Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KAVALER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. cavalier] köhn. Qadrnla birlikde reqs eden, yaxud cemiyyetde, qo-naqlıq ve s.-de onu meşğul eden, eylendi-ren kişi.
.Kavalerlər cürətlənib xanımların yanında yer tutdular. Puşkinden. // köhn. Perestişkar.

KAVALER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] Her hansı bir ordenle teltif olunmuş adam. Kutuzov ordeni kava-leri.

KAVALERLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kavaler olma (bax kavaler). Kavalerlik etmək.
[Əsger bey:] Bəli, sənin kavalerliyinə söz yoxdur. Ə.Haqverdiyev.

KAVATİNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] mus. Operada: kiçik lirik ariya. Məhz operaya xas olan ayrı-ayrı formalara daha çox müraciət edilir: məsə-lən, ariya, ariozo, kavatina. Ə.Bedelbeyli.

KAVERNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] tib. Xestelik üzünden canlı orqanizm toxumalarının dağılması ne-ticesinde beden üzvlerinde (mes.: verem xesteliyinde ciyerde) emele gelen boşluq.

KAVERNALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. tib. Kavernası olan (bax kaverna). Kavernalı ciyər.

KAYUT(A) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[holl.] Gemilerde sernişinler ve ya komanda heyetine mensub şexsler üçün ayrıca otaq. [Ağaverdi qezeti] eləcə kayutunda buraxıb vaxta gedir. S.Hüseyn. Kəyan buradan uzaqlaşıb, öz bölüyünün yer-ləşdiyi kayuta yönəldi. Ə.Əbülhesen.

KAZAK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

tar. XV-XVII esrlerde Rusi-yada: feodal ve mülkedarların zülmünden ucqarlara (Don, Yaik, Zaporojye) qaçıb azad olmuş tehkimli kendlilere, nökerlere ve şeher yoxsullarrna mensub adam. XVI əsrdə rus dövlətinin hüdudunda, Donətrafı düzən-lərdə çoxlu azadkazaklaryaşayırdı. Bunlar, əsasən, feodalların zülmündən qaçmış kənd-lilər və nökərlər idi.
İnqilabdan qabaq Rusiyada: XVIII esr-den başlayaraq imtiyazlı şertlerle torpaqdan istifade müqabilinde xüsusi qoşun hissele-
rinde xidmet etmeli olan Don, Kuban, Terek, Orenburq ve b. vilayetlerde doğulmuş adam; herbi silk nümayendesi. // Hemin vilayetlerin ehalisinden düzelmiş herbi hisselerde (adeten süvari qoşunlarda) öz atları ve eslehesi ile xidmet eden esger. Kazak süvariləri.
Irəvanda Cəfərabad məhəlləsində oturan kazak qoşunları iyunun ikisində Kənargir dağına, yaylağa gedəsi idilər. C.Memmedquluzade. // İnqilabdan evvel Rusiyada: inqilabi herekatı boğmaq, fehle tetillerini yatırmaq üçün istifade edi-len xüsusi süvari qoşunlarm esgeri. Yanla-rında çapar, kazak, yüzbaşı; Daşınır Hacı-nın əmliyi, aşı. H.K.Sanılı. Keçmişdə kəndə pristav gələndə atlı kazaklar pristav düşən evin yüz metrliyinə adamları buraxmazdı-lar. Ə.Sadıq.
Keçmiş herbi vilayetlerde doğulmuş şexs, kendli. Don kazakları. Terek kazakları.

KAZAKXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Kazaklarrn yaşa-dığı qışla, kazarma. Kazak zabitləri tək-tək, cüt-cüt kazakxanaya gəlməyə başladılar.
P.Makulu.

KAZAKLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Kazakın işi, meşğu-liyyeti (b ax kazak
ci menada).

KAZARMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. esli ital.] Herbi hisseleri yerleşdirmek üçün xüsusi bina; qışla. Əsgər kazarması. // köhn. Fabrik ve ya zavod ya-nrnda fehleler üçün ümumi yataqxana. Fəhlə kazarmaları çox çirklidir, darısqaldır. Bir kiçik kazarmada altmış fəhlə yerləşmişdir. M.S.Ordubadi. Fəhlələrdən bir neçə nəfəri Qurbanın qanlı cənazəsini kazarmaya gəti-rirlər. M.İbrahimov. // dan. Şablon üzre tikil-miş yaraşıqsız, görkemsiz ev, bina haqqında. Bu ev lap kazarmaya oxşayır. Bu bina lap kazarmadır.

KÄZEİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] kim. Süd çürüdükde onun terkibinde emele gelen mürekkeb zülali madde (kesmik ve pendirlerin esas terkib hissesi). // Noxudun, soyanrn terkibinde olan zülal maddesi. □ Kazein boyası
terkibin-de kazein olan müxtelif rengli boya. Kazein boyaları binanın iç və bayır tərəflərini rəngləmək üçün işlədilir. A.Quliyev.

KAZİNO : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] Şeher kenarrnda ve ku-rortlarda restoranları, qumarxanaları olan kef yeri. O gecə Əşrəf Əhmədi də özü ilə bəra¬bər kazinoya aparmışdı. A.Şaiq.
.Lütfəli də fürsəti fövtə verməyib [Celile] dedi ki, dur gedək kazinoya, qəhvə içək. İ.Musabeyov.

KE : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"K" herfinin ve bu herfle işare olu-nan samitin adı.

KECİNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax geyinib-kecinmək. Aşıq Cünun geyindi, kecindi, pul götürdü, qızıl götürdü, sazını da çiyninə salıb yola düzəldi. "Koroğlu". [Neriman:] Sən demə [qız] geyinirmiş, keçinirmiş. Mir Celal.

KEÇDİ-KEÇDİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qaçış yarışı (uşaq oyunu). Keçdi-keçdi oynamaq.

KEÇƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yunu döyüb basmaqla hazrr-lanan sıx qalın material. Keçə parçası. Ala-çıq keçəsi. [Derviş:] Ruqiyyə bir köhnə keçə üstündə, bir köhnə cırıq kilimdə yatırdı. A.Divanbeyoğlu. Göyçək bacı sevincək hal-da eyvana naxışlı bir keçə saldı. Ə.Veliyev. Keçə atmaq (basmaq)
yundan keçe ha-zrrlamaq. Gərəkyadındadır, rəhmətlik dədən; Bükülmüşdü beli keçə atmaqdan. S.Vurğun. // Bu cür materialdan tikilmiş, hazrrlanmış. Keçə papaq. Keçə alaçıq.
Nabat xanım gecə paltarına bürünmüşdü,
. ayağında nazik və səssiz bir keçə başmağı vardı.
M.S.Ordubadi.
məc. sif. mənasında. Daranmamış, yapıxmış, bir-birinin içine girmiş (saç haq-qında). Keçə saç.

KEÇƏATAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

KEçƏBASAN bax keçəçi
ci menada.

KEÇƏBİÇƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçeni biçib, müxtelif
şeyler hazrrlayan usta.

KEÇƏCƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan.
Keçmiş zaman, keç-miş (gələcək eksi). [Şamama Cadu:] Adına qurban olum, xanım, başına dönüm, keçəcə-yini pis görürəm, amma gələcəyin yaxşıdır. Ə.Haqverdiyev.
.Millətin keçəcək və istiq-balını, nicat və səadətini şairanə və ədibanə nəzmə çəkmək, əbnayi-millətin təlim və tər-biyəsinə, ruhani məişətinə qulluq eləmək, əlbəttə, böyük hünərdir. F.Köçerli.
Dolanacaq, güzeran. Keçəcəyi o qədər
də yaxşı deyil.
Asılılıq. Mənim ondan nə keçəcəyim?

KEÇƏÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yundan keçe hazırlayan,
keçe atan usta; keçeatan, keçebasan. [Keçmişde] Bakıda ümumiyyətlə peşəkarlar: keçəçi, dabbağ, dərzi
. və sairə çox olardı. H.Sarabski.
Keçe hazırlanan ve satılan dükan ve s.

KEÇƏÇİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçeçinin seneti, peşesi, meşğuliyyeti. [Şah:] Maldan, mülkdən qəni bir padşah; Keçəçilik sənətin etmiş özünə bir pənah! ü.Hacıbeyov.

KEÇƏXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax keçəçi
ci menada.

KEÇƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Baş derisinin xesteliyi neti-cesinde başrnrn tükü tökülmüş. Keçəl adam. Keçəl uşaq. // Is. mənasında. Başı keçel olan adam. Keçəl suya gedən deyil. (Mesel).
is. Tüksüz başın veziyyeti, görünüşü. Uzunsov başının yan tərəfiparıldayan tələ-bə də utanıb susdu, keçəlinə gülürdülər. M.Hüseyn. □ Keçəl olmaq
bax keçəl-ləşmək.
məc. Ot bitmeyen, çılpaq, daz. Dibində su tapdım
şərbətə bənzər; Keçəl yoxuşla-rın, qozbel diklərin. M.Araz.

KEÇƏLBAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Başı keçel (daz) olan. Keçəlbaş oğlan.