Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KƏSALƏTLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ölgünlük, süstlük, so-
yuqluq.

KƏSB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
çalışıb qazanma ve bu-nun neticesinde elde edilen qazanc, gelir. Atanın kəsbi oğula halaldır. (Ata. sözü). [Tarverdi:] Belə adamlar da var dünyada? Yaxşı, kəsbimiz nədir? M.F.Axundzade. Is-mayılov
. öz kəsbi ilə özünü və ailəsini bir növ dolandırırdı. Ə.Haqverdiyev. □ Kəsb etmək (qılmaq)
1) çalışıb qazanmaq, gelir götürmek. Derlər otur evdə, nədim kasibəm; Kəsb eləməzsəm, qazana bilmirəm. M.Ə.Sabir; 2) elde etmek, qazanmaq, öyrenmek. Hər vilayətdə var beş-on məktəb; Edirik kəsb onda elmü ədəb. S.Ə.Şirvani. Getdikcə Mehman daha artıq iş təcrübəsi kəsb edir, ciddiyyətlə işə girişirdi. S.Rehimov. Mehri-ban üçün həyat yeni böyük bir məna kəsb etməyə başlayırdı. H.Seyidbeyli.
B a x kəsbkarlıq. [Hacı Qara:] A qardaş, mən dinc, farağat, kəsb əhliyəm. M.F.Axund-zade. Hansı bir kəsbə yanaşdım ki, yar olsun tale; Sən çıxıb qarşıma, hər ləhzədə oldun mane. A.Sehhet. [Meşedi Əsger] hələ on iki yaşında olduğu halda kəsb üçün Bakıya gəlib, neft gəmilərinin birisində muzdurluğa baş-lamışdı. S.Qenizade. □ Kəsb etmək köhn.
yaşamaq üçün bir senet, peşe, işle meşğul olmaq. Kəsb etmədi, cib kəsmək adət etdi; Quldur oldu, ev kəsdi, qarət etdi. A.Sehhet.

KƏSBKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. kesb ve fars. kar] köhn.
Peşe, senet, iş, meşğuliyyet. Yenə də xalqı torpağından, tarlasından, kəsbkarından ayır-maq lazım gələcəkdir. M.S.Ordubadi. Hərə-nin bir peşəsi, kəsbkarı var. Mir Celal.
Kesbkarlıqla meşğul olan adam; zeh-metkeş, emekçi.

KƏSBKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yaşamaq üçün pul qa-zanmaq meqsedile bir işle, bir peşe ile meş-ğul olma; meşğuliyyet, senet, peşe. Kəsbkar-lıqdan əlin çıxdı, usan! Ər olan yerdə, görüm yox olasan! M.Ə.Sabir. [Tacir Mecnuna:] Burax atın cilovunu, yolçapan! Halal kəsb-karlığım oğurluq niyə olur? Ə.Memmed-xanlı. □ Kəsbkarlıq etmək (eləmək)
ya-şamaq üçün bir işle, bir peşe ile meşğul ol-maq. [Hacı:] Ay müsəlmanlar, axı bu nə işdir, niyə qoymursunuz kəsbkarlığımızı eləyək? Mir
Celal.

KƏSDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kesdirilmek"den f.is.

KƏSDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kesdirmek"den məch

KƏSDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kesdirmek"den f.is.

KƏSDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Başqasrna kesmek işi gördürmek. Şalbanın başını kəsdirmək. Ağa-cı kəsdirmək. Itin quyruğunu (qulağını) kəs-dirmək. Meşəni kəsdirmək. Meynələri kəsdir-mək.
[Sefer bey:] Kəsdirəcəyəm qoyunu, bişirdəcəyəm kababı. B.Talıblı. [Sekine Rüsteme:] özün deyirsən ki, stol açacağam, qoyun kəsdirəcəyəm, düyü islatdıracağam. M.İbrahimov.
f. Bir yerde dayanıb gözlemek, dayanıb-durmaq, durub el çekmemek. Aslan isə, vaxt keçir, deyə, obaşdan gedib vağzalı kəsdirib oturdu. C.Cabbarlı. [Zerife:] Sabah tezdən maarif şöbəsinin qapısını kəsdirdim. T.Ş.Simurq. Nədənsə [Hacı Sultanı] yenə nik-bət tutdu. Alacaqlılar qapısını kəsdirdilər. S.Hüseyn. □ Yanını kəsdirmək
birinin yanından el çekmemek, daim yanında olmaq. Xəstənin yanını kəsdirmək.
[Ağcaqız:] Şah-sənəm düz bir saatdır ki, kəsdiribyanını, ayıl-mayırsan. "Aşıq Qerib". [Kerem:] Kəsdirəy-dim yastığının yanını; Bir tutaydım kirpiyinin sanını. "Əsli ve Kerem". Qulu səhər tezdən mədənin yanını kəsdirmişdi. A.Şaiq.
icb. Vermeye qoymamaq, davam etdir-meye mane olmaq, icaze vermemek, saxla-maq. Təqaüdünü kəsdirmək. Qazı (suyu, işığı) kəsdirmək.
icb. Sifarişle bir şey hazırlatmaq.
[Koroğlu:] Əzəldən bilsəydim sənin halını;
Əşrəfidən kəsdirərdim nalını. "Koroğlu".
icb. Biçdirmek. Paltarlarını kəsdirmək.
icb. çeperletmek, hasarlatmaq, aranı çe-per (hasar, barı) ile böldürmek. Aranı kəs-dirmək.
f. Qeti qerara gelmek; müeyyenleşdir-mek. Ezamiyyətə getməyi kəsdirdi.
Beləcə aydın bir mühakimədən sonra Qurbanlı öz aləmində Ruhnəvazla evlənməyi kəsdirdi. çemenzeminli. // Texmin etmek, başa düş-meye çalışmaq. Indi o və mən bir-birimizin gözlərinə baxıb, kimin sözə başlayacağını kəsdirmək istəyirdik. H.Nezerli.
f. köhn. Sünnet etdirmek. Uşağı kəsdir-mək.
◊ Kəsdirə bilməmək
müeyyen ede bil-memek, qetileşdire bilmemek; texmin ede bilmemek, qerara gele bilmemek. Ulduz bu-nun nə demək olduğunu, hara düşdüyünü kəs-dirə bilmədi. Ə.Memmedxanlı. Qız
. [Adi-leye] nə cavab verəcəyini, onunla nə tərzdə danışacağını kəsdirə bilmədi. Q.İlkin.

KƏSƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ən yaxın, en qısa. Kəsə cığır.
[Qız] cəld taxçadan cunayı yaylığını götü-
rüb özünü çölə saldı, kəsə yolla meşəyə doğru yüyürməyə başladı. Ə.Memmedxanlı. Bir azdan zəmilər arası ilə salınmış tozlu kəsə yolda bir yük maşını göründü. Q.İlkin. Dağ-ların başından aşdı piyada; Yolu kəsə getdi, yolu qısaltdı. B.Vahabzade. □ Kəsə gəlmək
kese (qısa) yolla gelmek. Bu dağdan kəsə gəldi; Yolları kəsə gəldi; Sübhün səsi ucal-dı; Ellər də səsə gəldi. (Mahnı).
zərfQısa, müxteser, yığcam. Kəsə da-nışmaq.
[Hümmet:] Təbliğat yox, Yusif, sözümə kəsə cavab ver. B.Bayramov. □ Kəsə eləmək
qısaltmaq, qısa elemek, müxteser elemek. [Şahmar] ona görə də söhbətini kəsə eləyib, ev sahiblərinin harada olduğunu so-ruşmaq istədi. B.Bayramov.

KƏSƏB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Müxtelif aletleri qoymaq üçün deriden ve s.-den düzeldilen, xüsusi gözleri olan qab, alet. Kərbəlayı Qulu qur-tarıb ülgücü belindəki qayış kəsəbinə qoydu. çemenzeminli.

KƏSƏBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "kasib" söz cemi] köhn. Zehmetkeş, fehle, peşekar, senetkar; ümu-miyyetle, kesbkarlıqla dolanan adam. Hər vilayətdə var beş-on kəsəbə; Əlli min seyyi-dü axund, tələbə. S.Ə.Şirvani.

KƏSƏBƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Fehlelik, peşekar-lıq, senetkarlıq, kesbkarlıq.

KƏSƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Quruyub berkimiş palçıq yum-rusu. Kəsəkləri əzmək.
Kəsək oturub daş üçün ağlayır. (Ata. sözü). Ayaqlarım yalın olduğuna görə yolun quru kəsəkləri məni incitdi. A.Divanbeyoğlu. Tahirlə yanaşı ge-dən Imran kişinin ayaqları kəsəklərə dəy-dikcə elə bil daşa dəyirdi. M.Hüseyn. □ Kəsək kimi
berk. Kəsək kimi quru cad çörəyi [Arazı] doyurmadı. A.Şaiq. Varlığı daş kimi, kəsək kimi sərt; Bir insan eşqilə gül-məyənlər var. S.Vurğun.

KƏSƏKDÖYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kesek ezen alet. Kə-səkdöyənlə kəsəkləri əzmək.
Qurutəzən, kə-səkdöyən, öz malımızdır, dustan! O qəvihey-kəl qazan Samü Nəriman malıdır. M.Ə.Möcüz.

