Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
KİŞLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. "Kiş" deyerek toyuqları,
quşları qovmaq. Toyuqları kişləmək.

KİŞMİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [Hindistandakı Kişmir şehe-rinin adından] Nazik yun ve ya yarımyun parça növü. Kişmirdən şaldı səndə; Dil deyil, baldı səndə; Mən verdiyim nişana; Yadigar qaldı səndə. (Bayatı). // Bu parçadan olan şal, örtük. Gümüşdən ətəklik, qızıldan tana; Başda kişmir ola, tirmə şal ola. Aşıq Bayram.

KİŞMİRİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kişmirden tikilmiş, kişmir-den olan. Kişmiri paltar. Kişmiri şal.

KİŞMİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Uzüm qurusu. [Qulan-çarı:] Afərin bacım Zeynəb, indi otur, bunları dəstə tutaq, bazarda satıb sənə çoxlu kişmiş alacağam. S.S.Axundov.

KİŞMİŞİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tezyetişen, xırda deneli, şirin üzüm növü.
◊ Kişmişi gülmək
kesik-kesik, xrrda-xrrda, yavaş sesle gülmek. [Nazlı:] Bəxtəvər necə kişmişi gülür. Ə.Memmedxanlı.

KİŞNƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kişnərti.

KİŞNƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kişnemek"denf.is. // Kişne-mek sesi. Nəbi boz atın kişnəməsinə ayılır. "Qaçaq Nebi". Yavuqdan at kişnəməsi də eşi-dilir. C.Memmedquluzade.

KİŞNƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Kişnerti sesi çıxarmaq. Buralardan yüyür, tez ötüş barı; İlxının kiş-nəyir ayğır atları. A.Sehhet. Kor at sahibinə yanaşıb qəmgin və titrək səslə ucadan kiş-nədi. M.Hüseyn. // məc. At kimi ses çıxarmaq, qaqqıldamaq.
məc. Uğultu sesi çıxarmaq; uğuldamaq. Göy kişnəyir.
Qum təpəsi kimi yeridikcə qar; Buludlar kişnədi, göylər ağladı. S.Vur-ğun. Siz yelkən açanda göylər kişnəyir; Günəş mayak olub sancılır suya. Ə.Cemil.

KİŞNƏRTİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Atın çıxardığı ses; kiş-
neme. Atın kişnərtisinə bir gəlin çölə çıxdı. Ə.Veliyev. [Servinaz]
.çöldəki hənirtini alan çal atın kişnərtisini eşidirdi. B.Bayramov.
məc. Uğultu, şiddetli ses. □ Kişnərti salmaq
uğuldamaq. Güclü külək kişnərti salır, uğultu uğultuya qarışır, min bir səs bir-birinə qovuşurdu. S.Rehimov.

KİŞNƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Kişneşmek"den f.is.

KİŞNƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Kişnemek (eyni vaxt-da bir çox at haqqında). Mələşmir sürülər, kişnəşmir atlar; Niyə pərişandır halların, dağlar! Aşıq Əlesger. Muğanda sayrışır bağlar-bağatlar; Oynaşır ilxılar, kişnəşir atlar. S.Vurğun.

KİŞVƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. ölke, memleket. Leyli məhi-asimani-həşmət; Məcnun şəhi-kişvəri-məlahət. Füzuli. Bizə çox kişvərü vila-yətlər; Etdilər lütflər, inayətlər. M.Ə.Sabir.

KİTAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Uzerinde her hansı bir metn olan vereqlerin bir araya getirilerek tikilib cildlenmiş neşriyyat növü. // Əlyaz-ması şeklinde olan bu cür eser. Qalın kitab. Böyük kitab.
Nə qədər ki, qamusları vərəq-lədim, nə qədər ki camaat içində dolandım, "millət"sözünü nə eşitmədim, nə də birkitab-da gördüm. C.Memmedquluzade. Pul qal-madı, baxmışam hesabə; Getdi qələmə, kağız, kitabə. M.Ə.Sabir. Əski kitabları araşdırıb qocaman bir kitab aldım. S.Hüseyn. // Ay-rıca çap olunmuş ve ya çapa hazırlanmış böyük, ya kiçik hecmli eser. Kitab yazmaq. Kitab nəşr etmək. Maraqlı kitab. Kitabın müəllifi. □ Kitab palatası
Azerbaycanda merkezi biblioqrafiya idaresinin adı.
Her cür yazı üçün cilde tikilmiş kağız vereqleri. "Qılınc və qələm" romanı iki kitab-dan ibarətdir. □ Kitab dili
canlı dilden ferqli olaraq yazılı edebi dil üçün seciyyevi olan dil, üslub.
◊ Kitab açdırmaq din.
Quranla fala bax-dırmaq. Aman ay molla dayı, bir kitab açdır, fala bax; Tapmasan çarəsini, sən də de ordan: "ölübə!" M.Ə.Sabir. Kitab açmaq din.
Quranla fala baxmaq. Abidi çağırıb dedilər:
Bir kitab aç, görək padşahın dərdi nədir? (Nağıl). Kitab bağlamaq
terifname yazmaq, medh etmek. Adına kitab bağla-maq.
Bağladım vəcdə gəlib hüsnünə şe-rimlə kitab; Bu yolun yolçusu tək dərdə dö-züb çəkdim əzab. S.Rüstem. [Kerim baba:]
.Mən əgər yazı-pozu bilsəydim, gənclikdə göstərdiyim igidlikləri bir-bir yazar, böyük bir kitab bağlardım. A.Şaiq. Kitab bağlan-maq
sona çatmaq, sona yetmek, iş bitmek. [Aftil:] Bəh, bəh! Kitab bağlandı. C.Cab-barlı. Kitab əhli
bax əhli-kitab ("əhl"de). Kitaba baxmaq
bax kitab açmaq. Ki-taba əl basmaq din.
Qurana and içmek. Kitabı bağlanmaq
axırı olmaq, sonu çat-
maq, işi bitmek, qurtarmaq. Artıq kitabı bağlandı.
Daha bunun kitabı bağlandı,
deyə bəzən neftçilər quyudan əllərini üzdü-lər. M.Hüseyn.

KİTABALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kitabı açıq saxlamaq üçün dayaq, altlıq; rehil.

KİTABÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kiçik kitab, balaca kitab. [Pyotr] qəzetlərin arasından bir kitabça ayırıb onlara göstərdi. S.Rehman. Gülşən xeyli fikirləşdikdən sonra stolun sağ tərəfin-dəki kitabçanı əlinə götürdü. Ə.Veliyev.
İçerisinde metn ve yazı üçün yeri olan defterçe şeklinde bezi senedlerin adı. çek kitabçası. Əmanət kitabçası.
Əmiraslan döş cibindən əməkgünü kitabçasını çıxartdı. S.Rehimov.

KİTABÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kitab heveskarı, kitab se-ven, kitaba heris; kitabperest.
Kitab ticareti işçisi; kitabsatan.
Sif. mənasında. Kitab alveri ile meşğul
olan; kitabsatan. [Mirze Qedirin] şəhərin
mərkəzində ikiqatlı evi, mətbəəsi, böyük bir
kitabçı mağazası vardı. S.Hüseyn.

KİTABDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. kitab ve fars.
..dar] köhn. Kitabxanaçı, kitab saxlayan, kitabxana işçisi. İkinci Şah İsmayılın dövründə [Sadiq bey Əfşar] saray kitabxanasının xidmətçilə-rindən olmuş və nəhayət, Birinci Şah Abba-sın kitabdarı vəzifəsini daşımışdır.

KİTABƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Binanrn qapısı, daşlar, yaxud abideler üzerinde yazılmış ve ya qa-zılmış yazı. Əvvəlcə, onların Ərəbli dedik-ləri kəndin köhnə adı Aran kəndidir. Orada olan kitabələr və sairə də bunu isbat edir.
M.S.Ordubadi.
Qebir daşları üzerinde hekk edilmiş yazı.

KİTABƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas.
Yazı yazma seneti, yazma. Əqlimi puç etdi kitabət, yazı. Ə.Nezmi. □ Kitabət etmək
yazmaq. Ayrı-ayrı hərə kitabət edir; Xacələr onlara nəza-rət edir. A.Sehhet.
Katiblik, katib vezifesi.

KİTABXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. kitab ve fars.
..xane]
Umumi istifade üçün kitabların toplandığı ve mühafize edildiyi yer. Kütləvi kitabxana. Məktəb kitabxanası.
Nərgiz özü isə kənd kitabxanasının müdiri olduğundan işə bir saatdan sonra gedəcəkdi. M.Hüseyn. // Kitab-lar toplusu, habele onların saxlandığı yer. Alimin kitabxanası.
Kitab saxlanan yer. İçəri otaq kitabxa-nadır.
Müeyyen mövzuya hesr olunmuş kitab-lar seriyasınrn adı. Yazıçının kitabxanası.
Keçmişde: kitab mağazası.

KİTABXANAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kitabxana işçisi. Qoca
kitabxanaçı Tahirin üzə salıb istədiyi kitabı verdi. M.Hüseyn. Hüquq fakültəsinin böyük və zəngin kitabxanasında kitabxanaçılar çalışıb-əlləşir, tələbələri, müəllimləri
. istə-dikləri kitablarla təmin edirdilər. S.Rehimov.

KİTABXANAÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kitabxanaçı peşesi, vezifesi, işi.

KİTABİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Kitab (kvadrat) şeklinde şüşe qab. Baxma kitabi-hikmətə, mey tök ki-tabiyə; çoxdan itibdir, ey ləbi-meykun, kita-bımız. S.Ə.Şirvani. // sif. Bu şekilde olan. Kitabi şüşə.

KİTABPƏRƏST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [ər. kitab ve fars.
.. perest] Kitabı çox seven, kitaba vurğun olan, kitabdan ayrıla bilmeyen (adam). Ki-tabpərəst adam.

KİTABPƏRƏSTLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kitabı, kitab yığ-
mağı, kitab oxumağı sevme, kitaba vurğun-luq. [Ziver xanım:] [Atam] heç axıra qədər də Məlikin bu kitabpərəstliyindən xoşlan-mırdı. S.Rehimov.