Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KƏDƏRSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kedersiz adamın halı; qemsizlik, qüssesizlik.

KƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Köpük (od üstünde bişen xörek ve s.-de). Xörəyin kəfini götürmək. Sabun kəfi.
Qazan daşdı, kəfın al; Qayna-dıqca kəfin al. (Bayatı). Mən əti doğrayıb qurtaranda Gülqədəm düyünün kəfini yığır-dı. Ə.Veliyev.
0 Kəf getmək dan.
oğurlamaq, çrrpış-drrmaq, qoparmaq. Kəf gəlmək
hiyle iş-lederek aldatmaq, kelek gelmek. Gərək bu xəzinədardan göz olum ki, müştərilər bizim bu başısoyuğa kəf gəlməsinlər. "Kirpi". Kəfə getmək
araya salıb menimsemek, özüne götürmek. [Salamov:] Adə, Bahadır bəy, sən ərinin yanında sırğalardan balaca söhbət sal, yoxsa qızıl sırğaları kəfə gedər, əri bil-məz. C.Cabbarlı.

KƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kəfə. Əlinin kəfi qabar çalıb.

KƏFƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Ovuc, elin içi, aya. Bir az kənarda bir övrət çömbəlib və çənəsini hər iki əlinin kəfəsinə qoyub qaşqabaqla Əhmə-din ağlamasına tamaşa edirdi. C.Memmed-quluzade.

KƏFƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Meyitin sarrndığı ağ, bez. Kəfən oğrusundan adamlıq ummazlar. (Ata. sözü).
Keçmişde: zevvarlarrn, dindar, möv-humatçı müselmanların dini ayinler zamanı geydikleri kefene oxşar uzun ağ paltar.
məc. ölüm remzi kimi. Azəri torpağı son kəfənimdi; Doymaram bu qara bezim-dən mənim. M.Araz.
məc. Ağ örtük. Göylər matəmlilər kimi qara çarşaba bürünmüş, dağlar, çöllər ağ kəfənlə örtülmüşdür. A.Şaiq.
0 Kəfəni saralmamış
ölümünden az müddet keçmiş. Kəfəni yırtmaq
ağır, tehlükeli xestelikden qurtarmaq (durmaq). [Şofer:] Qardaşım
. özü də yaralanıb, xəstəxanaya düşüb, amma yenə kəfəni yırtıb çıxıbdır. M.Hüseyn. Kəfənini boynuna (boğazına) dolamaq (salmaq)
cesaret-lenmek, üreklenmek, özünden güclü bir adamla mübarizeye girişmek. Iskəndər kişi kəfənini boğazına dolamışdı. Qorxularından cınqırını çəkməyən adamlar, qocanın mərd-liyinə heyran qalmışdılar. M.Hüseyn.

KƏFƏNLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kefenlemek"den f.is.

KƏFƏNLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Meyiti kefene bürü-
mek, kefene tutmaq. Səlim [qocanı] mafəyə
qoydu, yudu, kəfənnədi, həmin dediyi gül ağacının dibində basdırdı. (Nağıl). [Vezir:] Kənarda bir meyit var idi, götürdük. Gətirib kəfənlədik və qəbrə qoyduq. çemenzeminli.

KƏFƏNLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kefenlenmek"den f.is.

KƏFƏNLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Kefene bürüdül-
mek, kefene tutulmaq.

KƏFƏNLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Kefeni olan; kefenlen-
miş. Kəfənli meyit.
köhn. Boynuna kefen salmış, kefen gey-miş (b ax kəfən
ci menada). Ağ kəfənli adamlar zikr deyib, başlarını gorda ilə yarır-dılar. çemenzeminli. Arxadan sükut içəri-sində kəfənli zəvvarlar gəlirlər. Ə.Memmed-xanlı.

KƏFƏNLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kefene yarar, kefen üçün işledilen parça. Pambığın hər qozası düş-mənə; Olmalı bir kəfənlik. R.Rza. Kimsə qara gün üçün yaxdanda saxladığı kəfənliyini gətirdi, meyiti kəfənləyib cənazəyə qoydular və üstünə kəlağayı örtdülər. İ.Şıxlı. // Sif. menasrnda. Ana
. səliqə ilə qatlayıb özü üçün saxladığı kəfənlik ağa baxdı. Ə.Əbülhesen.

KƏFƏNSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kefeni olmayan, kefen-
lenmemiş. Kəfənsiz meyit. // Zerf menasrnda. Meyiti kəfənsiz (z.) basdırmaq.
Meynələ-rində qora; Ilişdim, düşdüm tora; Səni mən-nən eləyən; Kəfənsiz getsin gora. (Bayatı). Qoxudu dağ-dərə barıtdan, qandan; Kəfən-siz cəsədlə doldu biyaban. Şehriyar.

KƏFFARƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Dindarlarrn, öz günah-larrnı bağışlatmaq ümidi ile verdikleri se-deqe, tutduqları oruc ve s. Mənə meydən keçən gün tövbə verdi şeyx, ey Seyyid; Bu gün mən də alıb mey, şeyx üçün kəffarə göndərdim. S.Ə.Şirvani. □ Kəffarə vermək
müselmanlarda: günahı yumaq üçün bir şey (sedeqe) vermek. [çiçek xanım:] Sənin sifətini görən sill tapar, gərək kəffarə ver-sin. N.Vezirov.

KƏFGİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Xöreyin kefini gö-türmek, plov çekmek ve s. üçün işledilen deşik-deşik alet, böyük qaşıq. [çayçı] əlin-də kəfgir gah plov qazanına baxır, gah ta-vaya nəzər yetirirdi. M.İbrahimov. Göyçək arvad əlində kəfgir aş süzürdü. Ə.Veliyev.
Yuxarı ucu hereketsiz bir nöqteye berkidilmiş yellenen mil, ox (divar saatla-rrnda). Divar saatının kəfgiri.
Kərimbəy
.
kəfgiri ahəstə-ahəstə hərəkət edən
. saata baxdı. Mir Celal. Iri mis kəfgir ağır-ağır çıqqıldayırdı. Q.İlkin.
Duşun, susepenin deşik-deşik olan his-sesi. Su, kəfgirin yekə bir deşiyindən fışqı-raraq töküldü. M.Hüseyn.

KƏFGİRLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kefgiri (2 ve
cü mena-
larda) olan. Kəfgirli saat. Kəfgirli susəpən.
- Katibə xala kəfgirli divar saatına, sonra öz qiymətli qol saatına baxdı. S.Rehimov. Qoca
. ağzı kəfgirli aftafa ilə güllərə-çiçəklərə, su verirdi. M.Hüseyn.

KƏFLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Toz halında derman. Kinə kəfləməsi.

KƏFLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Keflenmek"den f.is.

KƏFLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qaynadılan zaman kö-
pükle örtülmek. Ət kəfləndi.

KƏFLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kefi olan, köpüyü olan; kö-püklü. Kəfli dolma.

KƏFRƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Mitil. [Ataş Əsger beye:] Döşəklərin yununu boşaldıb, yorğan-ların kəfrəminə baxdıran kimdir? Ə.Veliyev.

KƏFRƏMLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kefremi olan; mitilli.

KƏHƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Açıq-şabalıdı reng (at haq-qında). Qurbanəli bəyin nökəri bir kəhər atın çilovundan yapışıb bir az kənarda dolandı-rırdı. C.Memmedquluzade. Kişnəyəcək qaş-qa, kəhər atım mənim; Xallı toplan ayağına dolaşacaq; Kənd qızları təzə xəbər danışa-caq. M.Araz. // Is. mənasında. Hemin reng-de olan at. Kəhərə minmək. Kəhəri çapmaq.
- Kəhərin sinə bəndi; Ovçunun binə bəndi; Mən dərddən qaçaq oldum; Dərd məndə bi-nələndi. (Bayatı).

KƏHİLDƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kehildemek"den f.is.

KƏHİLDƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. çetinlikle, töv-
şüye-tövşüye nefes almaq; lehlemek, töv-şümek. Tövlənin qapısı açıldı və cahıllar kəhildəyə-kəhildəyə (z.) atları töyləyə çəkib, kişmiş taylarını sürüyüb saldılar tövlənin bucağına. C.Memmedquluzade. Kişi kəhil-dəyib yerində eşələndi, kürəkləri bir də səs-lənib xırtıldaşanda nəfəsi genişləndi. B.Bay-ramov.

KƏHİLTİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Derinden nefes alarken çı-xarılan ses.