Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

KOLORİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. coloriste, esli lat. color-dan] Rengleri bir-birine yaxşı uyğunlaşdıran ve onlardan istifade etmeyi bacaran ressam; kolorit ustası olan ressam.

KOLORİT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital. colorite, esli lat. color]
Şekilde, rengli qravürada, mozaikada ve s.-de rengler, tonlar arasında elaqe, müna-sibet, uyğunluq. Şəklin koloriti. // Reng, reng çaları.
məc. Xüsusiyyet, bir şeyin özüne mex-sus xüsusiyyeti. Natəvanın portreti parlaq milli xüsusiyyətlərə malikdir. Bu milli kolo-rit
. portretin zahiri görünüşündə
şairənin geyimində və naxışlı ipək örpəyində hiss olunur. (Qezetlerden).

KOLORİTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Koloriti olan, müeyyen kolorite malik; koloriti, xüsusiyyeti bariz suretde özünü gösteren. Koloritli tamaşa.

KOLPAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. məh. Qollu-budaqlı, şaxeli, çoxlu xırda qol-budağı olan. Kolpan kol. // Is. menasında. Divarlara o qədər gül-çiçək taxılıb ki, elə bil hər bir divarda kolpanlar bitib. Ə.Veliyev.

KOLPANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. məh. Kolpanı olan, kol-pan bitmiş. Rüstəm
. buraya qalxıb kolpanlı ağacın dibində durdu. S.Rehimov.

KOLŞƏKİLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Kol şeklinde olan, kol
şeklinde bitmiş, kola oxşayan; kolvari.

KOLT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing. xüs. addan] Xüsusi sistemli tapança, ya pulemyot.
.Onların da kəmərin-də kolt sistemli tapançalar vardı. M.S.Ordu-badi. Koltunu döş cibindən; Nə vaxt çıxartdı-ğını; Heç bilmədi Ben-Osman. B.Vahabzade.

KOLVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kolşəkilli.

KOLYURİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Feza sferasının iki
böyük sferasının adı.

KOM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Deste, yığın. Qız oğlanı qırx kom çubuq sınınca çırpdı. (Nağıl).
kom-kom zərf Deste-deste, kol şeklinde, kol-kol. Damda kom-kom qanqal, sirkan bo-zarırdı. I.Hüseynov.

KOMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sepelenen, dağılan şeylerin tepe halında yığımı; topa, qalaq. Qum ko-ması. Torpaq koması.
Hərənin qabağında bir zorba koma kül qalandı. C.Memmedqu-luzade. □ Koma vurmaq
qalaq vurmaq, bir yere yığmaq; toplamaq. Samanı koma vurmaq.
koma-koma zərf Yığın-yığın, topa-topa, deste-deste, üst-üste yığılmış halda. Şərqə

doğru ağır-ağır, koma-koma uçuşan bulud-lar birləşir, şəhəri get-gedə qorxunc bir qa-ranlıq almağa başlayırdı. A.Şaiq. Əsgərlərin çoxu qar üstündə dövrələmə oturmaqdansa bu çuxura girməyi məsləhət bilib, birər-ikişər koma-koma
. otururdular. Ə.Əbülhesen.

KOMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Primitiv ev, daxma, daxal. Sı-ğınıb dağda yapılmış komaya insanlar; Dır-maşır sərt qayalar üzrə bütün heyvanlar. A.Sehhet. Bu əhvalatdan sonra Nadirəni komada əliboş görmək olmazdı. Mir Celal. Az keçmədi gəlinlər gəlib onun komasını su-ladılar, su dolu bir sənək gətirdilər. Ə.Mem-medxanlı. // ümumiyyetle, tevazöle ve ya zarafatla "ev" menasında. Oturub ac koma-sında atamın; Biş-düşün hazır edərdim ana-mın. M.Ə.Sabir. [Əllezoğlu:] Qız mənim ko-mamda nə görüb ki? I.Hüseynov.
0 Qiraət koması
kendde medeni maarif ocağı. [Cahan:] Hər yerdə qiraət koması açı-lır.. Ə.Haqverdiyev. çox yerdə klub, qiraət koması, kitabxananın işləri qənaətləndirici deyildir. Ə.Sadıq.

KÖMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] tib. Bezi xestelikler neti-cesinde özündengetme, reflekslerin qan döv-ranının, teneffüsün, mübadile prosesinin po-zulması şeklinde tezahür eden ağır hal. Koma vəziyyəti.

KOMACIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Koma" söz kiç.

KOMALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Komalamaq"dan f.is.

KOMALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Koma vurmaq, bir yere yığmaq, üst-üste yığmaq; qalaqlamaq, top-lamaq. Qumu komalamaq. Taxılı komalamaq.
[Əlemdar] dəyirmi stolun üstü ilə səpələnən kağızları əli ilə sivirib komaladı. S.Rehimov.

KOMALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Komalanmaq"dan f.is.

KOMALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. ve qayıd. Koma vurulmaq, koma halına salınmaq, üst-üste yığılmaq, bir yere toplanmaq; qalaqlanmaq. Payız buludları seyrək-seyrək komalanıb aşa-ğı yığılır, havanın rütubəti artıb soyuduğu daha çox duyulurdu. Ə.Əbülhesen.

KOMALAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Komalaşmaq"dan f.is.

KOMALAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir yere yığılmaq, top-laşmaq, yığışmaq. Uşaqlar həyətdə komalaş-dılar.
[Kitabsatan:] Camaat, burada ko-malaşmayın, görən deyəcək, görəsən, yenə nə hürriyyətbazlıqdır. Mir Celal. Turac, kəklik, qırqovul da; Komalaşıb durdu yolda.
M.Dilbazi.

KOMALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Koma olan yer; koma, topa, qalaq vurulmuş yer. Bahadır dəftərcəsini xeylaq yazandan sonra meşədə gəzirdi. Ko-malıqda gəzərkən nəzəri bir ağacın altına düşdü. N.Nerimanov.

KOMANDA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr. kommande, lat. commandare-den]
Komandirin, başçının müeyyen edilmiş qaydada qısaca şifahi emri. Komandanı yerinə yetirmək. Hücum ko-mandası.
Adamlar elə bil ümumi komanda ilə Tahirə sarı baxdılar. M.Hüseyn. // ümu-miyyetle, amirane terzde qısaca verilen emr, serencam.
Her hansı bir herbi hissede başçılıq, komandanlıq.
.Mədədov Bədəlovun koman-da etdiyi taqıma, Hacıyev isə Xolmoqortsevin taqımına getdi. Ə.Əbülhesen. □ Komanda məntəqəsi
komandirin telim ve ya döyüş zamanı duraraq öz hissesini idare etdiyi xü-susi düzeldilmiş yer. Novruz batareya ko-mandirinə tapşırıq verib komanda məntəqə-sinə tərəf süründü. R.Rza.
Əsgeri hisse, deste, yaxud xüsusi vezife daşıyan kiçik herbi hisse. Pulemyot koman-dası. Keşikçi komandası.
Gemi heyeti, onun bütün qulluqçuları. Gəmi komandası. // Her hansı bir vezifeni yerine yetiren adamlar heyeti. Yanğın ko-mandası.
Eyni bir idman növü ile meşğul olan idmançılar destesi, kollektivi. "Neftçi" futbol komandası. Güləşçilər komandası. Qadın basketbol komandası.

KOMANDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm. kommandier-den] bax komandir. Cavan komandanın da qo-canın bu halətinin təsirindən gözləri yaşardı. Ə.Haqverdiyev. [Qehreman:] Bundan əlavə, komandan bir-iki saata qədər bizə kömək göndərəcəyinə də söz vermişdi. H.Nezerli.

KOMANDANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
B ax komandirlik
ci menada.
top. Qoşunların, herbi hisselerin ve s.-nin başında duran komanda heyeti. Cəbhə komandanlığı.
Hərbi təlim dövründən sonra atıcı diviziyası yoxlanıldı və komandanlığın əmri ilə bir baş cəbhəyə getdi. S.Rehimov.

KOMANDİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm.]
Herbi hisse, birleş-me, ya herbi gemi başçısı. Polk komandiri. Rota komandiri. Gəmi komandiri.
Koman-dirin bu əmrinə kimsə etiraz etmədi. S.Hüseyn. Sən bu gündən komandirsən, mən isə sənin komissarın. S.Veliyev.
Istehsalat rehberlerine (mühendislere, texniklere) mecazen verilen ad. İstehsalat komandirləri.