arayış, ya-zılı melumat. Məmməd Həsənoviç bir məsələ üçün yüzyerdən kağız istərdi.. M.İbrahimov.
Adeten cem şeklinde: kağızlar
qiy-metli kağızlar (aksiya, istiqraz, banknot ve s). Kağızlar qiymətdən düşür.
Qumar oynamağa mexsus xüsusi suret-de hazırlanmış kağız parçaları topası; kart. Kağızı kim paylayacaq? Kağızı kəsmək.
sif. mənasında. Kağızdan hazırianmış, kağızdan düzeldilmiş. Kağız kisə.
Qoltuqla-rında kağız qovluğu və yaportfel olan çinov-niklər, vəkillər girib-çıxırdılar. T.Ş.Simurq. □ Kağız pul
kağızdan kesilmiş pul, kredit bileti. Xəlilin atasından bir balaca, iki otaqdan ibarət ev və iyirmi iki manat kağız pul qalmışdı. Ə.Haqverdiyev. [Meşedi] gün-dən-günə qiymətdən düşən kağız pulun mü-qabilində gündən-günə qiymətə minən dup-duru qızıl alırdı. S.Rehimov.
0 Kağız kimi
ağappaq, qar kimi, lap ağ. Kağız kimi ağarmaq
rengi qaçmaq (çe-kilmek), sifeti ağappaq olmaq. Gövhər qarı
gizlincə Şahnaza baxdı. Qızın rəngi kağız kimi ağarmışdı. İ.Şıxlı. Kağız üzərində qal-maq
heyata keçmemek (keçirilmemek), yerine yetirilmemek, icra olunmamaq. Ka-ğızını almaq dan.
boşanmaq. Kağızını vermək dan.
boşamaq. [Güllü:] Kağızımı ver, kəbinim halal, canım azad. Ə.Haqver-diyev. Dilindən kağız vermək
resmen öh-desine götürmek.

KAGIZBADAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Nazik qabıqlı badam növü.

KAÜIZÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Heç bir ehtiyac olmadan çoxlu, müxtelif kağızlar yazmaqla meselenin hellini qesden uzatma; süründür-meçilik, bürokratçılıq.

KAGIZI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Nazik qabıqlı. Kağızı qoz.
Həvəslə dedi Bəhram:
Mən ancaq kağızı badam; Bir də hulu əkmişəm. M.Rahim.

KAGIZ-KUGUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. dan. Yazılı kağızlar, yaxud lüzumsuz kağızlar. Qarı elə elədi ki, söhbət Mirzə Mustafanın başından fikrini dağıtdı, kağız-kuğuzunu yığışdırıb qoydu şka-fa, dəftərxanasının qapısını bağlayıb getdi evinə. E.Sultanov. [Xelil:]
.Otaqları elə silib-süpürüb aparıbdır ki, kağız-kuğuzdan sava-yı bir şey qalmayıbdır. N.Vezirov. Şahmar yavaş-yavaş kağız-kuğuzu, cədvəlləri yığışdı-rır, kitabları üst-üstə qoyurdu. B.Bayramov.

KAGIZ-QƏLƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kağız ve qelemden ibaret yazı levazimatı; kağız ve qelem. [Server Meşedi İbada:] Tez ol, bir kağız-qələm götür! ü.Hacıbeyov. [Sara:] Əbdül əmi, bir az mənə kağız-qələm ver! C.Cabbarlı. Vaxt olur götürüb kağız-qələmi; Qaçmaq istəyirəm Yer kürrəsindən. M.Araz.

KAGIZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kağızlamaq"dan f.is.

KAÜIZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. üzerine kağız yapışdır-maq, kağız çekmek. Divarları kağızlamaq.

KAÜIZLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kağızlanmaq"dan f.is.

KAGIZLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. üzerine kağız yapışdırılmaq, kağız çekilmek. Divarlar ka-ğızlanmışdır.
KAüIZLANMIŞf.sif. üzerine kağız yapış-dmlmış, kağız çekilmiş. Kağızlanmış otaq.