KƏSƏKƏS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kütlevi qırğın, qılıncdan keçirme. Lələ yerin Arqalı; Mələməz ay ar-qalı; Kəsəkəs meydanında; Namərd qaçar, ər qalı. (Bayatı). Eləysə, ah, eləysə, bəs bu kəsəkəs neçin? Qılınc verib əlinə şahla sul-tan bəs neçin? B.Vahabzade.

KƏSƏK-KÜSƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Kesek-kesek halrn-da olan torpaq. [Maya:] Tülkü, çaqqal mənə nə edəcək? Nə çox kəsək-küsək, götürüb çır-param təpəsinə. M.İbrahimov.

KƏSƏKLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kesekleşmek"den f.is.
KƏSƏKLƏŞMƏKf. Kesek olmaq, keseye çevrilmek, qalıb kesek halrnda berkişmek. Palçıq qalıb kəsəkləşdi.

KƏSƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Keseyi çox olan, kesekle dolu, keseklerle örtülü. Kəsəkliyol.
.Teh-randan gələn boz maşın Qəzvinin tozlu və kəsəkli küçələrinə daxil oldu. M.İbrahimov. Bayram
. kəsəkli cığıra burulanda yaxın evlərdən qalxan itlər ağız-ağıza verib hü-rüşdülər. M.Hüseyn.

KƏSƏKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kesek çox olan yer (yol ve s).

KƏSƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.is. hənd. Əyrini iki ve ya bir neçe nöqtede kesen düz xett. □ Kəsən (kəsici) diş(lər)
ağzrn ön terefinde olan ön diş(ler).

KƏSƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Her hansı bir kesici alet. Atam hazırlanır əlində kəsər; Toyuq banla-yanda başı kəsilər. S.Vurğun. // Soyuq silah. Yoxdur onun əllərində; Heç bir kəsər, heç bir silah. M.Dilbazi.
Kesme qabiliyyeti; kesicilik, itilik. Bı-çaqda kəsər qalmayıb.
Zavallı, silahsız və kimsəsiz həbəşlərin boynunda faşist cəllad-ları öz qılıncının kəsərini yoxlayırdı. M.İbra-himov.
məc. Tesir qüvvesi; güc, qüvvet. Sözün kəsəri yoxdur.
Ala gözlərində kəsər qal-madı; O şaqraq səsindən əsər qalmadı. Ə.Cavad. [Terxan:] Hanı onlarda o kəsər, o hünər? Yüzünü bir əliağaclı yenər. A.Şaiq.
Kəsərlə şeklinde zərf
qetiyyetle. Mux-tar da eyni qətiyyət və kəsərlə Gəldiyevin üzünə baxdı və dedi.. Mir Celal.
0 Kəsərdən düşmək
1) kütleşmek, kor-şalmaq. Dəhrə kəsərdən düşüb, itiləmək la-zımdır; 2) məc. tesirini itirmek, gücden (te-sirden) düşmek, tesiri olmamaq, öz keskin-liyini itirmek. Sözü kəsərdən düşüb.

KƏSƏRLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Yaxşı kesen, iti. Kəsərli alət. Kəsərli bıçaq. Kəsərli xəncər.
Ortadan kəsərli, qəbzəsi qanlı; Istərəm indidən çal-haçal ola! "Koroğlu".
Düz vuran, yaxşı atan. Kəsərli tapança.
Kəsərli silah quldurun əlinə keçəndə, vay doğru və düz vətəndaşların halına! M.İbra-himov. Mən, cavan oğlanın belə kəsərli tü-fənginin nə tüfəng olduğunu bilmək üçün alıb baxdım. M.Rzaquluzade.
məc. Tesirli, keskin, inandırıcı. Kəsərli danışıq. Kəsərli nitq. Kəsərli dəlil.
Qələ-min axtarır ayrı bir peşə; Elə ki, kəsərli söz tapa bilmir. M.Araz.
0 Kəsərli nəfəs
gelişinden, danrşığrndan yaxşılıq gözlenilen adam haqqrnda. Deyirlər sənin çox kəsərli nəfəsin var. "M.N.letif&#
. [Qızlar:] Səni görüm, nəfəsin kəsərli olsun.
Mir Celal.

KƏSƏRLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Keserli olma; itilik.
Baltanın kəsərliliyi.
məc. Tesir, güc, keskinlik. Sözün kəsər-liliyi.

KƏSƏRSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Keseri olmayan, iti ol-mayan; küt. Kəsərsiz balta.
məc. Gücü, tesiri olmayan ve ya az olan. Kəsərsiz söz. Kəsərsiz tənqid.
Onlar oynadıqca istedadıyla; Əql evi boş olur, sözü kəsərsiz; Döşünə döysə də alim adıyla; Yaşayır əsərsiz, ölür əsərsiz... S.Vurğun.

KƏSƏRSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Keseri, itiliyi olma-ma; kütlük.
məc. Gücü, tesiri olmama ve ya az olma. Tənqidin kəsərsizliyi.