Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
KİSƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qayıd. Bedenine kise sürt-mek, bedenine kise çekmek. // "Kiselemek"-den məch.

KİSƏLƏTDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kiseletdirmek"den f.is.

KİSƏLƏTDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Bedenine kise
sürtdürmek, kise çekdirmek.

KİSƏLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kiseletmek"den f.is.

KİSƏLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kisələtdirmək.

KİSƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kisesi olan (b ax kisə
cü menada). Kisəli heyvanlar.

KİSƏLİLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm zool. Memeliler sinfine mensub olub, yaxşı inkişaf etmemiş kiçik balalar doğan ve onları qarınları altındakı kisede saxlayıb böyüden kiseli heyvanlar (mes.: kenquru, köstebek). Tabaşir dövrü-nün xırda məməli heyvanları təkamül edərək iki qrupa
kisəlilərə və ətənəli(lərə) ayrılır. M.Axundov.

KİSƏYİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Nazik şeffaf parça. 2 metr ki-səyi. // Hemin parçadan tikilmiş. [Gülbadam] ağ kisəyi köynəyinin enli qolları ilə uşağın alnındakı təri sildi. N.Nerimanov. Qadınlar kisəyidən nazik paltar geyib, başlarını yay-lıqla örtmüşdülər. M.İbrahimov.

KİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [rus.] Bir şeye reng ve ya yapış-qan sürtmek, yaxud sulu ve ya yağlı boya ile şekil çekmek üçün ucuna cod tük topası bağlanmış alet; fırça. Müharibə günündə kəskin bir silah olur; Mənim əlimdə qələm, rəssamın əlində kist. S.Rüstem.

KİSVƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Paltar, libas. çün naməyə qıldı bir nəzarə; Can kisvətin etdi parə-parə. Füzuli. Pəhləvanlar kisvət geyir, yağlanır; Cümlə bəzirganlar burda əylənir. "Aşıq Qerib".

KİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

nida. Toyuqları, quşları ve s. qovmaq üçün çıxarılan ses. Vuraram ölər, kiş deyə-rəm, getməz. (Mesel). [Qaraş xoruza:] Kiş, kiş, öləsən, səni! M.İbrahimov. Kiş, kiş, qırıl-mışlar!
deyə, Adilə əyilib yerdən fındıq boyda bir daş götürdü, göyə, qartallara doğ-ru tolazlamaq istədi. Ə.Memmedxanlı.

KİŞİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Cinsce qadının eksi. Arvad üzlü kişidən, kişi üzlü arvaddan əlhəzər. (Ata. sözü). [Rüstem bey:] Mən gözümün ağı-qarası olan bir qızımı, bax bu kişiyə ərə ve-rirəm. U.Hacıbeyov. Bu gün kişilərdən daha çox arvad var idi. T.Ş.Simurq.
Ər. Onun kişisi çoxdan ölüb.
[Cahan:]
Bəli, kişim dəllallıq edərdi. U.Hacıbeyov.
..Kişisi cavan yaşında öldüyündən Durna-
nın həyatı pozulmuşdu. Ə.Sadıq.
Adam, şexs, kes. Hər kişi öz işini bilsin. Hər kişi öz sözünü dedi.
Hər kişinin öz münasib tayı var; İşim nədir deyəm xandan, a mirzə. Aşıq Peri. Kişi dövlətinə pa-siban gərək; İşarə anlayan, söz qanan gə-rək! Q.Zakir.
məc. Merd, namuslu, sözünde sabit adam. Bu, kişiyə yaraşan hərəkət deyil.
Ozün kişi deyən kimsə sədaqət sənətin işlər. M.P.Vaqif. [Meşedi İbad]
.Mən deyirəm ki, axı Rüstəm bəy kişidir, belə iş eləməz. U.Hacıbeyov. □ Kişi kimi
merdlikle, na-musla, merdcesine, möhkem. Ozünü kişi kimi aparmaq. Kişi kimi söz vermək.
Hörmet elameti olaraq yaşlı kişilerin adlarına elave olunur. Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xana ilxı otarırdı. "Koroğlu". Həsən kişi yeganə qızının haqqında dönə-dönə tə-riflər eşitmişdi. M.İbrahimov. Xalıqverdi kişi qocalmışdı. Ə.Veliyev. □ Beş kişinin biri
hörmetli, nüfuzlu kişi haqqında.

KİŞİCİYƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

KİŞİCİK "Kişi" sözünden
oxş. [Tükez:] Kişiciyi tovluyub qaçaq mala apardılar. M.F.Axundzade. [Zerrintac:] Guya bizim bu kişiciyin böyük bir gəmisi-zadı ba-tıbdır! S Rehimov.

KİŞİ-KİŞİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Kişilere mexsus bir terz-de, kişi kimi, yaşlı adam kimi. Aslan baltanı götürür, kişi-kişi soba üçün odun yarırdı. S.Rehimov.

KİŞİLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kişilenmek"den/ is.

KİŞİLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Kekelenmek, xoruz-
lanmaq, cesaretlenmek, üstüne qabarmaq. [Hacı:] Demək ki, Sultanəli tək məni söyür, ya Məşədi Cahangirə kişilənir? Mir Celal. Ancaq Sadığın yanında özünü təhqir olunmuş sayan Kərim bir az kişiləndi. Ə.Veliyev.
Bax kişiləşmək
ci menada.

KİŞİLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kişileşmek"den f.is.

KİŞİLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Cismen yetkinleşmek,
möhkemlenmek, tamamile boya-başa çat-maq, yekelmek.
Kişi xasiyyetli olmaq, kişi kimi olmaq. Kişilərlə yoldaşlıq edib bir vəzifə daşıdığım üçün kişiləşmədim ki! M.S.Ordubadi.
B ax kişilənmək
ci menada. Görür-sən ki, uşaqlar şitəyir, bir az yekəsi kişiləşir, onları aralayırdı. S.Rehimov.

KİŞİLİ-ARVADLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Hem kişiler, hem
qadınlar; hamı. Ya rəbbi!
deyə bu dəfə kişili-arvadlı bütün məclisdəkilər yerbəyerdən səs-ləndilər. M.Rzaquluzade.

KİŞİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qoçaqlıq, igidlik, merdlik, metanet, sebat, qeyret, hüner. Hücuma baş-larkən Bədəlov taqımına demişdi:
Bax, kişi-lik vaxtıdır, qırdığınızı qırın, olmadı əsir tu-tun.. Ə.Əbülhesen. [Ferhad] döyüşçülərlə olduqca müxtəsər danışdı:
Hər kəsdə azər-baycanlı qanı varsa, bu gecə kişilik göstər-məlidir. Ə.Veliyev.
Kişiye xas olan sifetler, xüsusiyyetler. [Hacı:] Mənim kişiliyim qalmayıb. C.Cab-barlı. [Hacı Kamyabın] kişiliyini yaxşı anla-maq lazım gələrsə, "arvadlar arasında kişi" sözü haqqında fikrini anlamaq gərəkdir.. Qantemir. // Kişi heysiyyeti, menliyi, qey-reti. Müqim bəyin kişiliyinə toxunan bu atma-cadan o, pul kimi qızardı. S.Rehimov. // Kişi cinsi qabiliyyeti.
◊ (Heç) kişilik(dən) deyil
kişi adrna yaraşmaz, insana yaraşmaz, layiq deyil. Qəs-sab Alı fikirləşdi ki, bu belə danışır, bunun kefinə dəyib Eyvazı əlindən almaq heç kişi-likdən deyil. "Koroğlu". [Əmrah:] Eh, nökər-çilik də bir kişilik deyil. Ə.Haqverdiyev.

KİŞİSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif. Sahibsiz, ersiz. Kişi-siz ev. Kişisiz arvad.
Kimdirlər
. kəbinli övrətlərini gecələr evlərdə kişisiz qoyanlar? C.Memmedquluzade. Demək, Nigar səhvini anlamış, başa düşmüşdür ki, ev kişisiz dolana bilməz. S.Hüseyn.

KİŞİVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kişiye oxşar kimi, kişi kimi. [Meşedi Kaşani:] Görünüz iş nə mərtəbəyə çatıbdır ki, bir para ünas xeylağı kişivari paltar geyib konduktorluq və sərtiblik edir. Qantemir.

KİŞİVARİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kişiye oxşama, özünü kişiye oxşatma.

KİŞ-KİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kiş. Kiş-kişlə donuz darıdan çıxmaz. (Ata. sözü).
◊ Kiş-kişlər olsun!
Allah elemesin, Allah göstermesin, ev-eşikden uzaq olsun. Arvad
. samovara kömür salır, gülə-gülə əlini dizinə vurub deyir:
Kiş-kişlər olsun,
Səttar, başına hava-zadgəlməyib ki! Ə.Əbül-hesen.

KİŞLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kişlemek"den f.is.